فرهیختگان را به شهر بازگردانید

آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعرا:دو ماه بعد از پلاک‌کوبی چند معبر، به نام نویسندگانِ کودک در خیابان حجاب تهران، تصاویری منتشر شده که پلاک نام آن نویسندگان یعنی هوشنگ مرادی کرمانی، جبار باغچه‌بان، مهدی آذریزدی و صمد بهرنگی از سر کوچه‌های مقابل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حذف شده و نام قبلی آن‌ها یعنی کوچه‌های یکم، سوم، پنجم و هفتم دوباره جایگزین شده‌اند؛ اقدامی که مخالف مصوبه سی‌ام خرداد امسال در شورای شهر تهران است.۳۰ خرداد امسال شورای اسلامی شهر نام‌گذاری و تغییر نام ۲۹ معبر را مصوب کرد. در این نام‌گذاری‌ها نام چهار چهره ادبی بزرگ کشور هم به چشم می‌خورد اما کمی بعد فرمانداری تهران به این نام‌گذاری اعتراض کرد. در میان ۲۹ نامی که شورا مصوب کرده، فرمانداری تنها به چهار نام‌گذاری اعتراض کرده است و نام‌گذاری معبری در تهران به نام‌های جبار باغچه‌بان، مهدی آذریزدی، صمد بهرنگی و هوشنگ مرادی کرمانی را غیرقانونی دانسته بود.این اقدام واکنش‌های زیادی را از جانب مردم برانگیخته است زیرا این شخصیت‌ها تشکیل‌دهنده بخشی از هویت فرهنگی و ادبی کشور ما هستند.
>تاسف یزدی تباران پایتخت
ابتدا به نامه سید عباس پاک نژاد به مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران در خصوص حذف نام مهدی آذر یزدی از معابر شهر تهران اشاره می‌کنیم.در این نامه ضمن اظهار تاسف از این اتفاق از رئیس شورای شهر تهران خواسته شده است که معبری را به نام این نویسنده فقید در نظر بگیرند. در این نامه آمده است:
متاسفانه حذف نام نویسنده فقید استاد مهدی آذر یزدی و چند تن از نویسندگان شاخص دیگر از معابر تهران موجب تاسف بسیاری از مردم فرهنگ دوست کشور خصوصا یزدی تباران پایتخت گردیده است. مستحضرید که آثار ارزشمند مرحوم مهدی آذر یزدی در قالب قصه‌های کودکان مورد توجه و استفاده چندین سال از فرزندان میهن عزیز اسلامی بوده است. این نویسنده فقید محبوب نتیجه یک عمر تلاش و مرارت شبانه روزی و شوق و دلبستگی به فرهنگ ملی این آب و خاک را در زمان حیات پر برکت خویش بدون هیچ چشمداشت و با حداقل امکانات در کلبه محقری به رشته طبع در آورده و همه سرمایه عمر و جوانی و خانواده را در گروی آن نهاده است. آثار مرحوم مهدی آذر یزدی مورد توجه و استفاده و تحسین و تمجید بسیاری از فعالین و صاحب نظران شاخص کشور بوده است تا آنجا که مقام معظم رهبری ضمن تجلیل حضوری در فرازی می‌فرمایند «خودم را از جهت رسیدگی به فرزندانم مدیون این مرد و کتاب این مرد می‌دانم.»از این منظر از جنابعالی به عنوان یکی از سرمایه‌های فکری و فرهنگی پایتخت با شناخت کامل و دقیق از ظرفیت و جایگاه نمادهای فرهنگی استدعا داریم دستور فرمایید نسبت به معرفی معبری به نام این شخصیت خدوم ملی اقدام لازم


به عمل آید.
>آسیب به منافع ملی
انجمن نویسندگان کودک و نوجوان هم با انتشار بیانیه‌ای نسبت به این ماجرا واکنش نشان داد و نوشت: انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، نه فقط نظر سلیقه‌ای هیئت تطبیق فرمانداری تهران را غیرقابل قبول می‌داند، بلکه بر این باور است که چنین اعمال سلیقه‌های غیرفرهنگی، پاسخی درخور از مردم و به‌ویژه نسل جدید خواهد گرفت. تن‌دادن جامعه به این قبیل تصمیم‌های زیانبار، به شهر و مردم و هویت جمعی و منافع ملی آسیب می‌زند.
