روزنامه آرمان ملی
1400/08/24
بازي را از اول شروع نكنيد؛ مي‌بازيد
آرمان ملی: هفته گذشته شاهد بودیم که علی باقری‌کنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه، برای رایزنی پیش از آغاز مذاکرات ایران با 1+4 به اروپا سفر کرد، در جریان این سفر اعلام شد که ایران برای لغو تحریم‌ها مذاکره میکند نه ادامه مذاکرات از نقطه‌ای که در ماه‌های گذشته متوقف شده است. همچنین سخنگوی‌وزارت امور خارجه درخصوص مسیر بازگشت آمریکا به برجام گفت: آنها باید بپذیرند که به عنوان مقصر اصلی وضعیت فعلی از مسیری که رفته‌اند باید برگردند. باید تحریم‌های ظالمانه‌ای که بعد از خروج آمریکا از برجام اعمال شده یکجا و به صورت موثر برداشته شود و این تضمین را بدهند که هیچ دولتی در آمریکا مجددا دنیا و حقوق بین‌الملل را به سخره نخواهد گرفت و آنها قانون را زیر پا نمی‌گذارند و شرایط کنونی تکرار نخواهد شد. در مقابل این شروط ایران جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در یادداشتی به وزارت امورخارجه این کشور تصریح کرد که اطلاعات موجود نشان می‌دهد در حال حاضر عرضه نفت به بازارهای جهانی به اندازه کافی است و این امر امکان کاهش چشمگیر خرید نفت ایران توسط کشورهای دیگر را ایجاد میکند. در تازه ترین تحول در حوزه سیاست خارجی بنابر اعلام وزارت امورخارجه ترکیه، چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، در سفری رسمی بنا به دعوت حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی خود روز ١٥ نوامبر به تهران خواهد آمد. در این راستا برای بررسی تحولات پیرامون برجام و حوزه سیاست خارجی «آرمان ملی» با محسن جلیلوند، تحلیلگر مسائل بین الملل به گفت و گو پرداخته است که می‌خوانید. دعوت رسمی چاووش اوغلو، وزیر امورخارجه ترکیه، به ایران با چه هدفی صورت خواهد گرفت؟موضوعات و مسائلی بین دو کشور ایران و ترکیه وجود دارد که باید حل شود، از مسأله جمهوری آذربایجان، مسأله کردها، دیوار مرزی و... من فکر می‌کنم بیشترین مسأله‌ای که در حال حاضر مهم است، در درجه اول مسأله پناهندگان افغان است که از راه ترکیه به سمت اروپا بروند. موضوع دوم مسأله آذربایجان است و اختلافات ایران با جمهوری آذربایجان و در نهایت رقابت‌های منطقه‌ای ایران و ترکیه است که باید یک جوری مدیریت شود. با توجه به وضعیت اقتصادی هر دو کشور، جمهوری اسلامی ایران و ترکیه باید با هم اشتراکاتی پیدا کنند تا بتوانند اختلافات فی ما بین دو کشور را حل کنند.
سفر دوره‌ای معاون سیاسی وزیر امور خارجــه، به اروپا پیش از آغاز مذاکرات برجــام در 8 آذر و همچنین اختلافات نظر در مورد نقطه شروع مذاکرات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سفر آقای باقری کنی به اروپا مطرح مطلب جدیدی است و گفته برای برنامه هستهای مذاکره نمی‌کنیم و برای لغو تحریم‌ها می خواهیم مذاکره کنیم. این جور که ایشان سفت گرفته است می‌خواهند بازی را از اول شروع کنند. در صورت شروع بازی از اول عکس‌العمل‌های طرف مقابل را داریم که اولین عکس‌العمل؛ عکس‌العمل رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، بود که گفت ایران همکاری لازم را با آژانس انجام نمی‌دهد. باید تا بازگشت معاون سیاسی وزیر امور خارجه منتظر ماند تا مسائل مطرح شده در سفر را به مقامات ایرانی منتقل کند تا ببینیم در مورد کدام راهبرد حاکمیت برای مذاکرات 8 آذر به اجماع خواهد رسید.
