پیروی از الگوی هند بهتر از پیروی از الگوی ترکیه است


اعتماد به چین در مقابله با آمریکا یک اشتباه مرگبار است
آفتاب یزد - رضا بردستانی: روسیه روند ارسال سامانه اس- ۴۰۰ را به هند آغاز کرد این تیتر خبرگزاری آناتولی است که در ادامه می‌نویسد: دیمیتری شوگایف، رئیس سازمان فدرال نظامی و همکاری فنی روسیه گفت که روند ارسال سامانه دفاع هوایی اس- ۴۰۰ به هند آغاز شده است. گفتنی است هند و روسیه توافق فروش سامانه دفاع هوایی اس- ۴۰۰ به ارزش ۵.۴ میلیارد دلار را نوامبر ۲۰۱۸ امضا کردند. بر اساس این توافق، روند ارسال سامانه‌های خریداری شده توسط هند باید تا آوریل ۲۰۲۳ پایان یابد.
> موشک‌های اس- ۴۰۰ روسیه «بزرگترین وحشت» ناتو
مجله آمریکایی «نشنال اینترست»، در مقاله‌ای با عنوان: «آیا واقعاً سیستم روسیه بزرگترین وحشت ناتو است؟» به ارزیابی دقیق توانایی‌های سیستم موشکی دفاع ضدهوایی اس- ۴۰۰ (Triumph) روسی پرداخته است. نویسندگان این مقاله تاکید


کرده‌اند که طی سال‌های اخیر فدراسیون روسیه قراردادهای بزرگ زیادی را برای صادرات این نوع سیستم دفاع هوایی منعقد کرده است. بدین ترتیب، موشک‌های اس- ۴۰۰ روسی توسط کشورهای ترکیه، چین و هند خریداری شده و مصر، عراق، عربستان سعودی، قطر و سایر کشورها نیز نسبت به خرید این سیستم ابراز علاقه کرده‌اند. به نوشته این نشریه آمریکایی، این سیستم پدافند هوایی مدرن، در واقع نسخه بهبود یافته از سامانه موشکی اس-۳۰۰ است که سازندگانش آن را با موشک‌های جدید تکمیل کرده‌اند که امکان بهبود ویژگی‌ها و فهرست عملکردهای انجام شده این سامانه را فراهم و آن را به یک سیستم قابل اطمینان در برابر حملات موشکی تبدیل کرده است. طبق این اطلاعات، سیستم موشکی دفاع ضد هوایی اس- ۴۰۰ از سال ۲۰۰۷ مورد استفاده نیروهای مسلح روسیه قرار گرفته و دارای اجزای مختلفی از جمله سیستم‌های هدایت رزمی، موشک‌های زمین به هوا و سیستم لجستیکی هستند که امکان ذخیره‌سازی موشک‌ها و نگهداری تجهیزات را فراهم می‌کند. همانطور که در این نشریه یادآوری شده، توانایی‌های سیستم موشکی اس- ۴۰۰ به طور قابل توجهی بالاتر از سامانه اس-۳۰۰ است. این سیستم مدرن، یکی از اصلی‌ترین سیستم‌های دفاع موشکی" و محصول مهمی در عرصه فناروی‌های نظامی است که روسیه برای صادرات ارائه می‌دهد. این سیستم جهانی و مصون از تداخل بوده و قادر به تشخیص و ردیابی هواپیماهای رادار گریز است.
