روزنامه ابتکار
1400/08/26
«ابتکار» عوامل موثر بر افزایش تورم را بررسی می‌کند راهی برای رهایی اقتصاد از تورم
کیمیا نجفیهادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی با اشاره به سابقه طولانی تورم در کشور می‌گوید: منشا اصلی تورم عمدتا در لوایح بودجه است. زمانیکه دولت‌ها بیش از منابع، مصارف تعریف می‌کنند ما شاهد تورم خواهیم بود.
تورم این روزها به عبارتی تکراری برای اقتصاد ایران تبدیل شده است. به گونه‌ای که تمام مردم اثر این مسئله را در تمام مراحل زندگی‌شان به خوبی دیده و لمس کرده‌اند. این در حالی است که علاوه‌بر مردم بخش‌های مختلف اقتصاد نیز به نرخ افزایشی تورم عادت کرده و حالا با قطعیت می‌توان گفت که تورم به یک معضل اساسی در اقتصاد ایران تبدیل شده است.
آنطور که گفته میشود طی سال‌های اخیر افزایش نرخ ارز، کسری بودجه، رشد نقدینگی و بحران کرونا از عوامل موثر بر نرخ تورم بوده‌اند. تورم در این سال‌ها اثرات نامطلوبی را بر معیشت مردم و اقتصاد کشور داشته که نتیجه آن بی ثباتی و نااطمینانی در اقتصاد بوده است. این در حالی است که تورم مسیر سرمایه‌گذاری در اقتصاد را تغییر و به سمت سوداگری سوق داد و سبب کاهش سرمایه‌گذاری در حوزه تولید شد. اما با وجود تمام چالش‌های به وجود آمده به نظر می‌رسد که اقتصاد و جامعه به این معضل (تورم) عادت کرده‌اند.
ما از نیمه اول دهه ۵۰ گرفتار تورم‌های دو رقمی بوده‌ایم
هادی حق‌شناس، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی با اشاره به عادت دیرینه اقتصاد ایران به تورم در گفت‌وگو با «ابتکار» می‌گوید: اصلی‌ترین مشکل اقتصاد ایران در پنج دهه اخیر تورم است. ما از نیمه اول دهه ۵۰ تا به همین امروز همواره گرفتار تورم‌های دو رقمی بوده‌ایم، البته در این میان ۴،۵ سالی همچون سال‌های ۹۵، ۹۶، ۶۱ و ۶۹ وضعیت تورم بهتر بود اما به جز این سال‌ها ما شاهد تورم دورقمی هستیم.
وی با اشاره به منشا اصلی تورم می‌افزاید: منشا اصلی تورم عمدتا در لوایح بودجه است. زمانیکه دولت‌ها بیش از منابع، مصارف تعریف می‌کنند ما شاهد تورم خواهیم بود.
این کارشناس اقتصادی اظهار می‌کند: هنگامی که مصرف بیش از منابع باشد دولت‌ها به سراغ استقراض از بانک مرکزی می‌روند، بانک‌ها پول‌هایی را در اختیار دولت می‌گذارند که پول‌های واقعی (پول ناشی از تولید) نیست. در نتیجه به نظر می‌رسد که ریشه تورم در افزایش حجم نقدینگی باشد.
حق‌شناس می‌گوید: یک رابطه مستقیم میان رشد پایه پول، رشد حجم نقدینگی و نرخ تورم وجود دارد.
وی می‌افزاید: عمدتا اقتصادهایی که با پدیده پولی مواجه هستند و بانک‌های مرکزی مستقلی ندارند با تورم روبه‌رو خواهند بود.
این کارشناس اقتصادی همچنین با تاکید بر ضرورت مستقل بودن بانک مرکزی ادامه می‌دهد: یکی از اشکالات اصلی در اقتصاد ایران این است که بانک مرکزی مستقلی ندارد.
وی با اشاره به وضعیت بانک مرکزی در مقابل دولت‌ها می‌گوید: در چنین شرایطی بانک مرکزی به قُلَک دولت‌ها تبدیل میشود. هنگامی که دولت از این قُلَک استفاده کند نتیجه گرانی و افزایش نرخ تورم میشود. حق‌شناس ادامه می‌دهد: در کنار این مسائل، پایین بودن بهره‌وری اقتصاد، تحریم‌ها، جنگ در گذشته و برخی از چالش‌های سیاسی با کشورهای دیگر منجربه این شده است که سمت عرضه در اقتصاد دچار مشکل باشد.
