رئیس‌جمهوری: انتقال آب به ایران در دستور کار «اکو» قرار گیرد
سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری در پانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) که به میزبانی ترکمنستان برگزار شد، اظهار داشت: «جمهوری اسلامی ایران، اولویت ویژه‌ای برای همکاری و مشارکت اقتصادی با کشورهای آسیایی به خصوص همسایگان خود در آسیای جنوبی، آسیای غربی، آسیای میانه و قفقاز قائل است.»
رئیسی عنوان کرد: «ضرورت نقش و جایگاه سازمان‌های منطقه‌ای به عنوان تسهیل‌کننده روابط دوجانبه و چندجانبه مورد توجه و اهتمام ما است که یکی از نمونه‌های واضح آن سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو است.»
او تاکید کرد: «مجموعه اکو علاوه بر بهره‌مندی از ویژگی‌های مادی قدرت همچون جمعیت نیم‌میلیاردی، دارای مالکیت یک‌سوم از منابع انرژی جهان و موقعیت بی‌نظیر ارتباطی میان اروپا با چین، روسیه، خلیج‌فارس، اقیانوس هند و همچنین نیروی انسانی جوان و پرتوان است که هویتی ممتاز به نام اسلام دارد.»
رئیس‌جمهوری با اشاره به اینکه ما فقط همسایگانی قانونمند نیستیم، بلکه میراث‌دار و در عین حال دارنده هویت اصیل منبعث از فرهنگ اسلامی هستیم که قادر است آینده بشریت را در درخشان‌ترین حالت رهبری کند، گفت: «فرهنگ اسلامی می‌تواند بالندگی و نشاط معنوی را به کالبد همکاری‌های همه‌جانبه میان ما تزریق کند.»
رئیسی گفت: «طی سالیان گذشته دستاوردها و پیشرفت‌های خوبی در سازمان اکو به دست آمده است، اما کماکان فاصله معناداری بین ما و موفقیت‌های حاصله با ظرفیت‌های واقعی سازمان وجود دارد.»
او تاکید کرد: «برای نمونه با وجود پتانسیل‌های تجاری بالا، تجارت درون منطقه‌ای کماکان کمتر از ۱۰درصد است.»
رئیس‌جمهوری تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور مهم به دنبال ارتقای سطح همکاری‌ها در اکو و ترفیع رتبه و منزلت این سازمان در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی است.»
رئیسی گفت: «ما معتقدیم که ابزارهای موثری برای جهش سازمان وجود دارد که در صورت اشتراک مساعی اعضا می‌تواند علاوه بر پیشرفت مادی کشورها، سعادت نسل‌های آینده را تضمین کند.»
او ادامه داد: «البته لازم است به پیامدهای همه‌گیری کرونا توجه داشت. اینک نیازمند دخالت جمعی دولت‌های عضو هستیم تا مناسبات فی‌مابین را با کمک به تجربیات در حوزه سلامت، آموزش و تولید دارو، ارتقا دهیم. مایل هستم نظر شما را به ضرورت‌هایی مانند جدیت در تجارت، شبکه مواصلاتی مکمل، انرژی و ظرفیت‌های تجاری و توسعه جلب کنم.»
رئیس‌جمهوری بیان کرد: «بسیاری از گشایش‌های اقتصادی در اکو، به ارتقای تجارت درون منطقه مرتبط است و جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد نقش بیشتری را در آزادسازی‌های تجاری در منطقه اکو ایفا کند و مایل هستیم همه کشورهای عضو، بر اساس زمانبندی که متناسب با اقتصاد ملی آنهاست، در آزادسازی‌های تجاری اکو چه در قالب موافقت‌نامه پوتا و چه در قالب مذاکرات تجارت آزاد حضور داشته باشند. جمهوری اسلامی ایران آماده است با اعطای تعرفه‌های ترجیحی مناسب در چارچوب اکو در حصول این هدف مهم سهم داشته باشد.»
