توزیع عادلانه آب در انتظار برنامه فوری دولت

 سرویس جامعه جوان آنلاین: اصفهان، یزد، چهار محال و بختیاری و خوزستان حال و روز آبی‌شان خوش نیست! کاهش بارندگی‌ها سرچشمه‌های زنده‌رود را در استان چهار محال و بختیاری خشک کرده‌است. نه کوهرنگ مانند گذشته چشمه‌ای خروشان از آب دارد و نه غار یخی و نه چشمه دیمه؛ تمام سرشاخه‌های زاینده‌رود خود در قحطی آب به سر می‌برند و نمی‌توانند لب‌های خشکیده این رود چندین هزار ساله را سیراب کنند. حالا در بحبوحه بحران آب و در حالی که کشاورزان اصفهانی در توافق با مسئولان استانی به تجمع اعتراضی خود در بستر خشک زاینده‌رود پایان داده‌بودند، شامگاه پنج‌شنبه دو چادر کشاورزان مورد تعرض عده‌ای قرار گرفت و ویدئوی آتش‌گرفتن آن‌ها در فضای مجازی پخش شد. صدای اعتراضات آبی اهالی چهار محال و بختیاری هم بلند شده و از سوی دیگر در اصفهان هم خط لوله انتقال آب به یزد را مورد تعرض قرار دادند و حالا در برخی از مناطق این استان کویری با تانکر به مردم آب می‌رسانند. خلاصه کلام اینکه مشکل آب جدی است و دولت برای حل این بحران موظف است گزارش عملکرد خود را به شکلی شفاف بیان کنند. بسنده کردن به اعلام میزان آب پشت سر‌ها و تعداد روز‌های باقی مانده از ذخیره آبی نه فقط راهکار نیست، بلکه می‌تواند مردم را دچار دلهره بیشتری کند. باید تا آغاز دوباره بارش‌ها برای تأمین آب کاری کرد و اگر بناست صنایع استان یزد و اصفهان تا آغاز دوباره بارش‌ها تعطیل شوند باید هر چه زودتر در این باره تصمیم گرفته و اطلاع‌رسانی شود. اصفهان، چهار محال و بختیاری، خوزستان و یزد، چند سالی می‌شود که با تنش آبی روبه‌رو هستند. کم‌بارشی، مدیریت غلط بیش از چهار دهه‌ای و برنامه‌ریزی‌های محلی به جای نگاه‌های بلندمدت ملی، باعث شده‌است چشمه‌های اصلی زاینده‌رود در چهار محال و بختیاری مانند کوهرنگ، غار یخی و چشمه دیمه نفس‌هایشان به شماره بیفتد و همه این‌ها دست به دست یکدیگر بدهد تا زاینده رود خشک شود و این خشکی نگرانی‌هایی را در حوزه آبریز کارون در خوزستان به‌وجود آورده و تنش آبی بین مردم اصفهان و مردم یزد را هم موجب شده است تا جایی که لوله انتقال آب به یزد در اصفهان از سوی برخی افراد قطع و موجب شد تا در مناطقی از یزد با تانکر آبرسانی کنند. ماجرای اعتراضات دنباله‌دار کشاورزان شرق اصفهان به کم‌آبی هم در حالی که می‌رفت به پایان برسد و با توافق میان کشاورزان و مسئولان استانی چادر‌های معترضان در حال جمع شدن بود، به یکباره چند چادر آتش گرفت تا مسیر مطالبات آبی کشاورزان را تغییر دهد. تمام این ماجرا‌ها را اگر از افقی وسیع‌تر نگاه کنید فقدان گزارشات روشن مسئولان از اقدامات انجام شده باعث شده تا مردم با بی‌اعتمادی به مدیریت کلان کشور خودشان وارد عمل شوند و برخی سوء‌استفاده‌ها هم در این بین شکل بگیرد. مردم استان‌های بحران‌زده یزد، اصفهان، چهار محال و بختیاری و خوزستان بیشتر از اینکه بخواهند بدانند آب سد‌های منتهی به حوزه آبریز زاینده‌رود تا چند روز دیگر نیاز‌های منطقه را پاسخ می‌دهد، نیازمند دانستن اقدامات انجام شده برای مدیریت این بحران هستند و انتظار دارند اگر بناست تا صنایع یزد و اصفهان برای مدیریت مصرف آب تا زمان آغاز بارش‌ها تعطیل شود، همین حالا برای این مهم تصمیم گرفته و اطلاع رسانی شود. پایان تجمع کشاورزان و آغاز تنش‌زایی از سوی گروهی که کشاورز نیستند!
