‌دو نگاه درباره بی‌خبری مجمع

مصباحی‌مقدم: انفعال مجمع واقعیت ندارد ‌دو نگاه درباره بی‌خبری مجمع ‌مجمع تشخیص مصلحت نظام بعد از بلاتکلیف‌گذاشتن FATF عملا در بی‌خبری کامل فرو‌رفته است و حتی خبری یا بحثی هم از سوی اعضای مجمع درباره سرنوشت FATF بروز داده نمی‌شود.
احمد توکلی، یکی از اعضای مجمع، درباره سکوت و بی‌خبری مجمع تشخیص به‌ویژه از زمان تشکیل دولت سیزدهم و روی‌کارآمدن سید‌ابراهیم رئیسی به «خبرآنلاین» می‌گوید: «برخی موضوعات مجمع، مورد توجه عمومی است و گاهی مباحثی در دستور کار مجمع قرار می‌گیرد که توجه عموم را به خود جلب نمی‌کند. به همین دلیل این احساس شکل می‌گیرد که مجمع، فعال نیست یا جلسه‌ای برگزار نمی‌کند».
توکلی درباره شائبه حضور کم‌رنگ مجمع تشخیص مصلحت نظام در حوزه حل مشکلات معیشتی بی‌سابقه‌ مردم تأکید می‌کند: «این ایراد به مجمع وارد است اما مجمع یک کار و وظیفه اصلی دارد که آن‌هم مشاوره به رهبری است. وظیفه دیگر مجمع تشخیص مصلحت نظام هم مصلحت‌سنجی است تا مصوبات مجلس خلاف اصول قانون اساسی نباشد».
او ادامه می‌دهد: «مواردی وجود داشته که مجمع تشخیص در مسائلی خارج از چارچوب وظایفی خود ورود کرده است. اما در بسیاری از موارد نیز مجمع ورود نمی‌کند. من به اعضای مجمع به همین دلیل اعتراض کردم. چرا‌که اعضای مجمع، مشاور رهبری هستند و نباید حتما از ما در‌خواست استشار شود، مواردی را که متوجه می‌شویم که باید به رهبری بیان کنیم، ما مشاور هستیم». این عضو تشخیص مصلحت نظام می‌گوید: «اعضای مجمع در مقام مشورتی، منفعل هستند. مردم از مجمع انتظارشان بالاست که مسائل را بسنجند. معتقدم مجمع باید بیشتر تحرک داشته باشد، جلسات بیشتری برگزار کند و مشورت بیشتری به مقام رهبری بدهد».


غلامرضا مصباحی‌مقدم، دیگر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، نظری متفاوت‌ با احمد توکلی دارد. او می‌گوید: «انفعال مجمع واقعیت ندارد. جلسات مجمع به‌صورت فعال و هر دو هفته یک ‌بار برگزار می‌شود و تمامی اعضا حضور پیدا می‌کنند. هیچ مشکلی از لحاظ برگزاری جلسات و خروجی آن وجود ندارد».
این عضو مجمع تشخیص درباره این شائبه که مصوبات اخیر مجمع و مواردی که این نهاد به آنها ورود کرده از مشکلات معیشتی مردم فاصله دارد، توضیح می‌دهد: «مجمع، مانند مجلس شورای اسلامی نیست که موضوعات مورد بررسی را خود انتخاب کند. مهم‌ترین دستور کار و وظیفه مجمع حل موارد اختلافی میان مجلس و شورای نگهبان است. آن‌هم در‌صورتی‌که خروجی‌های آن دو نهاد به مجمع ورود کند، بررسی می‌شود. وظایف مجمع به این شکل نیست که دستوری داشته باشد و مستقیم به آن ورود کند».
او در پاسخ به اینکه در شرح وظایف مجمع مواردی دیگر نیز تعریف شده، توضیح می‌دهد: «از موارد دیگر در وظایف مجمع، نظارت بر اجرائی‌شدن سیاست‌های کلی ابلاغی مقام رهبری است. مجمع در چارچوب وظایف محول اقدام می‌کند».
البته بر‌خلاف آنچه مصباحی‌مقدم می‌گوید مجمع در مقام عمل به‌نوعی از وظیفه ذاتی خود یعنی تأیید نظر مجلس یا شورای نگهبان خارج شده و در سال‌های اخیر پیش آمده است که نظر تازه‌ای در میان اختلاف شورای نگهبان و قوه مقننه ابراز کرده است.
برای مثال اردیبهشت سال جاری بود که علیرضا کریمی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس، از رویکرد مجمع تشخیص مصلحت نظام در بررسی لایحه مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی انتقاد کرد و آن را مصداق برخورد سلیقه‌ای دانست. او با استناد به اصل ۱۱۲ قانون اساسی درباره اختیارات مجمع تشخیص مصلحت نظام در اخطاری گفت: «این اصل اختیارات مجمع تشخیص مصلحت نظام را به‌صورت کامل مشخص کرده که بر اساس آن مجمع باید زمانی ورود کند که مصوبه‌ای محل اختلاف مجلس و شورای نگهبان است... درباره این لایحه مجمع تشخیص صرفا باید موادی را بررسی کند که محل اختلاف مجلس و شورای نگهبان است نه اینکه برخی مناطق را تصویب و برخی دیگر را رد کند. این کار مصداق برخورد سلیقه‌ای است و مجمع برخلاف اصل ۱۱۲ قانون اساسی مستقیم قانون‌گذاری کرده است.
علی لاریجانی هم در زمان ریاستش بر مجلس نسبت به شأن فراقانونی مجلس انتقادهایی داشت؛ چنان‌که در نشست خبری خود با رسانه‌های داخلی و خارجی در سال97 گفته بود: «در ایران یك مجلس وجود دارد، بنابراین مجمع تشخیص نمی‌تواند قانون‌گذاری كند. هیئت‌ عالی نظارت مجمع تشخیص می‌تواند موضوعات را به كمیسیون‌ها ارائه كند تا بررسی‌های لازم انجام شود و اگر مصلحت دید اجرا شود یا انجام نشود. اما مجمع پس از طی مسیر می‌تواند موضوع را به شورای نگهبان واگذار كند تا براساس قانون اساسی موضوع مورد رسیدگی 
قرار بگیرد».