رئیسی با بیان اینکه شبکه‌های مواصلاتی منطقه اکو نه‌تنها لازمه توسعه تجارت درون منطقه‌ای است، بلکه در خدمت تجارت کشورهای عضو به ویژه کشورهای محصور در خشکی است، گفت: «ما اعتقاد داریم پتانسیل‌های تجاری منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به حدی است که دیر یا زود تمام مسیرهای بالقوه در منطقه اکو باید گشوده شود. شکل‌گیری کریدور جاده‌ای اسلام آباد-تهران-استانبول پس از 10 سال شاهد این مدعا است. برای منطقه اکو کریدور ایران-هرات-مزار شریف به همان اندازه اهمیت دارد که کریدور مزار شریف-گیلاوند. کریدور ریلی رشت-آستارا-باکو نیز به همان اندازه ضروری است که کریدور آبی امیرآباد.»
او افزود: «بنادر ایران در شمال و جنوب میزبان‌های بی‌بدیل همکاری، رفاه و برادری در منطقه هستند. تکمیل اقدامات ناتمامی مانند ایجاد بازار منطقه‌ای برق اکو و کنسرسیوم شرکت‌های تجاری اکو و عملیاتی‌شدن مرکز انرژی‌های پاک اکو و سازوکار همکاری صنایع پالایشی اکو باید در اولویت قرار گیرد.»
پروژه انتقال آب به کشورهای متقاضی از جمله ایران در دستور کار قرار گیرد
رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران علاوه بر جدیت در این حوزه‌ها آماده است برنامه‌های آموزشی حوزه نفت و گاز برای کشورهای عضو اکو را توسعه دهد، گفت: «همچنین علاقه‌مند هستیم پروژه‌های انتقال آب به کشورهای متقاضی از جمله جمهوری اسلامی ایران در دستور کار سازمان اکو قرار گیرد.»
رئیسی اقتصاد دیجیتال را چهارمین ضرورت برای گفت‌وگو میان دولت‌های عضو اکو معرفی و تاکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد در زمینه‌هایی مانند اقتصاد فیبر نوری کشورهای عضو، تبادلات فناورانه، علمی و دانشگاهی و ایجاد بازارهای مشترک منطقه‌ای، فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین در حوزه تجربه آموزشی «شاد»، هوش مصنوعی و آموزش مجازی با اعضا همکاری کند.»
این آمادگی وجود دارد تا جمهوری اسلامی ایران نقطه کانونی این همکاری‌ها در سازمان اکو باشد تا به این سازمان کمک کند اجلاس سالانه‌ای درخصوص امنیت سایبری و آموزش مجازی در سطح حرفه‌ای میان کشورهای عضو برگزار کند.
رئیس‌جمهوری معماری جدید مالی در اکو را پنجمین ضرورت گفت‌وگو دانست و بیان کرد: «ظرفیت‌های تجاری منطقه، الزامات زیرساختی و توسعه‌ای منطقه، محدودیت دسترسی به منابع مالی خارج از منطقه، ایجاب می‌کند تا سازوکارهای موثرتری در قالب یک معماری ملی منطقه‌ای جدید به کار گرفته شود. بانک تجارت و توسعه اکو باید با انجام اصلاحات قانونی و رویه‌ای نقش پررنگی در تامین مالی مبادلات تجاری ما بین کشورهای عضو برعهده گیرد و جمهوری اسلامی ایران آماده است افزایش سرمایه این بانک را مدنظر قرار دهد.»
رئیسی اضافه کرد: «همچنین ایده ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری مشترک اکو را که در نشست صندوق‌های ثروت ملی کشورهای عضو که از سوی ایران نیز مطرح شده است، راهگشا می‌دانیم و در اینجا اعلام می‌کنم به منظور تمهید مقدمات تخصیص این صندوق در اکو، ایران سهم خود را در اختیار پروژه‌های تحت پوشش این صندوق قرار خواهد داد.»
