روزنامه شرق
1400/09/11
پاريس و رؤياي احياي نفوذ ازدست‌رفته
رئیس‌جمهوری فرانسه به عربستان، امارات و قطر سفر مي‌كند پاريس و رؤياي احياي نفوذ ازدست‌رفته بحران سیاسی در عراق پس از انتخابات پارلمانی اخیر، افزایش درگیری‌ها در یمن در هفته‌های اخیر، درگیری گروه‌های سیاسی در لبنان و آغاز دور جدید مذاكرات بر سر پرونده هسته‌ای ایران، وضعیت خاورمیانه را پیچیده‌تر از قبل كرده و باعث شده رئیس‌جمهوری فرانسه برای مذاكره و بحث درباره این پرونده‌ها راهی خاورمیانه شود. بر اساس اعلام كاخ الیزه، سفر امانوئل مكرون به خاورمیانه از فردا آغاز میشود و او در این تور خاورمیانه‌ای به عربستان، امارات و قطر سفر خواهد كرد.دیپلمات‌های عربستانی گفته‌اند تمركز مذاكرات مكرون با ملك سلمان، پادشاه و محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان، کاهش تنش و درگیری در منطقه است و در این دیدارها به پرونده هسته‌ای ایران و وضعیت عراق، لبنان و یمن پرداخته خواهد شد. کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از شرکای راهبری فرانسه در منطقه هستند و با پاریس روابط سیاسی و اقتصادی بالایی دارند.
«نایف الحجرف»، دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس نیز اخیرا توسعه روابط این کشورها و فرانسه برای تأمین منافع مشترک و تقویت امنیت و ثبات منطقه را با اهمیت دانست. در سال‌های اخیر و پس از كاهش توجه ایالات متحده به خاورمیانه، فرانسه یكی از كشورهایی بود كه تلاش كرده با افزایش حضور خود در این منطقه، نقش پررنگ‌تری در تحولات خاورمیانه ایفا كند.
دو سفر مكرون به لبنان پس از انفجار در بندر بیروت در سال 2020 و سفر اخیر او به عراق نیز در راستای برنامه بلند‌مدت پاریس برای حضوری پررنگ‌تر در خاورمیانه تعریف میشود. در روزهای اخیر و یک روز پس از اعلام رسمی سفر مكرون به خاورمیانه، دیپلمات‌های فرانسوی در گفت‌وگو با نشریات منطقه، رابطه پاریس و ریاض را كلیدی و مهم توصیف كردند. به گفته این دیپلمات‌ها، «فرانسه در سال‌های گذشته توجه بیشتری به خاورمیانه نشان داده و لازمه این توجه و نقش‌آفرینی، گسترش ارتباط با عربستان سعودی در جایگاه قدرتمندترین و پرنفوذترین كشور عرب منطقه است. عربستان سعودی نقشی کلیدی در منطقه خاورمیانه ایفا می‌کند و ما نمی‌توانیم سیاست بلندپروازانه فرانسه در قبال خاورمیانه را بدون گفت‌وگو با پادشاهی عربستان تصور کنیم».
مکرون علاوه بر مذاكره درباره ایران، عراق، یمن و لبنان، قصد دارد درباره تحولات مصر و لیبی نیز با مقام‌های عربستان مذاكره كند. در كنار بحث درباره این پرونده‌ها، این انتظار می‌رود که سفر مکرون به عربستان باعث تقویت بیشتر مشارکت پاریس و ریاض در توسعه منطقه العولا شود. در‌حال‌حاضر حفاری‌های باستان‌شناسی به‌عنوان بخشی از مرحله اول همکاری فرهنگی پاریس و ریاض در منطقه العولا بین دو کشور آغاز شده است. شهر العولا که میزبان سران شورای همکاری در سال گذشته بود، از شهرهای تاریخی عربستان به شمار می‌رود که در غرب این شبه‌جزیره قرار دارد و از لحاظ اداری وابسته به شهر مدینه بوده و در 300کیلومتری شمال این شهر واقع شده است.
در سال‌های اخیر و پس از انتشار سند «چشم‌انداز 2030» عربستان از سوی محمد بن‌سلمان، شهر تاریخی العولا به یکی از جاذبه‌های جدید گردشگری این كشور تبدیل شده است. ریاض می‌خواهد فرانسه را مجاب كند تا نقش بیشتری در توسعه این شهر بر عهده بگیرد. «هروه گراند ژان»، سخنگوی وزارت دفاع فرانسه نیز اعلام كرده رهبران فرانسه و عربستان سعودی در این دیدارها برای تقویت مناسبات نظامی نیز مذاكره خواهند كرد؛ زیرا دو كشور در مبارزه با تروریسم مبارزه مشابهی دارند.
