دشواري شناسايي مبتلايان اُميكرون

آرمان ملی: محمدرضا محبوب فر- کارشناس حوزه سلامت: بالاخره محدودیت‌ها برای تردد‌ شهروندانی که واکسن نزده‌اند اعمال شد و با اعمال وزارت راه و شهرسازی، از فردا (۱۵ آذر) افرادی که واکسینه نشده‌ یا مبتلا هستند در صورت سفر جریمه خواهند شد. رضا نفیسی، رئیس مرکز تدوین مقررات ایمنی وزارت راه و شهرسازی، اعلام کرد که بر اساس سیستم کنترل هوشمند کرونا افرادی که واکسن نزده باشند به محض ورود به شهرها و استان‌های نارنجی و قرمز جریمه خواهند شد. این درحالــی است کــه رونــد بستری در تمامی‌استان‌‌های کشور همچنــان کاهشی یا پایدار است. شاخص بستــری کل روزانــه در همه استان‌‌ها به زیر ۵ نفر در هر 100هزار نفر جمعیت اعلام شده است یا در برخی استــان‌ها این رقم در حال دستیابی است. اومیکرون در حال حاضر به 38 کشور جهان رسیده و مسئول فنی سازمان جهانی بهداشت گفته: «گونه اومیکرون در 38 کشور شناسایی شده است، اما دلتا همچنان گونه غالب کرونا در سطح جهان است.» 
 یک قدم تا ایران
سویه جدید کرونا اکنون پشــت مــرزهای ایران است و ویروس جهش یافتــه آفریقایی در کشورهایی مثل عربستــان سعــودی و امارات متحده عربی و ترکیــه مشاهده شده است. با این وجود نمی‌توان به ضرس قاطع بیان کرد که ویروس جدید در ایران مشاهده نشده است چرا که درخصوص ویروس دلتا و پیک پنجم بیماری، بیماری در کشور پراکنده بود اما فناوری و تجهیزات آزمایشگاهی موجود در کشور امکان شناسایی ویروس را نداشت و بر این اساس، گزارشی درخصوص بیماری منتشر نمی‌شد. 
 اومیکرون به ایران وارد شده؟‌  


با انتشار نقشه رسمی‌شیــوع اومیــکرون در جهان و شناسایی چند مبتلا در امارات و عربستان یعنی در حاشیه خلیج‌فارس و ترکیه در همسایگی ایران، نگرانی‌ها از ورود این سویه به کشور بیشتر شده است. این در حالی است که بنا بر آمار گمرک، 17 هزار نفر از ایرانیان برای خرید جمعه سیاه به ترکیه رفته بودند. سویه دلتای آفریقای جنوبی و هندی که چند برابر کروناهای قبلی قدرت سرایت داشت، نخستین بار در مرز استان بوشهر و هرمزگان و سویه دلتای انگلیسی در خوزستان شناسایی شد. با این حال، رئیس علوم پزشکی بوشهر نگرانی از ورود اومیکرون به کشور را تأیید  و می‌گوید:‌«تجربه‌های قبلی نشان داده به‌علت رفت‌وآمد زیاد با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و مراوده‌های مرزی قطعا این سویه جدید به بوشهر و کشور خواهد رسید.» سعید کشمیری نیز به نکته مهمی‌اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: نقشه شیوع اومیکرون در جهان نشان می‌دهد کشورهایی آن را شناسایی کرده‌اند که آزمایشگاه‌های قدرتمندی دارند یعنی اگر این سویه در ایران شناسایی نشده لزوما به معنی نبود آن در کشور نیست، بلکه شاید نتیجه در دسترس نبودن تکنولوژی شناسایی باشد. او با بیان اینکه هر تست اومیکرون حدود ۲۰میلیون تومان هزینه دارد، می‌افزاید: نخستین بار کرونای آفریقای جنوبی و هندی در مرز بوشهر و هرمزگان شناسایی شد، زیرا یکی از کارشناسان آزمایشگاه بندرعباس توانست به کیت شناسایی این‌گونه دسترسی پیدا کند. پس این احتمال وجود دارد که سویه آفریقای جنوبی و هندی پیش از بوشهر و هرمزگان هم در کشور وجود داشته است یکی از استان‌هایی که در معرض شیوع جدیدترین نسخه کرونا قرار دارد و در روزهای گذشته نگرانی از این موضوع را اعلام کرده، گیلان است؛ استانی که به‌دلیل داشتن مرزهای سه‌گانه بیش از بسیاری از استان‌های کشور در معرض سویه اومیکرون قرار دارد. هرمزگان در همسایگی بوشهر هم از هفته گذشته درباره ورود سویه اومیکرون و شیوع آن اظهار نگرانی کرده و رئیس دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با بیان اینکه این استان با توجه به ترددهای بندری هرمزگان در معرض شیوع اومیکرون قرار دارد از اعمال محدودیت ‌تردد برای خدمه کشتی‌های خارجی خبر داده بود.