ایران به دنبال لغو تحریم‌ها است، با مذاکرات هستهای، لغو تحریم‌ها دست یافتنی است؟
معمولا در مذاکرات خواسته‌های حداکثری را مطرح می‌کنند تا به یک توافقات حداقلی برسند. خواست حداکثری از سوی آقای باقری از طرف جمهوری اسلامی ایران تا بر روی حداقل‌ها توافق بکنند، البته اگرطرف‌های مقابل بپذیرند. نقطه شروع مذاکرات برای خواسته‌های حداکثری مهم است. به نظر می‌رسد طرف‌های اروپایی در این مورد بحثی ندارند یعنی می‌گویند لغو تحریم که چه! آمریکا باید به برجام بازگردد تا تحریم‌ها لغو بشود. آمریکا هم به برجام بازنگشته است یعنی رئیس‌جمهور آمریکا، جو بایدن، فرمانی مبنی بر بازگشت آمریکا به برجام صادر نکرده است. ولی به نظر می‌رسد ایران بر روی حداکثرهایی پافشاری میکند تا در مورد حداقل‌هایی به توافق برسد. با این حال امروز طرف‌های دیگر برجام این گونه تصور می‌کنند که ایران به میز مذاکره بازنگشته است پس بنابراین آماده نیستند تا درخصوص چگونگی پایبندی دوجانبه به برجام صحبت کنند. آمریکا همچنین متصور است که ایران در حال توسعه برنامه هستهای خود بوده و موانع بیشتری در کار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایجاد میکند. در همین راستا رابرت مالی تاکید کرده است که طرف‌های برجام در مرحله‌‌ای حیاتی هستند تا ببینند می‌توان برجام را احیا کرد یا خیر. باید توجه داشت که رابرت مالی این صحبت‌ها را پس از سفر به خاورمیانه و پس از دیدار با مقامات اروپایی مطرح کرده و به نظر می‌رسد به این باور رسیده‌اند که ایران دیگر نمی‌خواهد 6 دور مذاکرات قبلی را ادامه دهد و قصد دارد موارد جدیدی را مطرح کند. ایران دست برتر را در منطقه دارد و از سوی دیگر توانمندی‌های جدید هستهای به دست آورده و بر طبق این دو مورد، ایران قصد ندارد تا امتیاز به راحتی به طرف‌های غربی دهد. در این میان ند پرایس به صراحت گفته است که مذاکرات باید از نقطه پایان دور ششم مذاکرات وین پیگیری شود اما ایران این را هنوز نپذیرفته است. همین امر سبب شده تا طرف‌های برجام به یک ناامیدی رسیده و به دنبال راه‌حل‌های دیگر باشند. زمانی که صحبت‌های مدیرکل آژانس اتمی را در کنار این مطالب قرار می‌دهیم که عنوان کرده است ایران را باید تحت فشار قرار داد، به نظر می‌رسد که آنها نیز به این نتیجه رسیده‌اند که دیگر برجام کارآیی لازم را نخواهد داشت. به فرض اینکه ایران بخواهد برجام را احیا کند، باید توجه داشت که برجام در آستانه غروب است زیرا محدودیت‌هایی که ایران به آنها متعهد شده است، بسیار دور از دسترس شده‌اند. مقامات ایران در سفر به بروکسل به دنبال این هستند تا بار دیگر مواضع اروپا را از آمریکا دور کنند و از این عرصه استفاده کنند. آمریکا بر این باور است که باید اختلافات در وین حل شود و نه در بروکسل و در مقابل ایران نیز با بها دادن به اروپا قصد دارد تا میان اروپا و آمریکا فاصله ایجاد کند. اروپا نیز مشخصا نمی‌خواهد با بحران‌هایی نظیر سیل مهاجرت مواجه شود زیرا اگر برجام احیا نشود، خاورمیانه بحرانی‌تر خواهد شد و حجم مهاجرت‌ها به اروپا نیز بیشتر خواهد شد. در نتیجه ایران باید یک بالانس ایجاد کند و سود و ضرر مذاکرات پیش رو را سنجیده و یک تصمیم میانه اتخاذ کند و بر اساس رویه‌ای متعادل در راستای دستیابی به توافق در مذاکرات حاضر شود. مشخصا اگر مذاکرات پیشرفتی نداشته باشد آمریکا از ابزارهای دیگر نیز علیه ایران در صورت عدم توافق استفاده خواهد کرد. امری که از آن تحت عنوان پلن B هم یاد میشود. باید توجه داشت که نباید اجازه دهیم تا پرونده ایران به شورای امنیت کشیده شود و باید با آژانس کنار آمد زیرا اگر پرونده ایران به نیویورک رود، کار برای روسیه و چین نیز دشوار میشود و شاید آنها نیز علیه ایران موضع‌گیری می‌کنند.