> هند سیاستی مستقل را دنبال می‌کند
پیرمحمد ملازهی کارشناس روابط بین‌الملل در باره خرید سامانه اس- ۴۰۰ از سوی هند و این که خرید سلاح روسی از سوی هند چه تحلیلی می‌تواند داشته باشد به آفتاب یزد می‌گوید: هند سیاست مستقل ملی خود را دارد درست است که از پایان جنگ سرد مقداری بعد از سقوط اتحاد شوروی سیاست هند تغییر و به طرف آمریکا گرایش پیدا کرد ولی الزاماً این طور نباید تلقی شود که هند کاملاً در کمپ آمریکا قرار می‌گیرد و منافع ملی خود را با سیاست‌های آمریکا گره می‌زند. به نظر می‌آید هندی‌ها از این تجربه برخوردارند که در همان حال که با آمریکایی‌ها روابط نزدیکی برقرار می‌کنند منابع دیگر قدرت را هم از دست ندهند. به شکل طبیعی در گذشته مناسبات نظامی تسلیحاتی هند با شوروی سابق نزدیک بوده و بیشتر خریدهای تسلیحاتی خود را از منابع روسی به دست می‌آوردند الان هم مناسبات آمریکا و هند هر چند گفته می‌شود مناسبات راهبردی و استراتژیک است اما این را الزاماً نباید به این معنا بگیریم که در خرید تسلیحات هم نظرات ملی و منافع ملی خود را متناسب با مناسبات آمریکا خواهند گرفت.
> آمریکایی‌ها تسلیحات پیشرفته جز به اسرائیل به هیچ متحدی نمی‌فروشند!
وی ادامه می‌دهد: وقتی هندی‌ها به تسلیحات پیشرفته روس‌ها هم توجه دارند به این معنا است که سیاست‌های قبلی‌شان خیلی تغییر نکرده به اضافه اینکه در بسیاری از مواقع تجربه نشان داده که آمریکایی‌ها در فروش تسلیحات بسیار پیشرفته به متحدان‌شان به جز اسرائیل هم ملاحظات خاص خود را دارند و این بر هندی‌ها پنهان نیست.
> ترکیه چون عضو ناتو است آمریکا مخالفت جدی‌تری را در پیش گرفت
این استاد روابط بین‌الملل با تاکید بر این نکته که: ترکیه عضو ناتو است بنابراین سیاست‌های ترکیه تاثیرات بزرگتری را دربرمی‌گیرد به تفاوت‌های ماهوی قرارداد خرید اس - ۴۰۰ از سوی هند و ترکیه پرداخته، می‌گوید: در ارتباط با هند، آمریکایی‌ها
به دنبال تقویت قدرت نظامی هند هستند یعنی هند را در موازنه قدرت با چین می‌بینند و از این زاویه نگرانی‌هایی در رابطه با چین دارند. هند متحد اصلی آمریکایی‌ها درچارچوب گواد و محاصره چین در غرب و جنوب آسیا است.
> آمریکا هرگز به عربستان اجازه‌ی خرید اس - ۴۰۰ نمی‌دهد
وی با اشاره به تلاش‌های کشورهایی نظیر عراق، مصر و عربستان برای خرید اس - ۴۰۰
خاطرنشان می‌کند: من فکر می‌کنم باید از این منظر ببینیم که چرا آمریکایی‌ها در مقابل هند از خودشان واکنش منفی زیادی نشان نمی‌دهند اما در مقابل عربستان نشان دادند. قدرت نظامی عربستان به نوعی در چالش با قدرت نظامی اسرائیل قرار می‌گیرد که راهبرد اصلی آمریکایی در انتخابات میان دوره برتری قطعی اسرائیل بر کل کشورهای اسلامی منطقه می‌باشد بنابراین این دو مسئله را وقتی در نظر بگیریم موضع آمریکا در مقابل فروش تسلیحات اس- ۴۰۰ روسی به عربستان سعودی و هند را می‌توانیم تا حد زیادی بفهمیم. در ارتباط با ترکیه هم نگاه آمریکایی‌ها باید در چارچوب ناتو توضیح داده شود.
> آمریکایی‌ها روی روس‌ها حساب می‌کنند اما توافق نه!