 نگرانی از بازگشایی‌ها 
در این میان، رعایت نشدن پروتکل های بهداشتی در سطح جامعه به رقم بی سابقه و نگران کننده 30 درصد شده است. به اسم اینکه تهران و دیگر شهرها و استان‌ها آبی و زرد شده است، تمامی‌فعالیت های اجتماعی در سینماها و ورزشگاه‌ها و استادیوم‌ها و تالارها از سر گرفته شده است. به نظر می‌رسد ماجرای کرونا در پیک پنجم بیماری این بار در پیک ششم تکرار شود. وضعیت حمل و نقل عمومی‌در مترو و اتوبوس های درون شهری هم به جهت تراکم جمعیت و عدم تهویه و فقدان فضای کافی برای فاصله گذاری اجتماعی بر نگرانی‌ها افزوده است. ورود اومیکرون به کشور قطعی است اما در حال حاضر مدارس و دانشگاه‌ها با حضور دانش آموزان و دانشجویان در حال فعالیت هستند و گزارش‌های نگران کننده‌ای درباره مبتلای دانش آموزان و دانشجویان به بیماری کرونا منتشر می‌شود. در ۲۵ روز گذشته از مجموع ۵۱۵ بازدید انجام شده از مدارس استان قم، ۷ کلاس درس به واسطه تست مثبت ۴۸ دانش آموز، تعطیل شده است. از سطح کشور خبر می‌رسد که اقدامات بهداشتی و آزمایش کرونا تنها در برخی مدارس و دانشگاه‌ها و به صورت محدود در سطح کشور انجام می‌گیرد و شرایط بهداشتی بسیار نگران کننده ارزیابی شده است.
 چه باید کرد؟ 
در پایان می‌توان درخصوص سرنوشت و فرجام سویه اومیکرون در داخل کشور چنین نتیجه گیری کرد که ویروس جهش یافته به تنهایی منجر به شدت بیماری و کاهش اکسیژن خون و بستری مبتلایان در بیمارستان‌ها و بخش‌های مراقبت ویژه نشده است، اما خطر ویروس می‌تواند به صورت ترکیبی با سویه‌های آلفا و بتا و دلتا اتفاق افتد و با توجه به اینکه واکسن‌های موجود در ایران و دنیا می‌توانند در برابر ویروس حتی در دز سوم بی‌اثر باشند، هر گونه عادی انگاری و ترغیب و تشویق جامعه به تمکین نکردن نسبت به پروتکل های بهداشتی به طور قطع باعث رقم خوردن پیک ششم کرونا در کشور و فاجعه ای به مراتب خطرناک تر از پیک پنجم می‌شود. عدم شناسایی اومیکرون در ایران به معنای عدم حضور ویروس در کشور نیست وباید بدون فوت وقت نسبت به بازگشایی‌های همزمان و ترکیبی تجدیدنظر کرد. و در اولین گام، مدارس و دانشگاه‌ها را به حالت قبلی بازگرداند. همچنین با توجه به اینکه پروتکل خاصی برای جلوگیری از ورود سویه اومیکرون و اعمال قرنطینه و محدودیت برای پروازهای ورودی و خارجی به فرودگاه‌های کشور تاکنون ابلاغ نشده است، می‌توان تصور کرد که سوغات مسافران ایرانی جمعه سیاه ترکیه و مسافرانی که با گذرنامه و گواهی واکسیناسیون از کشور خارج شده‌اند اومیکرون خواهد بود.