ابوظبی چشم‌انتظار مکرون
امارات هم مانند عربستان چشم‌انتظار انجام این سفر است تا بتواند قراردادهای همكاری مهمی با پاریس امضا كند. یک مقام ارشد اماراتی در آستانه این سفر گفته است امارات متحده عربی و فرانسه قراردادهای بزرگی را امضا خواهند کرد؛ زیرا این دو متحد نزدیک به دنبال تعمیق روابط اقتصادی و سیاسی دو‌‌جانبه هستند. «انور قرقاش»، وزیر مشاور امارات در امور خارجی، در پاسخ به این پرسش که آیا ابوظبی جنگنده‌های فرانسوی رافائل را خریداری خواهد کرد یا خیر، به خبرنگاران گفت: «نمی‌خواهم هدیه کریسمس رئیس‌جمهوری مكرون را خراب کنم». قرقاش تأكید كرد رابطه پاریس و ابوظبی عالی و سازنده است و در جریان سفر مكرون به این كشور، قراردادهای مختلفی امضا خواهد شد. «تقویت همكاری‌های نظامی تنها بخشی از برنامه‌های این سفر به شمار می‌آید. پس از سفر رئیس‌جمهوری فرانسه، این روابط در حوزه‌های مختلف گسترده‌تر خواهد شد و شامل فناوری، بهداشت و درمان نیز میشود. فرانسه یک متحد قابل اعتماد است و ما آن كشور را به‌عنوان یک بازیگر مهم در منطقه می‌بینیم. پاریس در سال‌های اخیر نقش فعال‌تری در منطقه داشته است. با تمام فراز و نشیب‌ها، ما در طول چهار دهه، رابطه بدون تنشی با فرانسه داشته‌ایم و سفر پیش‌روی مكرون نیز این امر را دوباره تثبیت خواهد کرد».
قرارداد رافائل روی میز
سفر مكرون در حالی انجام میشود كه کشورهای عربی خلیج فارس نسبت به تمرکز ایالات متحده بر منطقه ابراز تردید کرده‌اند و حتی تعدادی از این كشور‌ها به دنبال جایگزین‌هایی در كنار آمریكا برای تأمین تسلیحات نظامی خود هستند. مكرون روابط خوبی با شیخ محمد بن‌زاید آل‌نهیان، ولیعهد ابوظبی، دارد و به‌طور مشترك جریان سرمایه‌گذاری گسترده‌ای بین هر دو کشور ایجاد کرده‌اند. پاریس همچنین یک پایگاه نظامی دائمی در پایتخت امارات دارد و ابوظبی امیدوار است تعهدات نظامی فرانسه نسبت به امارات باعث شود تا مذاکرات بر سر خرید جنگنده‌های رافائل كه بیش از یک دهه است ادامه دارد، به سرانجام برسد. امارات در حال حاضر یكی از مشتریان ثابت جنگنده‌های میراژ فرانسه است.
به نوشته رویترز، نشریه مجله «چلنجز» اخیرا گزارش داده که اکنون مذاکرات امارات و فرانسه برای خرید 30 تا 60 جنگنده رافائل در مرحله پیشرفته است و می‌تواند در جریان دیدار مکرون، توافق نهایی در این مورد حاصل شود. قطر نیز مانند امارات یكی از مشتریان جنگنده‌های فرانسوی رافائل محسوب میشود. یک مقام كاخ الیزه در واكنش به گزارش‌ها درباره احتمال نهایی‌شدن قرارداد خرید رافائل از سوی امارات، حاضر به تأیید یا تكذیب آن نشد و صرفا به این نكته اشاره كرد كه در این سفر قراردادهایی میان طرفین امضا خواهد شد. مذاكرات امارات متحده عربی برای خرید جت‌های جنگنده اف-35 آمریکایی در بحبوحه نگرانی‌های واشنگتن درباره توسعه روابط امارات متحده عربی با چین، از‌جمله پذیرش فناوری نسل پنجم تلفن همراه از سوی كمپانی چینی هواوی در این کشور، کند شده است. واشنگتن این شركت چینی را یكی از بازوهای اطلاعاتی و جاسوسی حكومت پكن می‌داند و مخالف توسعه فناوری‌های این شركت در كشورهای متحد خود است.
تغییر تمركز واشنگتن از خاورمیانه به سمت شرق آسیا و رقابت با چین، باعث شده چین در كنار روسیه، در سال‌های اخیر حضوری فعالانه‌تر در خاورمیانه داشته باشند. در این میان، روسیه به بُعد نظامی این نفوذ توجه كرده و چین قصد دارد با سیاست «دام وام»، كشورهای منطقه را تحت نفوذ خود در‌آورد. در این میان فرانسه از معدود كشورهای غربی است كه در سال‌های اخیر توجه بیشتری به خاورمیانه نشان داده و می‌خواهد نفوذ قرن بیستم خود بر این منطقه پرتنش را دوباره احیا كند.
سایر اخبار این روزنامه
چالش تضمین و آینده تحریم
سقوط اقتصاد و زنگ خطر
پاريس و رؤياي احياي نفوذ ازدست‌رفته
رئيس‌جمهور در تجمع بهارستان
خاتمي مقصر نبود
بررسی وضعیت عدالت محیط زیستی در ایران
بیانیه جبهه اصلاحات درباره بحران آب در اصفهان
زن تأثیرگذاری که ولاسکو به والیبال ایران معرفی کرد
در «لادان» ملاهاشم از فرزندش معروف‌تر است
بسیج عشق به ایران
بيژن و منيژه
مسئله بغرنج آب
قفل اختلافات در مذاکرات وین شکستنی است؟
