روزنامه ابتکار
1400/09/13
آیا رئیس جدید صدا و سیما می‌تواند رویکرد اعمال سلیقه مدیران در برنامه‌ها را تغییر دهد؟ آفت سلیقه بر پیکر آثار رسانه ملی
گروه فرهنگ و هنر – شاید هنوز هم خیلی‌ها دوران خانه سبز، همسران، روزی روزگاری و... را به یاد بیاورند. روزگاری که خیابان‌ها برای تماشای قسمت جدید این فیلم‌ها خلوت می‌شدند. اما حالا مدت‌ها است که دیگر چنین اتفاقی رخ نداده است. نه برنامه‌سازان موفق تمایل چندانی به کار برای صدا و سیما نشان می‌دهند و نه مدیران همکاری‌های لازم را دارند. اما آیا با آمدن جبلی ممکن است شرایط تغییر کند؟
صدا و سیما برزگ‌ترین رسانه کشور است که سال‌ها شاهد ساخته شدن برنامه‌های پرمخاطب از آن بودیم، برنامه‌هایی قوی و پرمخاطب که حتی می‌توانستند محور اصلی جمع شدن‌های خانوادگی باشند. اما از جایی به بعد رفته رفته از کیفیت آثار تولیدی در آن کاسته شدن و با تغییر مدیران و اعمال نظر‌های سلیقه‌ای و حتی برخی نگاه‌های جناحی، یا برنامه‌سازان کارکشته تصمیم گرفتند تا در جایی دیگر بخت خود را بیازمایند یا توسط برخی مدیران کنار گذاشته شدند و نتیجه این شد که دیگر به ندرت شاهد برنامه موفق و بسیار پرمخاطبی در این رسانه هستیم و در عوض با کوچ برنامه‌سازان به شبکه نمایش خانگی، پلتفرم‌ها و برنامه‌های آن‌ها با توجه به فضای بازتری که به صدا و سیما دارند، مورد توجه قرار می‌گیرند.
هنوز هم خاطره چگونگی حذف برنامه «نود» در ذهن فوتبال‌دوستان کمرنگ نشده است. داستان «نود» داستان اعمال سلیقه یک مدیر در یک برنامه قدیمی و بسیار پرمخاطب بود که در نهایت منجر به محرومیت مخاطب از سرمایه‌ای به نام عادل فردوسی‌پور بود. نه تنها عادل بلکه نمونه‌های دیگری هم هستند که قربانی همین اعمال سلیقه‌ها شدند، از فردوسی‌پور گرفته تا حیاتی.
چنین رفتاری تنها متخص به برخود با مجریان نیست، بلکه برنامه‌سازان نیز چنین تجربه‌هایی را داشته‌اند. به تازگی محمدرضا علیمردانی، بازیگر، مجری و برنامه‌ساز در گفت‌وگو با ایسنا در همین رابطه با اشاره به سریال «حکم رشد» گفته که سریالمان بخاطر اختلاف با مدیران شبکه سه از دست رفت! او گفت: آقای نعمت‌الله با مسئولان شبکه سه به اختلاف برخورد و پروژه را تحویل داد و گفت کار نمی‌کند، چون به ایشان توهین شده بود، در واقع توهین به کارگردان هم توهین به کل تیم بود؛ بنابراین به طور یک استثنا همه با هم از پروژه انصراف دادیم. با وجود اینکه یک ماه از تصویربرداری گذشته بود و یک چهارم سریال ضبط شده بود، تهیه‌کننده کار هم مهدی فرجی هر چه تلاش کرد نتوانست پروژه را به شبکه دیگری منتقل کند و راه‌حلی برای آشتی پیدا کند. به هر حال پروژه با تعدادی از هنرمندان خوب و عوامل حرفه‌ای از جمله خانم‌ها ثریا قاسمی، پریوش نظریه و آقای کامران تفتی و خیلی دوستان، از دست رفت.
