حکمرانی خوب برای احیای اقتصاد

رامین نخستین انصاری‪-‬ ایران از سال ۱۹۷۹تاکنون از یک رشته تحریم‌های نسبتاً مستمر توسط ایالات متحده آمریکا رنج برده و از سال ۲۰۱۸، تحت تحریم‌های گسترده‌تری قرار گرفته است. تحریم‌هایی که به منظور محروم کردن اقتصاد کشور از مبادلات تجاری با جامعه جهانی مورد استفاده قرار گرفته و تحریم‌هایی که عمدتاً تجارت را نشانه گرفته است. تحریم‌هایی که سیستم‌های مراقبت‌های اجتماعی و اقتصادی را هدف قرار داده و در واقع دسترسی به زندگی بهتر مردم را تحت تاثیر قرارداده است. تحریم‌هایی که منجر به از دست دادن قدرت خرید، کاهش ارزش پول ملی و افزایش تورم و به طور اجتناب ناپذیری بر توانایی ملت در دستیابی به کالاها و خدمات مورد نیاز؛ تاثیر ناگواری گذاشته است. تحریم‌هایی که صادرات و واردات و تعاملات تجاری را محدود و ایران را از دسترسی به سرمایه گذاری‌های استراتژیک محروم کرده است. نحوه اعمال تحریم‌ها در ایران هدف قرار دادن اقتصاد کشور است. امروز مردم در پرداخت هزینه هر کالای مورد نیاز با دشواری‌های فراوانی مواجه هستند. با تحریم بی‌سابقه بانک مرکزی ایران، تمامی مبادلات بانکی بین‌المللی با کشور، به حداقل رسیده است. امیدواریم امروز جامعه سیاسی به این نتیجه تاریخی رسیده باشد که رفع تمامی تحریم‌ها باید در اولویت کاری قرار بگیرد و از این به بعد با دیپلماسی و عقلانیت اجازه اعمال هیچ تحریمی علیه ایران را ندهند. و اتخاذ سیاست‌گذاری موثر و کلان در کشور باید در راستای زندگی بهتر مردم استوار باشد تا اثرات منفی تحریم‌های آمریکا در یک برنامه‌ریزی کوتاه مدت و میان مدت و بلندمدت کاهش یابد و در این میان الگوی بودجه‌بندی
کشور باید در راستای کم رنگ کردن اثرات تحریم‌ها و بر اساس منافع ملی کشور باشد. مردم ایران از بسیاری جهات عمیقاً نگران ادامه سیاستگذاری غلط در حوزه اقتصاد و تخصیص بودجه به بسیاری از نهادهایی هستند که عملا و در شرایط کنونی کشور کاری از دستشان بر نمی‌آید و مبالغ هنگفتی که در اختیار دارند، می‌توان در راستای خدمات اجتماعی و اقتصادی بکار برده شود. مردم به وضوح نشان داده‌اند که خواهان تمرکز جامعه سیاسی بر توسعه داخلی و اقتصادی هستند. با این حال بسیاری ازمردم از فساد و شکست برنامه‌های اقتصادی رنجیده خاطرند. در عین حال، مانیفست اقتصادی کشور که در بودجه متبلور می‌شود، نباید همانند عناصری از مزرعه حیوانات جورج اورول در کل جامعه ایرانیان را نشان دهد. سیاستگذاری که به طور فزاینده‌ای نیازهای واقعی مردم را نادیده نگیرد. اکثریت قریب به اتفاق مردم از سوء مدیریت در اقتصاد ایران آسیب دیده‌اند. اقتصاد کشور به سیاست‌های دولت‌گرایانه، ناکارآمدی و اتکا به صادرات نفت و گاز استوار نباشد. کشور دارای پتانسیل فراوان و ثروت بسیاری است و مردم نباید تحت فشارهای جدی اقتصادی و اجتماعی و... قرار بگیرند. لذا تلاش‌های مجلس و دولت فقط باید در رفع مشکلات معیشتی ملت متمرکز باشد، در حالی که مشکلات ملت آنقدر جدی هستند که مباحثی همچون