روزنامه ایران
1400/09/04
چرخی را که نچرخد باید از نو اختراع کرد
ضیا دانشیپژوهشگر حوزه آب و منابع طبیعی
مدیریت نادرست منابع آبی و تداوم یک دهه خشکسالی در حوضه زاینده‌رود، سبب تشدید وضعیت عدم تعادل منابع و مصارف این حوضه آبریز شده و چالش‌های جدی در زمینه تأمین آب بخش‌های مختلف مصرف را ایجاد کرده است. مدیریت مناقشات موجود میان چهار استان چهارمحال و بختیاری، یزد، خوزستان و اصفهان بر سر حقابه و تخصیص از منابع آبی حوضه آبریز فلات مرکزی و بخصوص زاینده‌رود، نیازمند بازاندیشی در نظام حکمرانی آب در این حوضه آبریز است؛ چراکه خشکسالی‌های دوره‌ای و گسترده منجر به تنش‌های فراوانی در حوضه آبی زاینده‌رود شده که اعتراض‌های مدنی و صنفی قابل‌تأملی را در این سال‌ها به بار آورده است و نمونه‌ای از آنها، در روزهای اخیر در اصفهان و شهرکرد شکل گرفت.
آیت‌الله رئیسی، رئیس جمهورمحترم برای حل این مسأله که در دولت‌های قبل به سرانجام نرسید، در جمع نمایندگان استان‌های سمنان، قم و اصفهان گفت: «به رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری مأموریت دادم مطالعات علمی را در زمینه احیای زاینده‌رود آغاز کنند. کارگروه فعالی برای رسیدگی به این مسأله تشکیل خواهد شد تا احیای زاینده‌رود و رفع مشکل مربوط به آن، مثل فرونشست زمین در مناطق مرکزی کشور، به‌طور دقیق مورد بررسی قرار گرفته و یک طرح علمی و عملیاتی برای رفع آن تهیه شود.»
با توجه به مأموریت رئیس‌جمهور به مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در خصوص برنامه‌ریزی راهبردی «احیای زاینده‌رود و ارائه راهکارهای عملیاتی حل مسائل این حوضه آبریز»، دکتر محمدصادق خیاطیان، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، طی نامه‌ای به رؤسای 9 دانشگاه ملی و استانی از آنها خواست که پیشنهادات و راهکارهای خود را در محورهایی شامل چالش‌ها، عوامل، راهبردها، راهکارها، نتایج کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدت تا 4آذر1400 ارائه دهند.
در واکنش به این اقدام، رئیس سابق مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، رشته‌توئیتی منتشر کرد و نوشت: «لطفاً چرخ را دوباره اختراع نکنید!» او در این رشته توئیت بیان کرده است که مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در دورۀ مدیریتش در ذیل اقدامات اجرایی برای بازتعریف نظام حکمرانی آب، برنامه ستاد احیای حوضه آبریز زاینده‌رود را تدوین کرده است تا در شش سال به این اهداف برسد: اهداف سال‌های اول و دوم: دستاوردهای سریع (Quick win) و شناسایی راهکارهای احیا با جلب مشارکت ذی‌نفعان؛ اهداف سال‌های سوم و چهارم: نهادسازی و احیای نظام حکمرانی آب حوضه، تثبیت حقوق آب؛ اهداف سال‌های پنجم و ششم: ساماندهی مصارف و به حداقل‌رسانی مصارف غیررسمی، توسعه منطقه‌ای کم آب‌بر در حوضه آبریز زاینده‌رود، انتقال مدیریت رودخانه به بهره‌برداران با هدف تثبیت پایداری زیست محیطی و تسهیم عادلانه آب بین مصرف‌کنندگان.
اما در پاسخ به این اشکال مشاور سابق رئیس جمهور، باید اشاره داشت آنها که مدعی اختراع دوباره چرخ هستند، بدانند تقویت و ظهور مشکلات حوضه آبریز زاینده‌رود، زاییده هدف‌گذاری سالیانه و دستاوردهای سریع خیالی (Fantasy quick win) آنهاست. پس توصیه میشود مدعیان، روغن ریخته برگه‌های نشریافته سال 1397 را خرج ادای تکالیف قضاشده‌شان در دولت مستقر نکنند. صد البته انتظار تحقق برنامه 3 سال پیش در دولت حاضر، دو پیام جدی دارد: اول، اعتراف به ناکارآمدی عملیاتی دولت دوازدهم و دوم، امید به حل مشکلاتی که به وجود آورده‌اند در دولت سیزدهم.
برنامه‌ای که رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در دولت قبل، سر دست گرفت، برنامه‌ای مقدماتی برای تشکیل ستاد احیای حوضه زاینده‌رود بود که در دو بازه زمانی تأسیس ستاد تا سال 1400 و از سال 1400 تا سال 1404 ارائه شده وپیش‌بینی کرده بود که با تأسیس ستاد احیای حوضه زاینده‌رود و اجرای برنامه؛ 1) تنش‌های اجتماعی در حوضه بشدت کاهش‌یافته، 2) تعداد روزهای جاری‌بودن آب در رودخانه زاینده‌رود به میزان قابل‌ملاحظه‌ای افزایش‌یافته، 3) حقابه تالاب گاوخونی بیش از گذشته تأمین شده و 4) وضعیت پایداری آبی در حوضه آبریز زاینده‌رود به میزان قابل‌توجهی بهبود یابد.
باید به مشاور دکتر حسن روحانی، یادآوری کرد که اکنون وظیفه شما ارائه گزارش عملکردها و نشان دادن دستاوردهای دولت یازدهم و دوازدهم است، نه یادآوری کردن اهداف به دولت سیزدهم! بدیهی است که چرخ را نباید دوباره اختراع کرد، اما آیا این چرخ، همان چرخی نیست که بنا بود هم در اقتصاد داخلی و هم در سیاست خارجی، همزمان بچرخد ولی در هیچ کدام نچرخید؟ آری! چرخی را که نچرخد باید از نو اختراع کرد؛کاری که مردم، در روز ۲۸خرداد1400 و در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری انجام دادند.
سایر اخبار این روزنامه
تزریق واکسن برای شرکت در امتحان الزامی است
امیدوارم فرزند شایسته‌ای برای وطنم باشم
پایان حقوق‌های نجومی
400 هزار کارگر ساختمانی زیر چتر بیمه می‌روند
لزوم همکاری سه قوه برای پیگیری تخلفات ارز دولتی
توقف مارپیچ دستمزد - تورم
افزایش فروش اینترنتی کالاهای اساسی با قیمت مصوب
تجمع آبی شهرکردی ها
نگاه هنرمند متأثر از جامعه است
تأمین گاز در مرحله بحرانی
سینما چشم انتظار لغو محدودیت‌های کرونایی
سفیر جدید امریکا در چین چه تأثیری بر رابطه ایران و چین می‌تواند بگذارد؟
چرخی را که نچرخد باید از نو اختراع کرد
سلام ایران
