روزنامه جوان
1400/08/25
ریشه کردن نخل‌های ایرانی در سرزمین شیخ‌نشین‌ها
سرویس جامعه جوان آنلاین: نخل برای جنوبی‌ها بیشتر از یک درخت است. آن‌ها برای شمارش نخل‌هایشان از «نفر» استفاده می‌کنند و وقتی نخلی خشک میشود، می‌گویند «یک نفر نخل مرد»! اصلاً نخل بخشی از هویت خطه جنوبی کشورمان است و در دوران دفاع مقدس نخل‌های سر بریده، اما همچنان راست قامت نمادی از مقاومت مردم کشورمان در برابر هجمه هشت ساله دشمن بود. حالا این نخل‌های صبور و سربلند به واسطه کم‌آبی در برخی استان‌های بوشهر با بولدوزر از ریشه بیرون می‌آیند و به جای میوه دادن در سرزمین آبا و اجدادی شان، در باغ‌ها و ویلا‌های شیخ‌نشینان عرب جای می‌گیرند تا آن‌ها زیر سایه این درختان ایرانی روی تخت‌هایشان جلوس کنند و شاید در دلشان از اینکه به جای واردات میوه نخل‌های ایرانی، درخت را می‌خرند حسی پیروزمندانه داشته باشند! این در حالی است که از دست دادن نخل‌های مناطق فاریاب و دشتستان به معنی از دست دادن یکی از بهترین ارقام نخل در دنیاست که می‌تواند این ذخایر ژنتیکی را در اختیار دیگر کشور‌ها قرار دهد. بگذریم از اینکه با صادرات نخل به جای صادرات خرما رفته رفته کشاورزان این منطقه منبع درآمدشان را از دست می‌دهند. ماجرا از پخش فیلمی از خارج کردن نخل‌ها به وسیله جرثقیل از سرزمین مادری و صادرات آن‌ها به مناطق شیخ‌نشین حاشیه خلیج فارس آغاز شد. آنطور که فیلمبردار توضیح می‌دهد دلیل دل کندن کشاورزان از نخل‌هایی که برایشان همچون فرزند می‌ماند بی‌آبی است. ماجرایی که خسرو عمرانی، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر آن را رد می‌کند و می‌گوید: «اینکه گفته میشود قطع درختان به جهت بی‌آبی نخل‌ها صادر میشود، صحیح نیست و صادرات هر نوع نخلی قانونی نبوده و برخی از نخل‌ها قابل صادرات هستند.» وی با این جمله عملاً بحث صادرات نخل را منتفی نمی‌داند و می‌افزاید: «صادرات نخل معمولاً به صورت خاص و محدود همچنین با ارقام خاص وجود دارد، البته صادرات ذخایر استراتژیک ژنتیکی کشور ممنوع است.»مجوز صادرات ۶۰۰ نخل به قطر
به گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر کندن و جابه‌جایی نخل برای افراد دیگر یا فضای سبز هم در کشور اتفاق می‌افتد. وی تصریح می‌کند: «تاکنون مجوز ۶۰۰ نخل در باغ‌های دالکی برای صادرات به کشور قطر صادر شده و اطلاعی از نخل‌های رودفاریاب نداریم.»
علی بهرام‌نژاد، بخشدار ارم هم در خصوص ادعای خشکسالی در این ویدئو تصریح می‌کند: «کشور و به تبع آن این بخش با بحران خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند، اما نخل درخت مقاومی است و نیاز چندانی به آب ندارد از این‌رو درآوردن درختان به علت بحران آب قابل قبول نیست.»
به گفته وی بخش ارم تنها تابستان خشک و کم بارانی دارد و در سایر فصل‌ها بارندگی‌ها برای درخت نخل کفایت می‌کند.