تجمعات کشاورزان اصفهانی دو هفته‌ای به طول انجامید و سرانجام با توافق بین کشاورزان و مسئولان استانی و با صدور بیانیه‌ای پایان یافت.
در این توافق آمده‌است: کمیته‌ای متشکل از استانداری، جهاد کشاورزی، آب منطقه‌ای و صنف کشاورزان برای پیگیری امور مربوط به کشاورزان داخل استان از جمله مصوبات کارگروه سازگاری با کم‌آبی، شورای عالی آب و شورای هماهنگی زاینده‌رود با دستور استاندار تشکیل و گزارش‌ها به صورت مستمر به استاندار ارائه شود.
در ادامه این توافق آمده‌است: پیگیری‌های فرااستانی پیرامون مصوبات کارگروه سازگاری با کم‌آبی، شورای عالی آب و شورای هماهنگی زاینده‌رود در اسرع وقت آغاز و طی بازه‌های سه‌ماهه، نتایج به استاندار و کشاورزان ارائه شود. تاریخ‌های پیشنهادی مورد اجماع کشاورزان برای بازگشایی آب با اعلام نظر کمیسیون متشکل از جهاد کشاورزی و صنف به استانداری و شرکت آب منطقه‌ای، مطابق با نظر این کمیسیون و با رعایت خط قرمز آب شرب آب را رها کند.


در بخش دیگری از این توافق گفته شده‌است: به منظور پرداخت خسارت به کشاورزان، سازوکار مناسب، با محوریت سازمان جهاد کشاورزی و مشارکت صنف در اسرع وقت طراحی و اجرا شود؛ موضوع پروژه پساب فاضلاب اصفهان و اعتبار مورد نیاز توسط استاندار محترم پیگیری شود و به مرحله اجرا در آید.
علاوه بر این، در این توافق تأکید شده‌است: مصوب شد تا ساعت ۴ بامداد مورخ ۱۴۰۰/۰۹/۰۳ چادر‌های مستقر در کنار پل خواجو جمع‌آوری شود و تجمع انجام‌شده پایان یابد.
در پایان این توافق خاطرنشان شده‌است: گزارش پیشرفت موارد فوق‌الذکر به صورت ۱۵ روز یکبار توسط مسئولان اطلاع‌رسانی شود.
کشاورزان اصفهان هم در بیانیه‌ای با اشاره به توافق انجام شده بین نمایندگان کشاورزان و مسئولان استانی از پایان تجمع کشاورزان در بستر خشک زاینده‌رود خبر دادند.
در این بیانیه تأکید شده‌است: «طبیعی است که اجرای مسائل و درخواست‌های نه‌گانه کشاورزان حداقل زمان خود را می‌طلبد و به‌رغم وعده‌هایی که مسئولان قبلی دادند و عمل نکردند؛ لیکن مسئولان جدید درخواست مهلت سه ماهه کردند، شورای میراب‌ها و آب‌بران و صنف کشاورزی این مهلت را دادند. البته با این قید که چنانچه تعهدات لازم در زمان سه ماه انجام نشد و گزارش پیشرفت آن در هر ۱۵روز داده نشد، طبیعی است شورای میراب‌ها و آب‌بران، اقدامات مطالبه‌گرانه خود را با همراهی جامعه شهری مجدداً شروع خواهد کرد؛ بنابراین امروز ضمن تشکر مجدد از همراهی تمامی مردم، کشاورزان، مسئولان و مقامات و نهاد‌های داخل و خارج استان ما اقدام به برچیدن چادر‌ها کرده و از همین امروز، اقدامات خود را برای پیگیری اجرای مصوبات پابه‌پای مسئولان شروع خواهیم کرد.»
با وجود این، اما روز گذشته تحرکاتی در بستر خشک زاینده رود اتفاق افتاد. طبق گزارشات رسیده از اصفهان ظاهراً این افراد کشاورز نبوده‌اند و حضورشان مطالبات مردمی در خصوص آب را به حاشیه برد. در حال حاضر کشاورزان هیچ تجمعی ندارند
حسین وحیدا، عضو هیئت‌مدیره صنف کشاورزی شهرستان اصفهان ماجرای به آتش کشیده‌شدن چادر‌های کشاورزان معترض را اینگونه روایت می‌کند: «تجمع کشاورزان در حال جمع‌شدن بود که اتفاقاتی افتاد و افرادی خود را وارد تجمع کشاورزان کرده که خوشبختانه ختم به خیر شده و کسی آسیب ندید.»
وی تأکید دارد هیچ درگیری بین کشاورزان با هیچ نیروی امنیتی نبوده و هیچ کشاورزی نیز مصدوم نشده‌است.
