چتر امداد در تهران بازتر می شود
تراکم جمعیت و کالبد شهری در تهران، جای هیچ شکی برای آسیب‌پذیر بودن این شهر در برابر حوادث نمی‌گذارد؛ از سیل و زلزله گرفته تا بحران‌های غیرطبیعی، در کوتاه‌ترین زمان می‌توانند به چالشی بزرگ در استان تهران تبدیل شوند. برای همین هم نیاز به تاسیس شعب هلال‌احمر در 3 نقطه این استان به درخواست هلال‌احمر و با تصویب شورای‌عالی هلال مطرح شده. شهرستان‌های پردیس، قرچک و بهارستان 3 شهرستانی هستند که این روزها رئیس جمعیت هلال‌احمر صحبت از افتتاح شعب هلال‌احمر در آن را می‌دهد. تا پیش از این نیازهای امدادی در این شهرستان‌ها از طریق شعب شهرستان‌های همجوار تامین می‌شد.
«تراکم بالای نفوس و مسکن در تهران و لزوم افزایش آمادگی و سازمان‌دهی بهتر در مواجهه با خطرات طبیعی و انسانی» نکته‌ای است که پیرحسین کولیوند به آن اشاره می‌کند تا ضرورت راه‌اندازی شعبه هلال‌احمر در 3 شهرستان را توضیح دهد. رئیس جمعیت هلال‌احمر این موضوع را در جلسه شورای‌عالی هلال مطرح کرده و با تصویب آن، قرار است شعب هلال‌احمر استان تهران از 12 شعبه به 15 عدد برسد. دکتر کولیوند می‌گوید: «نیاز به ایجاد شعبات تازه در استان تهران سال‌هاست که احساس می‌شود و اگر به توسعه شعب در این استان نپردازیم، قدرت پاسخگوی عملیاتی ما در حوادث کافی نخواهد بود.»
شهرستان‌های قرچک، بهارستان و پردیس، سه شهرستانی هستند که به‌دلیل نداشتن شعبه هلال‌احمر، خدمات لازم را از شعب شهرستان‌های همجوار تامین می‌کنند و قرار است به‌زودی شعبه هلال‌احمر در آن راه‌اندازی شود. کولیوند می‌گوید: «خدمات درمانی و توانبخشی، کمک به اقشار محروم و کم‌برخوردار جامعه، آموزش همگانی برای عموم مردم و آموزش‌های تخصصی برای عوامل امدادی از مهم‌ترین سرفصل‌های فعالیت مستمر هلال‌احمر است. اکنون در استان تهران برای گسترش تمامی این اقدامات نیاز به افزایش شعب و تقویت ساختار اداری است.»
12 شعبه هلال در تهران
استان تهران در حال حاضر 12 شعبه در شهرستان‌های مختلف دارد. شهرستان تهران، ری و شمیرانات 3 شعبه مهم هلال‌احمر استان تهران هستند که 3 شهرستان از این کلانشهر را در حوزه تحت‌پوشش خود دارند. «شاهین فتحی» مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان تهران می‌گوید: «علاوه بر 12 شعبه فعال هلال‌احمر در تهران، یک شعبه جدید هفته آینده در شهر قدس افتتاح می‌شود. در تلاش هستیم تا با پیگیری و همکاری فرمانداری‌ها و با تحویل فضای شعبه و همچنین سوله برای انبار کردن اقلام امدادی، این 3 شعبه هم تا 22 بهمن در تهران افتتاح شود.»
جمعیت متراکم و اهمیت سیاسی و اقتصادی تهران باعث شده تا شورای‌عالی هلال مجوز تاسیس شعب جمعیت در مناطق مختلف شهر تهران را هم صادر کند. برای همین هم برخی از مناطق پرتراکم تهران دارای شعب هلال‌احمر هستند و به مناطق همجوار هم خدمات‌رسانی لازم را ارایه می‌کنند. مناطق 6، 7 و 15 تعدادی از این مناطق هستند که شعب هلال‌احمر در آن فعال است. فتحی می‌گوید: «طبق توافقی که با سازمان مدیریت بحران تهران انجام داده‌ایم، از مراکز پشتیبانی این سازمان به‌عنوان شعب هلال‌احمر استفاده می‌کنیم. ملک برخی از این شعب هم به‌صورت مستقل در اختیار هلال‌احمر قرار دارد.»