این کارشناس اقتصادی در پایان می‌گوید: تا وقتی سمت عرضه در اقتصاد دچار مشکل باشد، تقاضا روبه رشد و سیاست‌های پولی مناسبی تدوین نشود، گرفتاری‌های تورم ادامه پیدا و عادت اقتصاد به تورم از بین نخواهد رفت.
ما باید به دنبال راهی برای تعامل با کشورهای دیگر باشیم
علی قنبری، اقتصاددان نیز در نظری مشابه با هادی حق‌شناس تورم را ناشی از چالش‌هایی همچون تحریم و استقراض از بانک مرکزی می‌داند. وی در این خصوص به «ابتکار» می‌گوید: اقتصاد ما طی سال‌های اخیر با تورم روبه‌رو بوده است و این تورم ناشی از تحریم‌ها، خروج از برجام، عدم پیوستن به FATF ، عدم تعامل با دنیا و کاهش منابع ارزی ناشی از فروش نفت است. به عبارتی دیگر کاهش درآمدهای ارزی باعث شده است که ما کسری بودجه قابل توجهی را داشته باشیم که این کسری بودجه باعث افزایش نقدینگی ناشی از چاپ پول و یا استقراض از بانک مرکزی است. در نتیجه این چالش‌ها ما شاهد افزایش تورم طی سال‌های اخیر بوده‌ایم.
وی می‌افزاید: اگر می‌خواهیم اقتصاد را از عادت کردن به تورم رها کنیم باید این مشکلات حل شود.
این اقتصاددان اظهار می‌کند: حل مشکلات نیازمند اراده قوی است، ما باید به دنبال راهی برای تعامل با کشورهای دیگر باشیم.
قنبری همچنین در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به ضرورت به سرانجام رسیدن برجام و FATF ادامه می‌دهد: ما باید مباحث برجام و FATF را هرچه سریع‌تر حل کنیم، باید درآمدهای کشور را پایدار کنیم، افزایش تولید داشته باشیم و یک ثباتی را در اقتصاد به وجود بیاوریم.
این اقتصاددان در جمع‌بندی صحبت‌هایش می‌گوید: ما باید کشور را در یک فضایی همراه با امید و اطمینان قرار دهیم تا مسیر سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی را تضمین کنیم. مثلا فعالان در بازارهای مختلف باید بتوانند اقتصاد را برای ۱۰ سال آینده پیش‌بینی کنند. بنابراین باید با اقداماتی اقتصاد کشور را قابل پیش‌بینی کنیم و با دنیا در ارتباط باشیم.
سایر اخبار این روزنامه
چرا با وجود واکسیناسیون عمومی هنوز طرح‌های محدودکننده وجود دارند؟
شب‌های بی دلیل ممنوع
علیرضا صدقی
جامعه ایران و اَبَرچالش هراس
کولبر باید در گمرک رابط داشته باشد تا بتواند کارت دریافت کند
کولبری برای ۴۰۰ هزار تومان!
زلزله‌های ۴ سال اخیر کشور مرور شد
خط حادثه از کرمانشاه تا هرمزگان
«ابتکار» عوامل موثر بر افزایش تورم را بررسی می‌کند
راهی برای رهایی اقتصاد از تورم
آموزش و پرورش همچنان بدون وزیر ماند
مجلس به «فیاضی» رای اعتماد نداد
رئیس جمهوری در تماس تلفنی با رئیس جمهوری روسیه:
در مذاکرات هسته‌ای برای لغو همه تحریم‌ها کاملا جدی هستیم
دروغ پردازی به سبک مدیرکل آژانس
چرا گروسی بر تداوم رفتار مخرب علیه ایران اصرار دارد؟
آیا کرونا تا یک سال دیگر تمام میشود؟
جان کربی: رفتار بالگرد ایرانی خطرناک بود
پرواز بالگرد ایرانی بر فراز ناو آمریکایی و واکنش پنتاگون
آیا بن سلمان در حال انتقام‌گیری از بایدن است؟
