یک گام تا فتح بزرگ

عماد هلالات: جنگ یمن در مراحل بسیار حساسی قرار دارد. ارتش و کمیته‌های مردمی بعد از گذشت 7 سال از تجاوز ائتلاف سعودی، اکنون زمام امور میدانی را در دست گرفته و همزمان در سه استان استراتژیک و مهم در حال پاکسازی شهر‌ها از وجود تروریست‌های داعشی و القاعده و همچنین نیروهای منصور هادی هستند. استان البیضا به‌طور کامل پاکسازی شده است و ارتش و کمیته‌های مردمی وارد استان شبوه شده‌اند. در استان مأرب هم نیروها، در آستانه ورود به این شهر مهم و راهبردی هستند، شهری که به گفته فرستاده امریکا در امور یمن؛ در صورت سقوط، آن را باید پیروزی محور مقاومت و انصارالله دانست و جنگ یمن به پایان خواهد رسید. شکست ائتلاف سعودی در جبهه‌های مختلف جنگ یمن و اختلاف بین نیروهای منصور هادی و ائتلاف جنوبی تحت حمایت عربستان باعث شده است که شکست‌های دولت سعودی در یمن بیشتر و بیشتر شود. رؤیای تصرف صنعا که در اوایل حمله ائتلاف سعودی به یمن از آن سخن می‌گفتند، اکنون دیگر توانایی نگه داشتن شهرهای مرکزی و جنوبی یمن را ندارند. ارتش و کمیته‌های مردمی بعد از 7 سال نبرد بی‌امان و نابرابر مقابل ارتش و مزدوران سعودی، توانستند وضعیت خود را بر دشمن غالب کنند. برای ارتش و کمیته‌های مردمی که 7 سال در محاصره دریایی، زمینی و هوایی قرار گرفته است، چنین دستاوردهایی بی‌نظیر است.
ژئوپلیتیک یمن به گونه‌ای است که قرار گرفتن آن در نزدیکی تنگه باب المندب و اهمیت این گذرگاه که به کانال سوئز متصل می‌شود، تصرف‌های شهر‌های مرکزی و جنوبی بسیار اهمیت زیادی دارد. با توجه به عملیات‌های مختلف ارتش و کمیته‌های مردمی با نام بهار پیروزی، اکنون در آستانه پاکسازی کامل مناطق مرکزی یمن و پیشروی به سمت جنوب این کشور هستند؛امری که با توجه به اختلافات زیاد بین دولت مستعفی منصور هادی و ائتلاف جنوبی، نبرد آینده برای پاکسازی یمن از وجود مزدوران و نیروهای سعودی و ائتلاف را ساده خواهد کرد.
ژئوپلیتیک مأرب
استان مأرب در مرکز کشور یمن قرار دارد. در شمال این استان، استان الجوف قرار دارد و در جنوب استان البیضا است. این استان ازغرب به صنعا پایتخت یمن، چسبیده است که اهمیت این استان، به عنوان شاهراه اتصالی استان‌های یمن است. استان مأرب در ۱۷۳ کیلومتری شمال شرق صنعا قرار دارد و مساحت این استان حدود ۱۷۴۰۵ کیلومتر مربع است که شامل ۱۴ بخش می‌شود. ارتش و کمیته‌های مردمی فتح مأرب را به عنوان پایان کار ائتلاف سعودی در این کشور می‌دانند، به همین دلیل عربستان سعودی تمام ابزارهای خود را برای جلوگیری از سقوط مأرب به کار گرفته که تاکنون بی‌فایده است. عربستان سعودی در طی دو هفته اخیر بیشترین بمباران‌های هوایی را در این استان داشته و حتی نیروهای خود را مورد هدف قرار داده است.