وظیفه خانه‌های هلال
خانه‌های هلال، در ادامه فعالیت‌های هلال‌احمر در تهران در حال توسعه هستند. این روزها در شهر تهران شاهد تاسیس خانه‌های هلال در مناطق کم‌برخوردار هستیم و روستاهای تهران هم به خانه هلال روستایی تجهیز می‌شوند. مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان تهران می‌گوید: «تاکنون برای راه‌اندازی 150 خانه هلال روستایی در استان تهران تلاش‌هایی انجام شده است. از طرفی می‌دانیم که 95 درصد جمعیت تهران شهرنشین هستند، برای استفاده از خدمات این خانه‌ها، خانه‌های هلال در مناطق کم‌برخوردار را راه‌اندازی کرده‌ایم. گرچه کارکرد خانه هلال روستایی با شعب جمعیت کمی متفاوت است و تعریف دیگری دارد. مهم‌ترین تفاوت این دو در این است که در خانه‌های هلال به‌دنبال این هستیم که برخی امور را به‌دست خود مردم بسپاریم.»
خانه‌های هلال بیش از هر چیزی در حوزه آموزش کمک‌های اولیه و آمادگی در برابر حوادث فعالیت می‌کنند. جلب مشارکت‌های داوطلبانه و استفاده از ظرفیت‌های آنها در بحران‌ها و حوادث، از دیگر فعالیت‌هایی است که در این خانه‌ها انجام می‌شود. اعضای خانه‌های هلال بر اساس نیازهای موجود در هر روستا و محله کم‌برخوردار، به مهارت‌آموزی و توانمندسازی اعضای این خانه‌ها هم می‌پردازد.
شاهین فتحی می‌گوید: «کاربرد مهم خانه‌های هلال جلب مشارکت مردم در فرآیند مدیریت بحران است و همچنین بالا بردن آمادگی مردم در مقابل بحران‌ها. ضمن اینکه در روستاهایی که امکان آن وجود داشته باشد، می‌توانیم از بخشی از فضای خانه هلال برای دپو اقلام و تجهیزات امدادی استفاده کنیم. این اقلام در زمان حادثه تا قبل از رسیدن نیروهای امدادی می‌توانند بخشی از نیازهای اولیه هر روستا را تامین کنند. خانه‌های هلال در محلات کم‌برخوردار علاوه بر این فعالیت‌ها، در حوزه‌های آسیب اجتماعی هم پا گذاشته و با استفاده از توان سایر دستگاه‌ها، برای رفع مشکلات محلی تلاش می‌کند.»
بازوی امدادرسان در محورهای مواصلاتی به تهران
علاوه بر استفاده از ظرفیت‌های شعب جمعیت و خانه‌های هلال، طبق توافق با سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران قرار است تعدادی از سوله‌های پایگاه پشتیبانی این سازمان در اختیار جمعیت قرار بگیرد. این سوله‌های پشتیبانی، محلی برای دپو اقلام امدادی هستند تا در صورت بروز حادثه، امکان ارایه خدمات به شهروندان از همین مراکز فراهم شود. به گفته مدیرعامل هلال‌احمر استان تهران تاکنون در 4 منطقه شهر تهران این پایگاه‌های پشتیبانی برای دپو اقلام امدادی، به هلال‌احمر سپرده شده است. پایگاه‌های اقماری در محورهای مواصلاتی شهر تهران هم در همین راستا به کمک هلال‌احمر آمده و اقلام امدادی در آن دپو می‌شوند. فتحی می‌گوید: «در حال حاضر 4 پایگاه اقماری در محورهای منتهی به تهران در اختیار داریم. در این پایگاه‌های اقماری برخی اقلام امدادی و اضطراری نگهداری می‌شوند تا در صورت بروز حادثه امکان انتقال این اقلام به تهران فراهم شود. این انبارها به‌عنوان امکانات لجستیکی سازمان امدادونجات شناخته می‌شوند و در صورت نیاز، بازویی برای کمک‌رسانی به مدیریت بحران کشور خواهند بود.»
این سال‌ها با افزایش جمعیت شهر تهران و همچنین گسترش ساخت‌وساز و توسعه در این استان، مراکز و تجهیزات امدادی و مدیریت بحران در پایتخت گسترده نشده. زنگ خطر آمادگی در برابر حوادث از همین تناسب نابرابر به صدا درآمده و افتتاح شعب جمعیت در 3 شهرستان استان تهران می‌تواند به بیشتر شدن ظرفیت و توان امدادی کمک کند.