آمادگی ایران برای تاسیس پلیس اکو
او با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران از گسترش تعاملات فرهنگی به خصوص همکاری‌های بین‌دانشگاهی در راستای بهره‌مندی از ظرفیت نخبگان و توسعه دیپلماسی علمی حمایت می‌کند، گفت: «همچنین از هر پیشنهادی که منجر به گسترش تمهیدات و سازوکارهای همکاری در اکو و همه اعضا شود، حمایت می‌کنیم و آمادگی کامل داریم تاسیس پلیس اکو و ایجاد سازوکار همکاری‌های قضائی اکو در اسرع وقت نهایی شود و مرکز مبارزه با فساد و همکاری‌های آمبودزمان مستقر در تهران نیز به سرعت عملیاتی شود.»
رئیس‌جمهوری تصریح کرد: «برادران عزیز! در سال‌های اخیر خوشبختانه سازمان اکو رویکرد موثری در رابطه با برخی موضوعات بین‌المللی از خود به نمایش گذاشته است. عهدنامه اخیر مجمع عمومی سازمان ملل متحد درخصوص همکاری سازمان ملل متحد و سازمان اکو حاکی از همکاری موثر دو سازمان در موضوعات جهانی با آثار منطقه‌ای است. لازم می‌دانیم به یکی از موضوعات روز جهانی یعنی تغییرات اقلیم اشاره کنم. سازمان اکو و آژانس محیط‌زیستی آن از مدت‌ها قبل با طراحی پروژه‌های مربوط به تغییر آب‌وهوا و گرمایش زمین، پایبندی خو را به این دستور کار جهانی نشان داده است و ضرورت دارد با اهتمام بیشتر به این موضوع پرداخته شود.»
رئیسی: «تغییر اقلیم یک مبحث جهانی با تبعات فراگیر است که کلیه کشورها اعم از توسعه‌یافته و در حال توسعه را تحت تاثیر قرار داده و وضعیت فعلی حاصل عملکرد کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته در طول دو قرن اخیر است که با تخریب منابع طبیعی و استفاده بی‌رویه از منابع زیرزمینی و معادن و با افزایش حرارت کره‌زمین، زندگی بشر را به مخاطره جدی انداخته است.»
او با تاکید بر اینکه دولت‌های صنعتی باید مسئولیت‌های تاریخی خود را بپذیرند و نسبت به تامین مالی، انتقال فناوری‌های مربوطه و ظرفیت‌سازی در کشورهای در حال توسعه اقدام کنند، عنوان کرد: «منطقه اکو باید یکی از مناطق هدف در دریافت چنین کمک‌هایی باشد.»
رئیس‌جمهوری با بیان اینکه صلح پایدار، توسعه پایدار و رفاه همگانی در گرو تحقق دو اصل عدالت و معنویت است، گفت: «تحقق عدالت در سطح جهان، مستلزم بازتعریف روابط کشورهای توسعه‌یافته با کشورهای در حال توسعه است. روابط موجود حاصل سیاست‌های سلطه‌طلبانه است. یکتاپرستان در مواسات و برادری تمام بندگان خدا تاکید دارند. ادیان الهی به خصوص معارف اسلام تبعیض ناروا برای هیچ قوم، نژاد و ملت را نمی‌پذیرند.»
رئیسی خطاب به رئیس اجلاس تصریح کرد: «جمهوری اسلامی بر این باور است که مدیریت منطقه باید توسط خود کشورهای منطقه انجام گیرد. پایان گرفتن خصومت‌ها در منطقه قفقاز نویددهنده ثبات و آغازگر فصل جدید توسعه و همگرایی منطقه‌ای است و وظیفه همه ما است تا در این جهت کار کنیم. مشارکت و همراهی کشورهای عضو اکو با حوزه قفقاز در این مرحله می‌تواند به تعمیق و ارتقای نقش این سازمان کمک کند.»