جو بایدن درخواست کرده که با توجه به عرضه نفت به اندازه کافی به بازارهای جهانی، کشورها نفت ایران را کمتر بخرند، این اقدام خصمانه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ایران در حال حاضر کلا از بازار نفت حذف شده است. ایران نفتی را که در حال حاضر می‌فروشد به قول آقای محسن رضایی قاچاق می‌فروشد و بعد هم با قیمت پایین‌تر و با تخفیف می‌فروشد تا بتواند بفروشد. خود آمریکایی‌ها برآوردی که می‌کنند بین 300 هزار بشکه تا 600 هزار بشکه فروش نفت ایران است حالا تا چه اندازه این برآورد دقیق باشد، معلوم نیست. هرچند قیمت نفت بالا رفته است ولی با این میزان فروش با توجه به جمعیت 85 میلیونی ایران کفاف تامین منابع را نمی‌دهد. این میزان فروش نفت خیلی نمی‌تواند تداوم پیدا کند و جمهوری اسلامی ایران هم به دنبال این است که هرچه زودتر تحریم‌ها برداشته شود تا بتواند اقتصادش به یک وضعیت تقریبا قابل قبولی برسد. اینکه اقتصاد چه زمانی به وضعیت مطلوب می‌رسد، معلوم نیست؟
اسرائیل همیشه سعی در کارشکنی داشت، آیا این بار هم به دنبال کارشکنی در مذاکرات هستهای است؟
اسرائیل صد در صد مخالف این توافق است. اسرائیل معتقد است فقط بحث برنامه هستهای نیست بلکه بحث سیاست‌های منطقه‌ای ایران و برنامه موشکی ایران هم باید مطرح بشود. ایران طبق گفته معاون سیاسی وزیر امور خارجه برنامه هستهای را در مذاکرات کنار گذاشته است و بحث لغو تحریم‌ها را میکند. چون ایران اعتقاد دارد دست بالا را دارد و طرف‌های دیگر ناگزیر هستند مراعات حال ایران را بکنند به این خاطر اصلا لزومی ندارد در مورد برنامه هستهای مذاکره کند. اول رفع تحریم‌ها مذاکره بشود بعد در مورد برنامه هستهای مذاکره خواهیم کرد. از نظر ایران برنامه موشکی و سایر مسائل در مذاکره نیست و نخواهد بود.