او افزود: «حکم رشد»، کار زیبا و تمیزی بود. یک سریال پلیسی که حتی نماینده پلیس هم همیشه سر ضبط حضور داشت و احساس رضایت داشت و می‌گفت بعد از سال‌ها در ژانر پلیسی یک سریال خیابان خلوت کن خواهیم داشت که متاسفانه این اتفاق برایش افتاد. مدیران شبکه سه فشارهایی آوردند، با وجود اینکه یک چهارم کار ضبط شده بود از سعید نعمت‌الله خواستند برخی پلان‌ها مجدد به گونه‌ای دیگر گرفته شود و یک چیزهایی از کارگردان خواسته بودند که به ایشان برخورد و ناراحت شد، البته حق هم داشت. اگر حق نداشت کل گروه پشتش نمی‌ایستادیم چون ما اول به خاطر کارگردان آمدیم، بعد تلویزیون.
در این رابطه سعید نعمت الله، کارگردان و نویسنده سریال «حکم رشد»، تیر ماه امسال در این‌باره اینگونه توضیح داده بود: به خاطر دخالت‌های مهدی آذر پندار، مدیر فیلم و سریال شبکه سه در اموری که ایشان صلاحیت‌شان را نداشتند، زیر بار حرف زور نرفتم و زدم به چاک. حالا نمی‌دانم چه بلایی قرار است سر این فیلمنامه بیاید و چه کسی قرار است بیاید این کار را بسازد. البته هستند همکاران ما که به خاطر پول و موقعیت، بدو بدو می آیند و با چاکرم و مخلصم گفتن، امور ملوکانه آقایان را بر عهده می‌گیرند و چایی هم جلویشان می‌گذارند.
در واکنش به این گفته‌ها آذرپندار نیز در گفت‌وگو با مهر گفته بود: بنابراین طبق قول و قرار اولیه، پس از حدود ۱۷-۱۸ روز از شروع کار، من همراه تهیه‌کننده به باکس مونتاژ رفتم و بعد از دیدن راش ها، متوجه شدم که کار مشکلات جدی دکوپاژی دارد. از جمله اینکه قاب‌ها بسیار بسته، فضا بیش از حد همیشگی غلوشده و دکوپاژها عمدتاً نادرست بود. آقای فرجی هم در مقام تهیه‌کننده همین نگرانی‌ها را داشت. بنابراین طی صحبت با تهیه‌کننده، بنا شد همان شب، نکات به آقای نعمت‌الله منتقل شود. اما آقای نعمت‌الله هم این اشکالات را قبول نداشت و معتقد بود کار از کیفیت بالایی برخوردار است و اشکال از سلیقه ماست، در نتیجه، استعفای خود را تقدیم تهیه‌کننده کرد.
پیشتر جبار آذین، منتقد سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با «ابتکار» درباره اعمال سلیقه مدیران و اثر آن بر تلویدات صدا و سیما گفته است: در سال‌های اخیر به دلیل ضعف‌های فراوان صدا و سیما در عرصه برنامه‌ریزی، برنامه‌سازی، مدیریت و تولید آثار مناسب، شایسته و فاخر، جریان‌ها و حرکت‌های جدیدی در حوزه‌های مختلف فضای مجازی و اینترنتی و حتی شبکه نمایش خانگی شکل گرفته که روز به روز به دلیل برخی استقبال‌ها از آن‌ها شرایط برای ادامه حیات صدا و سیما به ویژه تلویزیون سخت‌تر شده است. در واقع صدا و سیما به عنوان رسانه‌ای که لقب «ملی» را یدک می‌کشد و همچنین برخورداری از سرمایه سرشار و بهره‌وری از قدرتهای مالی و نفوذی اسپانسرها باید با کمک گرفتن از متخصصان و هنرمندان ممتاز اقدام به تولید برنامه‌های مناسب کند. اما این اتفاق نمی‌افتد و از همین رو تلویزیونی‌ها به‌جای تلاش برای ارتقای سطح کمی و کیفی تولیدات خود، منطبق با سلیقه مخاطب وارد بازار و عرصه‌ای شده‌اند که رقابت سالم از آن مشاهده نمی‌شود.