استان مأرب اهمیت راهبردی بالایی در یمن دارد. وجود ذخایر نفتی فراوان، این استان را تبدیل به رکن اقتصادی یمن کرده است. مأرب از منابع نفتی و گازی بسیاری برخوردار است و دارای نیروگاه تولید برق است. این استان تا سال ۲۰۱۴ میلادی به سایر استان‌های یمن نیز برق، گاز و نفت صادر می‌کرد که با آغاز جنگ در یمن این روند با مشکل روبه‌رو شد.
نیروهای اشغالگر بعد از توقف تولید نفت در این استان، از سال ۲۰۱۹ تولید روزانه ۲۰ هزار بشکه نفت را آغاز کرده‌اند که حدود ۱۰ هزار بشکه در داخل یمن پالایش می‌شود و مابقی آن به خارج از کشور قاچاق می‌شود. همچنین بزرگترین میدان گاز طبیعی یمن با ذخیره‌ای بالغ بر ۹.۱۵ تریلیون متر مکعب در این استان قرار دارد. برخی ارزیابی‌ها ذخیره گاز این میدان را بیش از ۱۵ تریلیون متر مکعب ارزیابی می‌کنند.بنابر گزارش منابع محلی پالایشگاه صافر که منبع تولید نفت و گاز استان مأرب است، سالانه بیش از ۷۰۰ هزار تن گاز و ۹ الی ۱۸ هزار بشکه نفت در روز تولید می‌کند. صافر دو خط لوله اصلی دارد که یکی از آنها از طریق صنعا و عبور از استان ذمار، نفت را به بندر راس عیسی در حدیده متصل می‌کند، و دیگری خط لوله انتقال گاز است که با عبور از استان شبوه به بندر بلحاف در سواحل جنوب یمن متصل شده است. همچنین دو خط لوله داخلی دیگر وجود دارد که یکی از آنها نفت را به صنعا منتقل می‌کند و دیگری گاز را به غرب شهر سیئون در استان حضرموت می‌رساند. کنترل شهر و استان مأرب به معنای کنترل حجم عظیم منابع زیرزمینی موجود در این بخش از یمن است و کنترل انرژی الکتریکی لازم برای اداره استان‌های مختلف این کشور است.
آزادسازی مأرب به معنای تقویت قدرتمندانه مرزهای یمن متحد در مناطق شمالی این کشور است. این در حالی است که شورای انتقالی جنوب نیز مناطق شبوه، حضرموت، المهره، أبین و ارخبیل سقطری را در اختیار دارند. این موضوع باعث تضعیف قدرت منصور هادی شده و نیروهای مستقر وی در این مناطق را نیز به فرسایش می‌کشاند. آزادسازی کامل استان مأرب همچنین می‌تواند گزینه مذاکرات و سازش‌های سیاسی را برای آزاد‌سازی مناطق دیگر در دستور کار گروه‌های اشغالگر قرار دهد و آنها در محاسبات خود برای مقاومت در برابر نیروهای یمنی تجدید نظر کنند. همچنین از لحاظ فرهنگی و تاریخی به دلیل وجود سد تاریخی مأرب از اهمیت بالایی برخوردار است. اهمیت مأرب آن‌قدری بوده که نیرو‌های وابسته به منصور هادی، رئیس جمهور فراری یمن، این استان را مرکز حزب اخوانی خود (الاصلاح) قرار داده‌اند. هادی که رؤیای تصرف صنعا را به‌همراه هم‌پیمان سعودی خود در سر می‌پروراند، می‌کوشد تا با تجهیزکردن ارتش خود در مأرب به‌عنوان دروازه شرقی صنعا، هرچه زودتر به آن دست یابد. اما با آغاز عملیات آزاد‌سازی مأرب توسط کمیته‌های مردمی و ارتش یمن دیگر مأرب دروازه ورود به صنعا نیست و عربستان سعودی با پشتیبانی گروه‌های تروریستی داعش والقاعده و سلفی‌های اخوانی سعی می‌کند که از ورود انصارالله به مأرب جلوگیری کند.  نکته بسیار مهم در خصوص آزادسازی کامل استان مأرب توسط انصارالله، خروج منصور هادی و ائتلاف سعودی از آخرین منطقه مهم تحت کنترلشان در خاک یمن خواهد بود و پس از آن رهبران سعودی بایستی نقش خود در این کشور را در حد حضور نظامی در استان‌های بیابانی شرقی نظیر المهره و حضرموت تعریف کرده و در هرگونه مذاکرات برای آتش‌بس و توقف حملات دوطرف، دست برتر میدانی با ارتش و نیروهای مردمی یمن است.