مرداد ماه امسال هم خبر صادرات یک هزار تن اصله نخل از گناوه به کویت اعلام شد. این محموله اصله نخل که طبیعی بود و عمده آن‌ها حالت تزئینی داشتند، به وسیله یک فروند دوبه و توسط بخش خصوصی از اسکله این بندر بارگیری و به مقصد کشور کویت ارسال شد. مقداد تکلوزاده، دبیر انجمن ملی خرمای ایران در این باره گفته‌است: «سال‌هاست که درختان نخل کشور برای زینت شهر‌ها و خانه‌های شیخ‌نشینان کشور‌های منطقه ریشه‌کن و خارج می‌شوند. حدود ۱۰ تا ۱۲ سال است شاهد فروش نخل‌های کشور به ثروتمندان و شهرداران کشور‌های شمالی مانند آذربایجان و ارمنستان و با حجم بیشتر به کشور‌های عرب مناطق جنوبی هستیم.»
نخل‌های ایرانی زینت بخش باغ‌ها و ویلا‌های شیخ‌نشینان
دکتر حسین آقاخانی، عضو هیئت علمی دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تهران در پاسخ به سؤال «جوان» درباره دلیل روش نخل‌های خطه جنوب به شیخ‌نشینان با تأکید بر اینکه هم مسئله کم آبی و هم پول خوبی که در ازای صادرات این نخل‌ها پرداخت میشود، دلیل این نخل‌فروشی است، می‌افزاید: «وقتی کشاورز نمی‌تواند از درختش به دلیل فقدان آب استفاده کند، آن را می‌فروشد.»
وی دلیل خشکی زمین‌های خوزستان را سد‌سازی بی‌رویه در این استان می‌داند و می‌افزاید: «به طور خاص سد ماه رود موجب شد تا نخلستان‌هایی که در حاشیه اروند و بهمنشیر هستند، در اثر شوری آب خشک شوند. طبیعی است مردم این منطقه با از دست دادن منبع درآمدشان باقیمانده نخل‌ها را می‌فروشند.»
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال که طبیعتاً کشور‌های حاشیه خلیج فارس هم مشکل آب دارند، می‌گوید: «آن‌ها این نخل‌ها را برای کشاورزی نمی‌خرند و بیشتر برایشان جنبه تزئینی دارد. نخل درخت زیبایی است و در کشور‌های مدیترانه‌ای و جنوب امریکا هم نخل را بیشتر به دلیل جنبه تزئینی آن به فراوانی می‌کارند. بنابراین شیخ‌نشین‌ها هم این نخل‌ها را برای تزئین خانه، ویلا و باغ‌هایشان از نخل‌های ما استفاده می‌کنند و ممکن است با فاضلاب خود آن را آبیاری کنند؛ چراکه برای آن‌ها هم نمی‌صرفد آب دریا را شیرین و با آن را آبیاری کنند.»
آقاخانی درباره چگونگی مدیریت خشکی و کم‌آبی برای از دست ندادن ذخایری همچون همین نخل‌های جنوبی به «جوان» می‌گوید: «متأسفانه نوعی تفکر سازه‌ای در آب شکل گرفته وبه دلیل سیاست‌های نادرست وزارت نیرو در سه دهه اخیر و سدسازی‌های نادرست، تعداد بسیار زیادی سد تعریف و ساخته‌شده و این کار هنوز هم ادامه دارد. این مسئله و دخالت یک سری شرکت‌های خصولتی با منافع کلان و نفوذ در دولت‌ها و مجلس موجب شده تا کار سد‌سازی به‌رغم مشکلات زیست‌محیطی‌اش ادامه یابد.»
وی به سد چم‌شیر اشاره می‌کند که در سازند گچی نمکی در گچساران در حال ساخت است و بر آورد‌های علمی نشان می‌دهد با ساخت این سد حداقل ۵۰۰ هزار تن نمک در آن حل‌شده و آب را شور خواهد کرد. به گفته آقاخانی با ساخت این سد تیر خلاص به منطقه هندیجان زده میشود و یک کانون جدید ریز گرد هم ایجاد خواهد شد.