او ادامه داد: به همین دلیل وقتی سلیقه، ممیزی، سرمایه و رفاقت در تولید و پخش برنامه‌های تلویزیونی ایفای نقش می‌کند، مخاطبان و مردم ترجیح می‌دهند که برنامه‌های مورد علاقه خود را از جریان‌ها و شبکه‌های دیگر ببینند. در حالی که وظیفه اساسی رسانه‌ای تلویزیون، اطلاع‌رسانی درست و کامل و فرهنگ‌سازی است اما این حرکت‌ها در تلویزیون به صورت جامع، کامل و مردمی‌پسند انجام نمی‌گیرد. به همین دلیل ما هر روز شاهد افت بیشتر تلویزیون، فاصله گرفتن مردم از آن و روی آوردن قشر‌های مختلف به‌ویژه جوانان به استفاده از برنامه‌های اینترنتی، ماهواره‌ای و حتی تلویزیون‌های خارجی هستیم. درصورتی که چنانچه تلویزیونی‌ها با کمک برنامه‌سازان کاربلد، خلاق و کسانی که به دلیل روی آوردن تلویزیون به کپی‌سازی از برنامه‌های ماهواره‌های خارجی بیکار شده‌اند، برنامه‌های درستی را سازماندهی می‌کرد که این امر هم اتفاق نمی‌افتد.
آذین افزود: در واقع چنانچه تلویزیون نتواند در مسیر اهداف مردم و رضایت جامع مخاطب گام بردارد و همچنان به گریزاندن هنرمندان، برنامه‌سازان، تهیه‌کنندگان و مخاطبان بپردازد، شاهد ریزش بیشتر مخاطبان تلویزیون خواهیم بود. این در حالی است که تلویزیون همه چیز دارد، از پول نفت گرفته تا اسپانسرها و امکانات فنی و تکنولوژی گسترده که باید از آن‌ها به طور صحیح استفاده کند اما این اقدام انجام نمی‌شود.
او گفت: متاسفانه در عرصه‌های فرهنگ، هنر و سینما هم مدیران و مسئولان به جای آنکه از میان افراد کاربلد انتخاب شود، از میان سیاسیون انتخاب میشود. بدیهی است که این افراد در جهت اهداف سیاسی منتخبان خود عمل می‌کنند. به همین دلایل است که تلویزیون بیش از آنکه فرهنگی عمل کند، سیاسی اقدام می‌کند. در همین راستا متاسفانه سیاست، رفاقت و تجارت حرف اول را در تلویزیون می‌زند. در حالی که تلویزیون و صدا و سیما متعلق به مردم است و باید ملی و مردمی عمل کند. چنین روندی تنها می‌تواند به هدررفت بودجه کشور و نابود کردن سلیقه‌ها و تخریب فرهنگ جامعه بپردازد که متاسفانه صدا و سیما در این مسیر غلط افتاده است.
هنور مدت زیادی از سرکار آمدن پیمان جبلی، رییس تازه صدا و سیما نمی‌گذرد، گرچه او هنوز نیامده تغییرات مثبتی در این رسانه ایجاد کرده است اما آیا او می‌تواند جلوی اعمال سلیقه مدیران بر تولیدات این سازمان را بگیرد تا دوباره شاهد برنامه‌های پرمخاطب از این رسانه باشیم؟
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب:
هیچ ملّتی بدون تحمّل بسیاری از سختی‌ها، به جایی نمی‌رسد
محمدعلی وکیلی
تفاوت سیاست برجامی دولت کنونی با دولت پیشین؟
رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی:
ورود اُمیکرون به ایران دور از انتظار نیست
آیا رئیس جدید صدا و سیما می‌تواند رویکرد اعمال سلیقه مدیران در برنامه‌ها را تغییر دهد؟
آفت سلیقه بر پیکر آثار رسانه ملی
حال صنعت خودرو با احیای برجام خوب خواهد شد؟
دست اندازهای بزرگ پیش روی صنعت خودرو
«ابتکار» میزان تاثیرپذیری بودجه سال آتی از نتیجه برجام را بررسی کرد
نگاه بودجه ۱۴۰۱ به میز مذاکره
مذاکرات ایران و قدرتهای جهانی فعلا پایان یافت
بازگشت برای مشورت در پایتخت‌ها
در گفت‌وگوی تلفنی
بورل و امیرعبداللهیان فضای مذاکرات وین را مثبت ارزیابی کردند
سردار قاآنی خطاب به آمریکا:
کوچکترین حرکتی کنید دندانتان را خرد می‌کنیم