بنفشه غلامی/ در حالی که پیشروی نیروهای یمنی در مأرب ادامه دارد و خبرها حاکی از آن است که بزودی این استان به‌طور کامل آزاد می‌شود، منابع یمنی خبر دادند، ارتش و کمیته‌های مردمی یمن موفق شده‌اند با پیشروی در 700 کیلومتر از مناطق ساحلی غرب یمن، تمام مناطق استان حدیده را بجز یک منطقه آزاد کنند. انتظار می‌رود طی روزهای آینده «خوخه» نیز به طور کامل آزاد شود.
به گزارش خبرگزاری «رویترز»، نیروهای ائتلاف تحت رهبری عربستان روز گذشته با اعتراف به شکست مقابل مقاومت یمن و ارتش این کشور خبر دادند، مجبور به عقب‌نشینی از تمامی مناطق بندری حدیده شده‌اند. همچنین در بیانیه‌ای که نیروهای تحت حمایت امارات منتشر کرده‌اند نیز تأکید شده که بجز منطقه‌ای که مورد توافق دو طرف برای اعمال آتش‌بس است، دیگر منطقه‌ای از استان حدیده در دست آنها نیست. به گزارش «المیادین»، در همین ارتباط دولت مستعفی «منصور هادی» هم به‌طور رسمی خبر داد نیروهای ائتلاف تحت رهبری عربستان بدون اینکه به آنها اطلاع دهند  یا هماهنگی خاصی با آنها داشته باشند، از ده‌ها منطقه عملیاتی عقب‌نشینی کرده و منطقه را ترک گفته‌اند. در همین حال مأموران سازمان ملل متحد خبر داده‌اند که از نزدیک اوضاع در حدیده را زیر نظر دارند. از جمله مناطقی که طی 48 ساعت اخیر در حدیده آزاد شد، می‌توان به منطقه کیلومتر ۱۶، «الصالح» در شمال شهر حدیده، مجتمع صنعتی-تجاری «اخوان ثابت» و منطقه «المنظر» در جنوب حدیده اشاره کرد.
کمک القاعده به عربستان
آزادسازی مناطق مختلف حدیده در حالی به دست آمده است که عربستان برای حفظ بقای خود در این منطقه، القاعده را نیز به یاری طلبیده بود. هرچند عربستان همواره تلاش کرده این همکاری را علنی نکند، دیروز سرکرده القاعده در شبه جزیره عربستان به‌طور رسمی خبرداد در مناطق جنوبی یمن با عربستان همکاری دارد. بنابراین گزارش بخش رسانه‌ای القاعده مصاحبه‌ای با «خالد باطرفی» منتشر کرد که تأکید می‌کند نیروهای القاعده در 11 جبهه مبارزه با حوثی‌ها استخدام شده‌اند. وی در این مصاحبه ویدیویی تأکید می‌کند: «نقش القاعده در مبارزه با حوثی‌ها کاملاً آشکار است و هیچ کس نمی‌تواند منکر آن شود.»
تداوم شکست‌های عربستان در مأرب
بنابراین گزارش علاوه بر پیشروی‌های چشمگیر ارتش یمن و مقاومت این کشور در حدیده، نیروهای مشترک عربستان و امارات اعتراف کرده‌اند، نیروهای انصارالله توانسته‌اند به طور کامل کنترل سه منطقه در استان شبوه در مجاورت مأرب را نیز به دست گیرند. نیروهای یمنی در چند روز گذشته توانسته‌اند مرکز منطقه الجبه در استان مأرب را نیز در حالی آزاد کنند که شیوخ و ریش سفید‌ها و مقامات این منطقه حمایت خود را از آنان اعلام کرده بودند. در همین حال روز گذشته سرتیپ «یحیی سریع»، سخنگوی نیروهای مسلح یمن خبر داد این نیروها موفق به سرنگونی یک فروند پهپاد امریکایی در مأرب شده‌اند. این ششمین پهپاد از نوع اسکن ایگل بود که پدافند هوایی یمن در سال‌جاری میلادی توانسته آن را سرنگون کند.
اهمیت پیشروی‌های اخیر در جنوب یمن
هرچند برخی تحلیلگران برآورد می کنند، عقب‌نشینی‌های ائتلاف عربستان و نیروهای وابسته به امارات به‌خاطر تلاش برای مقابله با سقوط مأرب است، اما واقعیت آن است که این عقب‌نشینی‌ها بیش از آنکه تاکتیکی باشد، از سر اجبار بوده است. پیشروی‌های نیروهای یمنی نه تنها باعث کاهش روحیه نیروهای وابسته به عربستان و امارات شده که امیدهای عربستان برای ادامه تسلط بر جنوب یمن را بر باد می‌دهد. بنابر گزارش «تسنیم»، آزادسازی مأرب ضربه‌ای دوجانبه؛ یکی به دولت مستعفی «عبد ربه منصور هادی» رئیس جمهور فراری یمن است که دیگر تسلطی بر مناطق یمن نخواهد داشت و ضربه دیگر به عربستان است که آخرین مراکز تحت اشغالش در یمن را از دست خواهد داد. پیشروی‌های نیروهای یمنی در حدیده نیز اهمیتی وافر دارد که همسنگ با پیشروی‌ها در مأرب محسوب می‌شود. شهر حدیده در این استان، دومین بندر تجاری بزرگ یمن است و تسلط بر آن به دلیل داشتن توان صادرات و واردات یک دستاورد بزرگ برای نیروهای مقاومت یمن است.

نگـاه

عربستان و امارات بعد از درک کامل قدرت برتر انصارالله در جبهه نظامی، به‌دلیل نگرانی از شکست‌های بیشتر و سرافکندگی‌های مداوم مقابل عموم ملت یمن در اقدامی پیشدستانه از جبهه حدیده عقب‌نشینی و مأرب را تخلیه کردند تا بتوانند ضمن تمرکز نیروهای خود در جنوب یمن برای حمایت از گذرگاه راهبردی «باب‌المندب» و مقابله با تهاجم احتمالی انصارالله، از انفکاک و تضعیف روحیه در نیروهای مزدور خود در ساحل غربی جلوگیری کنند. از همین‌رو پیشروی‌ها در مأرب و حدیده، دستاورد و پیروزی بزرگ ارتش و کمیته‌های مردمی یمن از یک‌سو و پیروزی چشمگیر «جبهه مقاومت» از سوی دیگر محسوب می‌شود. ضمن اینکه این پیروزی‌ها، حاوی این پیام است که این مردم یمن هستند که آینده خود را ترسیم و با هرگونه دخالت و تجاوز دشمنان به کشورشان مبارزه می‌کنند.