بهره‌مندی از نژاد نخل‌های ایرانی
اسماعیل کهرم، کارشناس محیط‌زیست در رابطه با صادرات نخل‌های جنوب به کشور‌های حاشیه خلیج فارس به «جوان» می‌گوید: «بهترین خرمای کشور مربوط به روستا‌های استان بوشهر است.»
به گفته وی در ساحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان ساختمان‌های ۶۰۰- ۷۰۰ ساله‌ای وجود دارد که طاق آن‌ها از تنه درخت خرماست، زیرا به دلیل بافت متراکم تنه نخل حشراتی مانند بید نمی‌توانند آن را بخورند و در آن لانه بسازند. یعنی وقتی نخل مرد تازه به چنین مصرفی می‌رسد، اما در بین جنوبی‌ها به نخل نفر می‌گویند، در حالی که دیگر درختان را با اصله یاد می‌کنند. کهرم می‌افزاید: «جنوبی‌ها وقتی نخلی خشک میشود، می‌گویند یک نفر نخل مرد و برای اندام‌های نخل درست مثل انسان مغز، دست و پا و تنه قائل هستند. بیش از هزارو ۳۰۰ گونه نخل وجود دارد که شیرین‌ترین میوه جهان را ایجاد می‌کند. جنوبی‌ها حتی از برگ این درخت هم صنایع دستی زیبا و گرانقیمتی تولید می‌کنند».
به گفته وی باید دید این صادرات نفت به چه منظوری صورت می‌گیرد و آیا شیخ‌نشین‌ها به دنبال تکثیر گونه خاصی از نخل هستند تا بتوانند با آن محصول تولید کنند یا می‌خواهند از چوب آن که یکی از مرغوب‌ترین چوب‌هاست، استفاده کنند.
این کارشناس محیط‌زیست با اشاره به اینکه صادرات ذخایر ایران به کشور‌های شیخ‌نشین به نخل محدود نمی‌شود، می‌افزاید: «آهو‌ها و بز‌های ایرانی هم برای استفاده در باغ‌های مصنوعی امارات و برخی دیگر از کشور‌ها برده می‌شوند و حتی خاک کشورمان هم از برخی از این کشور‌ها سر در می‌آورد تا با آن جزیره نخیلون درست شود و اگر به مناطقی همچون نوبندایان و نزدیک کنارک بروید، می‌بینید که صد‌ها بولدوزر و کامیون این خاک را جمع کرده و در نهایت به آن طرف آب‌ها می‌فرستند.»
ریشه‌کردن نخل‌های ایرانی در سرزمین بیگانه
نخل‌های جنوب گذشته از آنکه روزی مردم نجیب این خطه را می‌دهند، بخشی از هویت این سرزمین هستند، سرزمینی که نخل‌هایش نماد مقاومت هستند و حالا این نماد‌های مقاومت در سرزمینی بیگانه جان می‌گیرند؛ همان سرزمین‌هایی که روزگاری دست در دست رژیم بعثی عراق هشت سال جنگ را به ما تحمیل کردند و نخل‌های سربریده‌ای را که راوی بخشی از این مقاومت بودند.
سایر اخبار این روزنامه
رزمایش ۴ میلیونی بسیجیان در فضای مجازی
صد روز عزم انقلابی و مدیریت جهادی
ریشه کردن نخل‌های ایرانی در سرزمین شیخ‌نشین‌ها
فقط لوگوی «دوو» را اجاره کرده‌ایم!
گرم‌تر از همیشه با همسایه غربی
رؤیت قلب تل‌آویو با فاصله پنج سانتی
دست درازی فوتبالی‌ها به جیب محرومان خروجی تسامح با مدیران فوتبالی
اشتباه و شوخی‌های تلخ نوروزی!
۴۰ ویژگی مدیرانی که کتاب می‌خوانند
امداد‌رسانی نیرو‌های جهادی سپاه و بسیج به زلزله‌زدگان هرمزگانی
استخراج فلز تحریم شده از پسماند
سوریه سرپُل صعود به جام‌جهانی
ادبیات داستانی و تخیل بهترین راه جذب مخاطب و ماندگاری اتفاق‌ها