تغییر در جغرافیای سیاسی منطقه زمینه افزایش تنش را فراهم می‌کند
او اضافه کرد: «با توجه به شرایط جدید منطقه قفقاز معتقد هستیم احیای مسیرهای سنتی و تسهیل جابه‌جایی کالا و مسافر در منطقه پس از سه دهه به رشد و توسعه منطقه اکو کمک خواهد کرد. بر این اعتقاد هستیم هر گونه تغییر در جغرافیای سیاسی منطقه نه‌تنها به ثبات و امنیت منطقه کمک نمی‌کند، بلکه زمینه تنش‌های بیشتر را فراهم خواهد کرد.»
رئیس‌جمهوری همکاری میان کشورهای حوزه قفقاز بر پایه احترام متقابل، حفظ تمامیت ارضی کشورها و قواعد بین‌المللی را تضمین‌کننده صلح و ثبات و انسجام بیشتر و توسعه کشورهای منطقه دانست و تاکید کرد: «ثبات در منطقه قفقاز همچنین شرایط برای شکل‌گیری همکاری‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، مانند ایجاد کریدور بین خلیج‌فارس_دریای سیاه را فراهم ساخته است که موجب تسهیل تجارت و مراودات اقتصادی اعضای اکو با سایر کشورها خواهد شد.»
حمایت اکو از مردم افغانستان تداوم یابد
رئیسی خاطرنشان کرد: «سازمان اکو در دهه‌های اخیر سازوکارهای مناسبی را در حمایت از بازسازی و توسعه اقتصادی افغانستان که در آغوش کشورهای اکو قرار دارد، پی‌ریزی کرده است.»
او اظهار داشت: «پیام نشست سران اکو به جهان باید حاکی از تداوم حمایت این سازمان از تلاش‌های افغانستان و مردم نجیب آن در بازسازی و توسعه اقتصادی باشد. اینک با رسیدن فصل سرما، مردم افغانستان بیش از همیشه به کمک‌های معیشتی اولیه و سوخت نیاز دارند، اما سوزناک‌تر از سوز سرما آن است که منابع مالی ملت افغانستان توسط اشغالگران آمریکایی مخدوش شده است.»
رئیس‌جمهوری افزود: «جمهوری اسلامی ایران همانند همیشه آماده هر گونه همکاری و کمک به مردم افغانستان به خصوص حمایت از آموزش و تحصیل زنان و دختران بااستعداد آن سرزمین است.»
منافع آمریکا با منافع منطقه ما سازگار نیست
رئیسی خطاب به اعضای حاضر در جلسه گفت: «آقایان محترم! حمایت جمهوری اسلامی ایران از سازمان اکو در فعالیت‌های آن بدون قید و شرط است. تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران کوچک‌ترین خللی در اراده جمهوری اسلامی ایران در سیاست تعامل حداکثری با همسایگان و منطقه ایجاد نمی‌کند. ایالات متحده آمریکا با خروج غیرقانونی از برجام و تحمیل تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه و استمرار سیاست ظلم حداکثری نشان داد که منافعش با منافع جمعی منطقه ما سازگار نیست.»
او ادامه داد: «منفعت منطقه ما همکاری‌های سودمند و برادری ملت‌های منطقه است. جمهوری اسلامی ایران آماده است تمام ظرفیت خود را برای تحقق این هدف انسانی و اسلامی به کار بندد.»
رئیس‌جمهوری در پایان با بیان اینکه لازم می‌دانم از همکاران عزیز خود در نشست‌های مقامات ارشد، شورای وزیران و شورای نمایندگان اکو جهت آماده‌سازی اسناد این نشست صمیمانه تشکر کنم، گفت: «بار دیگر از رئیس جلسه تشکر می‌کنم و برای دولت و مردم عزیز ترکمنستان سعادت روزافزون را آرزومند هستم.»
