امریکا نگران از ردپای امنیتی چین در خاورمیانه

روزنامه امریکایی وال‌استریت‌ژورنال روز جمعه گزارش ویژه‌ای درباره پروژه ساخت تأسیسات نظامی چین در امارات متحده عربی منتشر کرد. وال استریت ژورنال این تأسیسات را به عنوان «جای پای چین در امارات» توصیف کرده و مدعی شده که مقامات امارات به واسطه فشار امریکا مجبور شده‌اند برنامه ساخت و ساز را در آنجا متوقف کنند، هرچند که آن‌ها اصرار بر این دارند ساخت پایگاه نظامی چین در دستور کار نبوده است. به هر حال، اصل موضوع خبر نشان می‌دهد که امریکا نگران توسعه نفوذ چین در خاورمیانه به خصوص در بعد نظامی است و حالا حتی باید به کشور‌هایی توجه داشته باشد که آن‌ها را به عنوان دوست و متحد نزدیک خود در منطقه می‌دانند، اما به قول معروف، حاضر نیستند تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد امریکا بگذارند.
موضوع بنابر گزارش این روزنامه مربوط می‌شود به ساخت و ساز در داخل بندر خلیفه واقع در ۵۰ کیلومتری شمال ابوظبی که مقامات امریکا مدعی‌اند از یک سال قبل شواهدی دال بر فعالیت‌های مشکوک چین در این بندر به دست آورده بودند، اما از بهار امسال تصاویر ماهواره‌ای آن‌ها را متقاعد کرد چین در حال ساخت نوعی تأسیسات نظامی است. به نظر می‌رسد که مسئله آن قدر برای امریکا باعث نگرانی شده که شخص جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا دخالت کرده و دست‌کم دو بار طی ماه‌های مه و آگوست با محمد بن زائد آل‌نهیان، ولیعهد امارات، تماس گرفته تا او را متقاعد به پایان دادن به فعالیت چین کند و محمد بن‌زائد هم در پاسخ به او گفته بود که پیامش را «بلند و واضح» شنیده است. روشن است که امریکایی‌ها قبل از تماس‌های بایدن برای ممانعت از فعالیت چین تلاش کرده بودند، اما تلاش آن‌ها به جایی نرسیده بود تا اینکه در نهایت، بایدن دخالت کرده بود. این موضوع نشان می‌دهد که اماراتی‌ها تا آخر، گزینه چین را حفظ کرده بودند و به همین جهت نیز به نظر می‌رسد آن‌ها تنها برای رضایت خاطر بایدن و به صورت موقتی حاضر به کنار گذاشتن این گزینه شده‌اند.
شروع مذاکرات بین امریکا و طالبان در دولت ترامپ زنگ خطر را برای کشور‌هایی به صدا درآورد که امنیت خود را به اعتماد به امریکا و توان نظامی آن گره زده‌اند. دولت ترامپ در آن مذاکرات دولت افغانستان را به طور کامل کنار زد و معلوم بود که حاضر است این دولت را برای رسیدن به صلح با طالبان قربانی کند. این اتفاقی بود که افتاد و آن دست از کشور‌ها را که این جریان را رصد می‌کردند به فکر روی آوردن به قدرت‌های دیگر جهانی انداخت. تأسیس پایگاه نظامی فرانسه در امارات، افزایش خرید‌های نظامی امارات از فرانسه در این یکی دو سال و به خصوص انعقاد قرارداد خرید ۸۰ فروند جنگنده رافائل و ۱۲ بالگرد از فرانسه طی سفر اخیر امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه به امارات، دلایل مؤید این روند است. گزینه دیگر برای امارات چین است که نه تنها به عنوان قدرتی نوظهور به دنبال یافتن نقش استراتژیک در معادلات بین‌الملل است بلکه روابط نزدیک اقتصادی با امارات دارد و توان نظامی آن برای ابوظبی می‌تواند جایگزین قابل‌توجهی برای توان نظامی امریکا باشد. به این ترتیب، امارات با تنوع پیوند‌های نظامی با قدرت‌های جهانی به دنبال یافتن جایگزین‌های متنوعی است تا فقط متکی به امریکا نباشد. این نکته فضا را خود به خود برای چین باز می‌کند تا با گسترش نفوذ خود در خاورمیانه، تقابل راهبردی‌اش با امریکا را از شرق آسیا به سمت غرب آسیا بکشاند. داشتن جای پا در امارات یا دیگر کشور‌های خاورمیانه ابزار مورد نیاز چین برای رسیدن به این هدف است و از این جهت است که نمی‌توان انتظار داشت چین از پروژه پایگاه نظامی خود در امارات منصرف شود ولو اینکه ساخت چنین پایگاهی در بندر خلیفه حتی به صورت موقتی متوقف شده باشد. بنابراین، می‌توان منتظر تحرکات بیشتر خاورمیانه‌ای چین در آینده بود و این نکته‌ای است که امریکا می‌داند و به همین جهت نیز دائماً در حال رصد جزئی‌ترین اتفاقات حتی در میان متحدان نزدیک خود در خاورمیانه است.