به باغ ـ پارک‌ها بیندیشید

نعیمه تیموری‪-‬ فضاهای سبز شهری که تلفیقی از درختان و گیاهان مختلف هستند نشاط و شادابی روحی و جسمی برای ساکنان شهرها به ارمغان می‌آورند لذا حفظ این زیبایی‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فضای سبز شهری بخشی از فضای سبز است که در محدوده شهرها طراحی شده است.مطالعات نشان می‌دهد با توجه به دسترسی بیشتر روستاییان به فضای سبز، امید به زندگی برای کسانی که بیشترین و کمترین درآمد را دارند تقریباً یکسان است. اما در محیط‌های شهری شکاف بین این دو قشر جمعیتی به لحاظ امید به زندگی کاملا مشهود است. افراد ثروتمند اغلب در محیط‌های سرسبز و خوش آب و هوا زندگی کرده، در حالی که فقیرترین افراد اغلب در مناطقی با جمعیت زیاد و انبوه ساختمان‌های متراکم زندگی می‌کنند. بنابراین، هرچه به سمت افزایش دسترسی به فضاهای سبز حرکت کنیم، اختلاف امید به زندگی کاهش می‌یابد.احداث پارک از جمله کارهایی است که برای گسترش فضای سبز و ایجاد محیطی برای تفریح و گذران اوقات فراغت افراد می‌توان انجام داد. در لغت نامه دهخدا پارک، باغ وسیعی است که گردش و شکار و جز آن را به کار است. پارک‌ مناطق شهری را ارزشمندتر می‌کند و سلامت جسمی شهروندان را بهبود می‌بخشد. اما محدودیت فضا و هزینه‌های بالای احداث پارک‌ها می‌تواند مانعی برای گسترش پارک‌ها در سطح شهرها باشد. در این میان باغ‌ها فضاهای محصور شده‌ای هستند که در آن انواع درختان و گیاهان کشت می‌شوند. در تعریف دهخدا باغ محوطه‌ای است که نوعا محصور است و در آن گل و ریاحین و اشجار مثمر و سبزی آلات و جز آنها غرس و زراعت می‌کنند. با توجه به تعاریف باغ و پارک مشاهده می‌کنیم نقاط مشترکی بین آنها وجود دارد و شاید نقطه تمایز آن در مالکیت آنها باشد که باغ‌ها در مالکیت خصوصی و پارک‌ها جز انفال هستند.با توجه به بالا بودن هزینه احداث پارک، تبدیل باغ‌ها به پارک راهکار مناسبی است که شهرداری‌ها می‌توانند با اندیشیدن تدابیری از آن بهره جویند. نکته‌ای که در این مهم حائز اهمیت می‌باشد در نظر گرفتن شرایط اکولوژیکی است که چه بسا اگر رعایت نشود می‌تواند خطری بزرگ برای این باغ‌ها باشد که نه تنها به افزایش فضای سبز شهری کمکی نمی‌کند بلکه می‌تواند تخریب و نابودی آنها را نیز به دنبال داشته باشد. لذا طراحی‌های فضای سبز برای این باغ‌ها باید هم جهت و هم سو با طبیعت بوده و سامان دهی طبیعی آنها مد نظر قرار گیرد. به عنوان مثال استفاده از بتون و آسفالت برای بستر این باغ‌ها می‌تواند شرایط تهویه و تنفس را برای ریشه‌های درختان با مشکل مواجه کند. بنابراین باید با در نظر گرفتن شرایط اکولوژیکی کمترین تنش ممکن به این درختان وارد شود تا بتوان از پتانسیل باغ‌های موچود در شهرها در راستای تبدیل آنها به پارک و کاهش هزینه‌ها بهره جست.