به قدرت دفاعی ایران اشاره کردید، آیا مذاکرات 8 آذر می‌توانــد به برجام پلاس منجر میشود؟
در عالم سیاست غیرممکن نداریم و هر چیزی ممکن است. بستگی دارد طرف مقابل حاضر باشد تا چه امتیازاتی بدهد تا ایران به این سمت برود. ولی فکر نمی‌کنم در شرایط کنونی جمهوری اسلامی ایران به این سمت برود. من فکر نمی‌کنم برجام تبدیل به معاهده شود. مجلسین آمریکا که در این مورد خیلی سخت می‌گیرند. هرچند در کنگره اکثریت با دموکرات‌ها است اما سیاست خارجی را مجلس سنا تعیین میکند و آنجا هم ترکیب فعلا مساوی است و با حضور معاون رئیس جمهور گاهی اوقات رای دموکرات‌ها بیشتر میشود و فکر نمی‌کنم به راحتی تبدیل به معاهده کرد. اگر تبدیل به معاهده بشود باید فرایندهایی را طی کند که در هر دو کشور ایران و آمریکا مشکل است.آمریکایی‌ها تمایلی به تبدیل برجام به معاهده ندارند. در مورد ایران هم اگر آمریکایی‌ها بخواهند تبدیل به معاهده بکنند آنقدر سفت و سخت و چهار میخ می‌کنند که ایران نمی پذیرد تبدیل به معاهده بشود.
تغییر مواضع تروئیکای اروپایی در قبال ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مذاکره بدون تهدید ممکن نیست. زمانی می‌توانید با طرف مقابل خودتان مذاکره کنید که یک چیزهایی هم برای گفتن در مذاکره داشته باشید. فرانسه، انگلیس و آلمان هم اگر می‌بینید تهدید می‌کنند این بخشی از مذاکره است اگر اینها نباشد مذاکره معنا دارد و به قبول پیشنهادهای طرف مقابل تبدیل میشود. در آمریکا سیاست خارجی از یک فرایند خیلی پیچیده‌ای پیروی میکند، درست است که رئیس جمهور بر روی آن تاثیر می‌گذارد ولی تضعیف موقعیت بایدن تا حدودی به خاطر مسائل داخلی آمریکا است و بخش خیلی کوچک آن مربوط به افغانستان میشود ولی مردم آمریکا بیشتر روی مسائل داخلی نظر دارند تا روی سیاست خارجی، سیاست خارجی خیلی تاثیر ندارد روی نظر مردم آمریکا علی رغم کنار رفتن دونالد ترامپ، تقریبا همان سیاست‌ها ادامه دارد با یک فشار نرم‌تر.
صــد روز از شــروع به کار دولت سیزدهم گذاشت، ارزیابی شما از عملکرد دولت آقای رئیسی در حوزه سیاست خارجی چیست؟
در این صد روز سیاست خارجی ما تحرکی کافی نداشت. مهم‌ترین تحرک سیاست خارجی ایران بحث مذاکرات هستهای است که فعلا آقای رئیسی و تیم همراه مذاکرات را قفل کرده‌اند. بحث مذاکرات هستهای و برجام در دست هیچ یک از قوای سه گانه نیست و یک بحث فرا قوه‌ای است که مجموع حاکمیت در مورد آن نظر می‌دهد و قوه مجریه فقط آن را اجرا میکند. همان طور که رهبری هم گفتند وزارت امورخارجه و قوه مجریه فقط مجری هستند و در حوزه تصمیم گیری ورود پیدا نمی‌کنند.
سایر اخبار این روزنامه
بانک‌ها، مزد ِكدام كار را افزايش دادند؟
زلزله كم سابقه در جنوب سيل در شمال
بهارستان علیه انتصاب‌های فامیلی
بياييد محاكمه كنيد؛ من شليك كردم!
احمدی‌نژاد را محاكمه كنيد تا اتفاق‌های تلخ تكرار نشود
بازي را از اول شروع نكنيد؛ مي‌بازيد
چرا شورای ائمه جمعه سکوت کرده است؟
قيمت‌هاي دهان پُركن دندانپزشكي
مجلس یا دفتر ازدواج و طلاق؟
ضرورت حذف یارانه انرژی با اولویت قاچاق پذیرها
سایه تحولات قره باغ بر سفر چاووش اغلو
راه‌های تحقق وعده‌های قاضی‌القضات
محاسبه اشتباه در کانون زلزله هرمزگان
برای اروپا و آمریکا، پزشک تربیت می‌کنیم!