محدود کردن شبکه‌های اجتماعی و... در شرایط کنونی خطای استراتژیک محسوب می‌شود. در مورد سیاست‌های داخلی باید بسیار مراقب بود. هر گونه مباحثی که در مجلس و یا در کابینه مطرح می‌شود، اگر در راستای نگرانی‌های عمیق مردم نباشد، می‌تواند واکنش مردمی را برانگیزد. هرگونه تلاش برای تحت فشار قرار دادن مردم و با تحریم‌هایی که زندگی مردم را نشانه گرفته است؛ فقط به مردم و کشور آسیب می‌رساند. با این حال، رویکرد جامعه سیاسی باید با اقدامات عملی برای برطرف کردن دشواری‌های مردم، برجسته شود. امروز بزرگترین چالشی که رئیسی در دوره اول ریاست جمهوری خود با آن مواجه است، مشکلات روزافزون اقتصادی و سوءمدیریت و فساد در کشور است. فساد به اوج
خود رسیده که همین امر مهم شرایط زندگی مردم را دشوارتر نموده است. دولت و مجلس نمی‌توانند وضعیت رو به زوال اقتصاد ایران را نادیده بگیرند. باید به مشکلات عمده اقتصادی رسیدگی کرد و براهمیت حکمرانی خوب برای احیای اقتصاد متمرکز بود. اگرچه برنامه‌های عملی دولت و مجلس به تفصیل توضیح داده نشده است اما بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم بسیار مهم و حیاتی به شمار می‌رود. نباید بانک مرکزی را مجبور کرد تا پول بیشتری چاپ کند. کاهش ارزش پول ایران و بازار نابسامان نرخ ارز خارجی منجر به خروج سرمایه ۲۷.۸ میلیارد دلاری از کشور شده است و به طور مستقیم بر زندگی و تجارت مردم تاثیر گذاشته و در این میان همچنان شاهد کاهش گسترده‌تر پول ملی هستیم. تورم بالا به یکی از بزرگترین چالش‌های اقتصادی تبدیل شده است. نرخ تورم سالانه به حدود ۴۵ درصد رسیده است. اهداف اقتصادی جامعه سیاسی نباید فاقد برنامه ریزی دقیق باشد و باید همواره پاسخی علمی به چالش‌های کلیدی در اقتصاد ایران داشته باشند. اما، اگر برجام احیا شود و روند واکسیناسیون سرعت بیشتری بگیرد، چشم‌انداز وضعیت اقتصادی در کوتاه مدت، بهتر خواهد بود. با این حال، برای توسعه و پیشرفت پایدار، دولت باید اصلاحات اقتصادی با برنامه‌های جامع و منسجم برای مقابله با چالش‌های بزرگ اقتصادی را جدی بگیرد. در جامعه سیاسی همچنین می‌توانند
مشوق‌های اقتصادی برای تلاش در راستای نیازهای مردم ایران ارائه دهند. قانونگذاران و مقامات دولتی نباید به همان مجموعه سیاست‌های اقتصادی پوپولیستی باز گردند. با توجه به شرایط جدید در حوزه روابط بین‌الملل و اقتصاد، موفقیت دولت تا حدودی به این بستگی دارد که از مدیران دانا و توانا استفاده کند. در واقع دسترسی به زندگی بهتر مردم بستگی به مدیران دارد. در این میان؛ اجرای سیاست‌های حمایتی از مردم، مستلزم زیرساخت‌های اقتصادی است که بتوان پاسخگوی نیازهای جامعه بود. از این رو، مشکلات اقتصادی به هر دلیلی ممکن است منجر به بی‌نظمی در سیاست‌ها و برنامه‌هایی شود که حمایت اجتماعی را تضعیف نماید اما میزان این اثرات بستگی به رویکرد دولت در پاسخ به مشکلات مالی، از جمله اجرای سیاست‌هایی با هدف تضمین دسترسی مردم به مراقبت‌های اجتماعی و اقتصادی دارد.