رسوب فرهنگ عثمانی‌گری بر افکار اردوغان

دکترفتح اله دهقان‪-‬ فرهنگ طی قرنها و به مرور زمان شکل می‌گیرد، ملکه ذهن انسان‌ها می‌شود و در رفتار، کردار اعمال آن‌ها نمود پیدا می‌کند. با پیشرفت علوم و تحولات جوامع بشری، فرهنگی متناسب با شرایط جدید لازمه زیست موفقیت آمیز بشر بر کره خاکی است. با اصلاح و تغییر فرهنگ متناسب با جوامع جدید، همچنان رسوبات فرهنگی گذشته تا قرنهای متمادی در جوامع خواهد ماند.
ترکیه کنونی که میراث دار امپراتوری عثمانی است نیز از این قاعده مستثنی نیست. در نیمه دوم قرن ۱۹ امپراتوری عثمانی به عنوان عامل توازن بخشی میان روسیه و دیگر اروپاییان ایفای نقش می‌کرد.
قدرتهای بزرگ اروپا برای مهار توسعه طلبی روسیه تزاری در خاورمیانه، شرق اروپا، شبه قاره هند به سنگر عثمانی نیاز داشتند.
این کشور که وابسته به تعادل نیروها بود و از فرط ضعف و استیصال لقب «مرد بیمار اروپا» را یدک میکشید و نیازمند اصلاحات داخلی و در حد قدرت جهانی نبود، با ورود به جنگ جهانی موجبات فروپاشی خود را فراهم نمود.


تلاش‌های صورت گرفته توسط نخبگان این‌کشور برای پیشرفت وتوسعه نتیجه داد. ترکیه از دور باطل عقب ماندگی خارج و از همسایگان و رقبای تاریخی خود پیشی گرفت.
اردوغان که با تفکرات فلسفی، جاه طلبی، ناسیونالیستی، نئو عثمانی رویای احیای امپراطوری عثمانی‌را در سر دارد با رونمایی از نقشه موسوم به جهان ترک که از دریای آدریاتیک تا سین گیانگ چین را شامل می‌شود «بخش‌هایی ازایران را نیز در برمیگیرد».
در این راستا سیاست:
۱-حمایت از جنبش ها و احزاب اسلام گرا در خاورمیانه عربی
۲-صدور اندیشه قوم‌گرایی ترکی به قففاز و آسیای مرکزی
از مشخصات سیاست خارجی این کشور است.
مداخله در شرق مدیترانه، قفقاز، آسیای مرکزی، افغانستان و... نیز در این راستا می‌باشد.
این کشور امروزه نیز در راستای سیاست تعادل میان آمریکا، اروپا، چین و روسیه به بندبازی میان این قدرتها برای عینیت بخشیدن به سیاست ترکیه بزرگ است.
این درحالی است که ورود به جرگه و کلوپ قدرتمندان جهان لوازمی را طلب می‌کند که اقتصاد مولفه اصلی و اساسی آن است.
اما، واقعیات ترکیه کنونی حکایت از آن داردکه‌اقتصاداین کشور در حد قدرتهای جهانی نیست.
القصه، به نظرمیرسد؛ رویاهای اردوغان که متاثر از رسوبات فرهنگی عثمانی‌گری است نه تنها به تفسیر رویاهای نو عثمانی‌گری او منجر نخواهدشد، بلکه موجب عقب گرد این‌کشور به گذشته
خواهد شد.
لازم است به آقای اردوغان یاد‌آوری کنیم که دوران کشورگشایی گذشته و شرط موفقیت در دنیای کنونی پذیرفتن واقعیات سیاست بین‌الملل و درک صحیح از جایگاه کشورها در بازی شطرنج جهانی، پذیرش این واقعیت گریزناپذیر که وزن ژئوپلیتیکی هر کشوری جایگاه آن کشور را در هرم قدرت جهانی مشخص می‌کند و گردن نهادن به خرد جمعی که براساس وپایه علوم روز است ولاغیر.