روزنامه وطن امروز
1400/09/21
نوبخت شفا یافت
گروه سیاسی: حالا حتی سختتر از 8 سال گذشته میتوان مرز شوخی و جدی را در گفتار دولتمردان یازدهم و دوازدهم جستوجو کرد؛ دولتی که البته از بدو تاسیس به تحول بخشیدن به مفاهیم علاقه داشت و در این مسیر تاویلها و تفسیرهای متفاوتی از شرایط موجود ارائه میداد. با این حال در فهرست طویل احتمالاتی که میشد درباره اظهارات دولتمردان سابق داد، شاید آخرین احتمال به این مربوط میشد که مدیران روحانی روزی از مذموم بودن ادعای ورشکستگی کشور در میانه مذاکرات با طرف خارجی ابراز تاسف کنند؛ مسالهای که لاجرم در منظومه پایانناپذیر عجایب دولت روحانی رنگ واقعیت به خود گرفت و «محمدباقر نوبخت» رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه که سابقه همراهی و همدلیاش با حسن روحانی به پیش از تشکیل دولت یازدهم میرسد، در توئیتی نوشت: «چرا در حال مبارزه با کشورهایی که در حال جنگ اقتصادی با ایران هستند، برخی از مسؤولان اقتصاد کشور را در حال ورشکستگی و در بیان مشکلات بزرگنمایی میکنند؟ اگر جنگ نظامی بود آمار تلفات هم اینگونه گزارش میشد؟ با این رویکرد رهایی مردم از تحریم دشوارتر نمیشود؟» ادعای نوبخت در شرایطی مطرح شد که از قضا یکی از مهمترین وجوه متفاوت رفتاری و گفتاری میان دولت یازدهم (آغاز به کار روحانی) و دولت سیزدهم (آغاز به کار رئیسی) را میتوان در توصیف شرایط کشور دانست، بهگونهای که هرچند شرایط اقتصادی کشور در سال 1400 به هیچ وجه قابل قیاس با شرایط سال 1392 نبوده و حتی دولتمردان سابق بارها آرزو کرده بودند تا شرایط پیشابرجامی سال92 را بار دیگر تجربه کنند اما دولت جدید در مواجهه با افکار عمومی در داخل کشور بیشترین تاکید را بر ظرفیتها و امکانهای تغییر شرایط به ارث رسیده از دولت روحانی دانسته است. اینها در حالی است که دولت سابق حتی تا پایان سال چهارم نیز با سلب مسؤولیت از خود، تمام شرایط را به پیشینیان منتسب میکرد. اما مهمتر از مواجهه دولتها با افکارعمومی باید به قیاس ادبیات 2 دولت در آستانه مذاکرات خارجی و پیامی که از توصیف شرایط موجود ارسال کردهاند پرداخت. از همین رو احتمالا نوبخت در اتکا به گذر زمان و حافظه کوتاهمدت مردم زیادهروی کرده و احتمال داده گذر 4 ماه از پایان دوران ریاستجمهوری روحانی باعث میشود مردم رفتار و گفتار دولتمردان سابق را فراموش کنند. 22 مهر 92 در آستانه آغاز نخستین دور مذاکرات هستهای در دولت یازدهم بود که حسن روحانی در بخشی از سخنرانی خود در آیین بازگشایی دانشگاهها گفت: دولت در شرایطی کار خود را آغاز کرده است که با یک خزانه خالی و انبوهی از بدهکاری مواجه است. هرچند صحت این ادعای رئیسجمهور سابق بعدها به چالش کشیده شد اما این اظهارات عملا جز نشاندن ایران در موضع ضعف در مذاکرات هیچ معنای دیگری نداشت. البته این ادعا هیچگاه در حد یک مورد باقی نماند و تبدیل به رویه دولتی شد که سعی داشت با گروگان گرفتن شرایط داخلی، سناریوهای خارجی را پیگیری کند و تا جایی امتداد پیدا کرد که روحانی در سخنرانی مشهور خود در خرداد 94 و درست در ایامی که مذاکرات ایران و 1+5 به مراحل پایانی خود نزدیک میشد عملا کشور را بدون توافق خارجی در موقعیت بنبست تعریف کرد و با ارتباط دادن آب آشامیدنی مردم به برجام گفت: تحریمهای ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید و مشکل محیطزیست، اشتغال، صنعت و آب خوردن مردم حل شود. با تمام این اوصاف، در شرایطی که کماکان تمام تلاش کشور برای درآوردن سنگ روحانی و توافق ضعیف برجام از چاه فریبکاری آمریکا معطوف شده، چنین اظهاراتی از سوی نزدیکان روحانی شاید تغییری در قضاوت مردم نسبت به آنچه در فاصله سالهای 92 تا 1400 بر کشور رخ داد، ایجاد نکند اما میتواند بهانهای برای یک لبخند تلخ و گذرا باشد.