وحیدا می‌افزاید: «کشاورزان مطالبات خود را طبق قولی که استاندار داده و مصوبه‌ها پیگیری خواهند کرد و امیدواریم با جاری شدن زاینده‌رود کشاورزان در مزارع خود به کشت و کار مشغول شوند. در حال حاضر کشاورزان هیچ تجمعی ندارند.»
علی اصفهانی، دادستان اصفهان نیز درباره ماجرای آتش زدن چادر‌های کشاورزان معترض می‌گوید:‌
«بعد از بیانیه‌ای که صنف کشاورزی داده و خاتمه تجمع کشاورزان را اعلام کرد، خود کشاورزان رفتند که چادر‌ها را جمع کنند، اما اراذل و اوباش مانع جمع کردن چادر کشاورزان توسط کشاورزان شده و چادر کشاورزان را آتش زدند.»
به گفته وی نیروی انتظامی ورود و تعدادی از این اراذل و اوباش را دستگیر کرده‌است. تخریب لوله انتقال آب اصفهان به یزد
تنش‌های آبی در اصفهان دامن یزدی‌ها را هم گرفت. محمدمهدی جوادیان‌زاده، مدیر عامل آب منطقه‌ای یزد از تعرض به خط انتقال و قطع جریان آب استان در منطقه شرق اصفهان خبر داد. به گفته وی خسارت به خط انتقال آب بالاست.
وی از اتخاذ تمهیدات لازم برای استقرار تانکر‌های آبرسانی در سطح شهر یزد خبر داد و عنوان کرد که مردم در استفاده از آب صرفه‌جویی کنند تا در مضیقه قرار نگیرند.
جوادیان‌زاده تأکید کرد: «با توجه به هدر‌رفت حجم زیادی از آب تصفیه‌شده و تخلیه کامل خط، پیش‌بینی می‌شود اوایل بامداد فردا آب به یزد برسد.» عطش سرچشمه زاینده‌رود و کارون در بام ایران
چهارمحال و بختیاری سرچشمه رودخانه‌های زاینده‌رود، کارون و بخشی از دز است و افزایش یا کاهش بارش‌ها در این استان، استان‌های خوزستان، اصفهان و فلات مرکزی را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهد.
لردگان- چهارمحال و بختیاری در دهه‌های گذشته ۱۱ درصد از آب کشور را تأمین می‌کردند، اما تا به امروز بسیاری از روستا‌های استان با تانکر آبرسانی می‌شود.
چهارمحال و بختیاری که به بام ایران شهرت یافته‌است به دلیل تغییر اقلیم و خشکسالی با بحران آب مواجه شده‌است به گونه‌ای که ۳۵۰ شهر و روستا در این استان با چالش آب همراه هستند.
این استان در حالی وارد سال آبی ۱۴۰۱- ۱۴۰۰ شده‌است که با کاهش ۴۰ درصدی بارش‌ها در سال آبی گذشته روبه‌رو بوده و دومین استان کم‌بارش کشور اعلام شده‌است.
خشکسالی‌های اخیر از سال آبی ۸۵- ۸۶ در این استان آغاز شده‌است و در طول این سال‌ها بین یک هزار و ۲۰۰ تا یک هزار و ۵۰۰ میلیمتر کمبود بارش در استان گزارش شده که معادل نبود هیچ بارشی به‌مدت دو سال است.
به بیش از ۲۰۰ روستا در این استان با تانکر آبرسانی می‌شود که بیشتر روستا‌ها در شهرستان «لردگان» قرار دارند.
هم‌اکنون بیش از ۹۶ درصد مساحت چهار محال و بختیاری درگیر خشکسالی است و این موضوع بر کاهش حجم ذخایر آب زیرزمینی این استان به شدت تأثیر گذاشته‌است.
چالش آب جدی است. آنطور که استاندار اصفهان می‌گوید داده‌های آماری نشان می‌دهد آب پشت سد زاینده‌رود تنها کفاف حدود ۱۰۰ روز را می‌دهد. در حال حاضر میزان خروجی آب از ورودی پیشی گرفته و در صورت ادامه این روند، عملاً در بعد آب شرب به مشکل حاد برخورد می‌کنیم. وی تأکید می‌کند: «اولویت آب شرب است در صورت وجود مازاد، می‌توان آن را برای مصارف کشاورزی رهاسازی کرد.»
•‌مردم از دولت انتظار مدیریت بحران دارند
با تمام اینها، مردم از دولت انتظار دارند بحران پیش رو را مدیریت و گزارش اقدامات خود را به مردم ارائه کند تا آن‌ها بدانند در شرایط سخت کنونی دولت همراهشان است و برای رفع دغدغه‌هایشان برنامه دارد.