ملازهی در ادامه گفتگوی خود با آفتاب یزد می‌گوید: آمریکایی‌ها روی روس‌ها حساب می‌کنند که به نوعی چین را مهار کنند و از تبدیلش به قدرت اصلی جهانی جلوگیری کنند. اما واقعیت‌های دیگری هم وجود دارد یعنی روس‌ها سیاست خاص خود را دارند روسیه بازیگری است که در بازی بین آمریکا و چین به دنبال منافع و نفوذ قدرت خود است نه اینکه به عنوان متحد یا علیه چین قرار گیرد یا علیه آمریکا یا متحد با او باشد. در روسیه این ظرفیت وجود دارد که با هر دو طرف بازی خود را بر اساس منافع ملی‌اش انجام دهد. بنابراین خیلی دور از ذهن است که آمریکایی‌ها امیدوار باشند که از روسیه علیه چین بتوانند استفاده کنند با توجه به اینکه معادله قدرت جهانی هم در حال تغییر است و حتی می‌شود تا حدی در چارچوب شانگهای اگر ببینیم به رغم رقابت‌هایی که بین چین و روسیه وجود دارد اما یک نوع هماهنگی و نگاه مشترکی هم در مقابل قطب غربی قدرت که آمریکا و متحدان جهانی و به اضافه اروپا هستند وجود دارد. از این زوایه اگر بنگریم به نظر نمی‌آید که آمریکایی‌ها بتوانند روسیه را در تقابل با چین قرار دهند.
> هند بخشی از پازل موازنه‌ی سیاست چماق و هویج علیه چین است
ملازهی در واکنش به این موضوع مهم که اجازه‌ی خرید اس- ۴۰۰ به هند برای ایجاد زمین تهدید در نزدیکی مرزهای چین است می‌گوید: این مسئله قابل تصور است. اصل قضیه برای آمریکایی ها، چین است و درست است که هم از اهرم تماس استفاده می‌کنند و هم از اهرم تهدید به هرحال مجموعه شرایط نشان می‌دهد که چین به شدت دارد خود را برای صعود از نردبان قدرت جهانی آماده می‌کند و آمریکایی‌ها را در موضعی می‌بیند که دیر یا زود مجبور خواهند بود که از نردبان قدرت پایین آیند و برتری چین را بپذیرند. در این فضا آمریکایی‌ها هم از چماق استفاده می‌کنند هم از هویج. تایوان یکی از جاهایی است که پاشنه آشیل چینی‌ها است و آمریکا حداکثر فشار را از طریق تقویت استقلال‌طلبی در تایوان به کار خواهد برد که رفتار چین را در بقیه نقاط دنیا به سود خود اصلاح کند و آن تهاجم گسترده‌ای را که هم به لحاظ سرمایه‌ای هم به لحاظ سیاسی چینی‌ها نسبت به دنیا دارند و آمریکایی‌ها احساس خطر می‌کنند آن را تاحدی کاهش دهند.
به هر حال آمریکایی‌ها از هر دو اهرم تهدید و تشویق استفاده می‌کنند اما چینی‌ها هم حواس‌شان جمع است و به این سادگی قضایا را نمی‌بینند و کاملا دست آمریکایی‌ها را خوانده و بر اساس نگاه راهبردی که دارد به نظر می‌رسد که دست دوستی با آمریکا را پس نمی‌زند اما در همان حین مواظب است که چگونه می‌تواند با او تعامل کند. لذا شاهدیم که در آستانه دیدار تاریخی رهبران دو کشور مسئله تایوان حادتر می‌شود هند از فرصت استفاده می‌کند سلاح‌های پیشرفته از روسیه می‌خرد و مجموعه تحولاتی که هم در شرق آسیا هم در جنوب آسیا هم در خاورمیانه دارد پیش می‌آید همه اینها مرتبط با هم هستند و به دو نگاه متفاوتی که آمریکایی‌ها به چینی‌ها دارند، برمی‌گردد و در دو قالب تعریف شده یکی جاده ابریشم چینی که در قالب یک کمربند یک جاده مطرح است و جاده ابریشم آمریکایی است که خانم کلینتون مطرح کرده که آن هم در واقع به دنبال خنثی کردن آن جاده یک کمربند چین در منطقه جنوب آسیا است که هند می‌تواند در این رابطه نقش مهمی را در کنار آمریکا بازی کند. در این فضای واقعی اگر نگاه کنیم به نظر می‌رسد که آمریکا و چین هم می‌توانند شریک باشند و شراکت استراتژیک داشته باشند و هم رقابت استراتژیک. این گونه نیست که یک جهته قضایا را ببینند.
> چین کشوری عملگرا است
ملازهی ادامه می‌دهد: چین بسیار عمل گرا است و در خاورمیانه هم همین گونه عمل خواهد کرد و سعی می‌کند با آمریکایی‌ها تضاد منافع در حدی باشد که به تقابل نینجامد. آن‌ها موضع‌شان کوتاه مدت و حتی میان مدت نیست بلکه بلند مدت فکر می‌کنند. تجربه نشان داده در جاهایی که چینی‌ها و آمریکایی‌ها منافع کاملا متضادی پیدا می‌کنند و حساسیت بالا می‌رود چین خیلی راحت از مواضعش عقب‌نشینی می‌کند و حساب شده و تاکتیکی عمل می‌کند. در خاورمیانه هم دقیقا همین گونه است. آمریکایی‌ها در خاورمیانه آن سیاستی را که قبلا داشتند و به صورت مستقیم دخالت می‌کردند اکنون اولویت‌شان خاورمیانه نیست بلکه اولویتشان شرق آسیا است. اما این را هم نباید فرض کرد که آمریکایی‌ها به طور کلی خاورمیانه را رها می‌کنند آمریکا، خاورمیانه را از طریق نیابتی کنترل می‌کند. الان اسرائیل همان نقش را بدون هزینه می‌تواند عملیاتی کند. لذا چین حواسش جمع است و فکر نمی‌کنم به گونه‌ای در خاورمیانه رفتار کند که تقابل با آمریکا تلقی شود در بقیه نقاط دنیا هم همین وضعیت وجود دارد. چین حداقل سی - چهل سال نیاز دارد به اینکه صلح و ثبات حاکم باشد تا بتواند به اهداف راهبردی‌اش برسد و به نقطه‌ای که آمریکایی‌ها خودشان شکست و تبدیل شدن به قدرت دوم را بپذیرند برسد نه اینکه فشار چین به شکل عریان آمریکایی‌ها را به سطحی برساند که با واکنش منفی با چین برخورد کند. چین
در این زمینه بسیار حسابگر است و بر اساس محاسبات راهبردی خود حرکت می‌کند نه برخورد احساسی.
> حساب باز کردن روی چین در تقابل با آمریکا اشتباه مهلکی است!
ملازهی با تایید این مسئله که روی چین حساب باز کردن علیه آمریکا، یک اشتباه ویران‌کننده است می‌گوید به نظر بنده همین گونه است هر کشوری که این واقعیت را در نظر نگیرد، نمی‌تواند یک سیاست راهبردی بر اساس منافع ملی خود تنظیم کند و فکر کند که در اتحاد با چین می‌تواند منافع راهبردی خود را تامین کند بدون اینکه نگاهش را متعادل کند. هندی‌ها در این زمینه تجربه موفقی دارند کشورهای دیگر منطقه هم می‌توانند از تجربیات هند استفاده کنند.
> پیروی از الگوی هند بهتر از پیروی از الگوی ترکیه است
ملازهی در پاسخ به این پرسش که: «بین هند و ترکیه کدام عاقلانه‌تر عمل کردند؟» می‌گوید: هندی‌ها بسیار بهتر عمل کردند ترک‌ها چون مقداری ذهنیت عثمانی گرایی دارند جاهایی خوب عمل می‌کنند و جاهایی بر اساس آزمون و خطا عمل می‌کنند. وی خاطرنشان می‌کند: پیروی از الگوی هند بهتر از پیروی از الگوی ترکیه است!