>حذف این نام‌ها با هیچ معیاری پذیرفته نیست
محمدجواد حق‌شناس، رئیس فرهنگی و اجتماعی و کمیسیون نام‌گذاری شورای اسلامی شهر تهران در واکنش به این اتفاق به ایمنا اظهار می‌کند: شورای اسلامی شهر تهران باید این موضوع را رسیدگی و پیگیری کند و نباید در برابر این بی‌قانونی سکوت کرد. اجرای مصوبات شورای شهر تهران لازم‌الاجرا است.او با اشاره به اینکه نام‌گذاری معابری به نام جبار باغچه‌بان، مهدی آذریزدی، صمد بهرنگی و هوشنگ مرادی کرمانی از سوی افراد و نهادهای فرهنگی مانند دفتر شعر جوان پیشنهاد شد، می‌گوید: بنا به خویشاوندی و ارتباطی که بین این بزرگان و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان وجود داشت، چهار خیابان روبه‌روی این محل که صاحب عناوین: اول، سوم، پنجم و هفتم بود، به نام آن‌ها نامگذاری شد.وی با اشاره به اینکه ادبیات کودک و نوجوان گره خورده با نام بزرگانی چون جبار باغچه‌بان، مهدی آذریزدی، صمد بهرنگی و هوشنگ مرادی کرمانی است، خاطرنشان می‌کند: ۱۸ تیرماه را به مناسبت درگذشت مهدی آذریزدی «روز ملی ادبیات کودک و نوجوان» نام نهاده‌اند؛ نویسنده‌ای که عنوان «پرتیراژترین نویسنده کودک و نوجوان» را به خود اختصاص داده است و چند نسل با کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» او خاطره‌ها دارند. او همچنین به «پدر ادبیات کودک و نوجوان ایران» شهرت دارد.حق‌شناس با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری می‌گوید: ایشان نیز گفته‌اند: "من خودم را از جهت رسیدگی به فرزندانم، بخشی مدیون آقای آذریزدی و کتاب "قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» این مرد می‌دانم… در سطح شعاع ارتباطات فامیلی و دوستانه، هر جا دستم رسید و فرزندی داشتند که مناسب بود با این قضیه، این کتاب ایشان را معرفی کردم. آذر یزدی در کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب»، داستان‌های کهن را به زبان کودکانه، بازنویسی کرده است."به گفته حق‌شناس جبار باغچه‌بان از راهگشایان و پیشگامان ادبیات کودک در ایران، بنیان‌گذار نخستین کودکستان و نخستین مدرسه ناشنوایان ایران در تبریز و اولین مولف و ناشر کتاب کودک در ایران است. آثار باغچه‌بان از شورای جهانی کتاب کودک، عنوان بهترین کتاب‌های کودک را به دست آورده‌اند. صمد بهرنگی نیز معلم، داستان‌نویس کودکان و نوجوانان، مترجم و محقق فولکلور آذربایجانی که نیازی به معرفی ندارد و همه ایرانیان او را با کتاب مشهورش «ماهی سیاه کوچولو» می‌شناسند. این کتاب و چند کتاب دیگرش ازجمله «اولدوز و کلاغ‌ها»، «یک هلو هزار هلو» و «افسانه‌های آذربایجان» باعث شهرت او شده‌اند و به زبان‌های دیگر نیز راه یافته‌اند.او در ادامه با بیان اینکه آثار هوشنگ مرادی کرمانی به ۱۵ زبان دنیا ترجمه شده است، می‌گوید: عمده شهرت او به‌خاطر نگارش «قصه‌های
مجید» است. این داستان و بسیاری دیگر از کتاب‌های او به فیلم تبدیل شده‌اند. آثار هیچ‌کدام از داستان‌نویسان ایرانی، به‌اندازه مرادی کرمانی به زبان‌های دیگر در جهان ترجمه نشده است. جوایز ملی و بین‌المللی مرادی کرمانی برای آثارش بیش از هر داستان‌نویس دیگر ایرانی است. کاندیدای چند دوره از جایزه جهانی هانس کریستین اندرسن که به نوبل ادبیات کودک و نوجوان مشهور است، ازجمله دستاوردهای اوست. «بچه‌های قالیباف‌خانه»، «خمره»، «شما که غریبه نیستید»، «چکمه»، «مربای شیرین»، «مهمان مامان»، «نه‌تر و نه خشک»، «پلوخورش» و «ته خیار» تعداد محدودی از داستان‌های اوست که جوایز زیادی را برای استاد مرادی کرمانی و ادبیات ایران به ارمغان آورده‌اند.حق‌شناس تاکید می‌کند: حذف این نام‌ها با هیچ معیاری پذیرفته نیست و شورای اسلامی شهر تهران باید این موضوع را پیگیری کند و سیاست سکوت در پیش نگیرد.
>مغایرت و اشتباه
علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران هم در توضیح حذف این نام‌گذاری‌ها با تاکید بر توجه شورای شهر ششم به بزرگان ادبیات،گفته است: این نام‌گذاری‌ها مصوبه شورای شهر تهران را دارد اما فرمانداری به بندهایی از این مصوبه اعتراض و بر اساس مستندات قانونی چهار بند از آن را برخلاف قانون عنوان کرده است.وی ادامه می‌دهد: مصوبه برای اجرا به شهرداری منطقه ابلاغ می‌شود اما شهرداری منطقه به اشتباه مصوبه شورا را ملاک عمل قرار داده است بدون آنکه توجه شود که چهار بند از آن به دلیل غیرقانونی تشخیص دادن فرمانداری از مصوبه حذف شده است که پس از متوجه شدن این مغایرت و اشتباه آن را اصلاح کردند.نادعلی می‌گوید: این نام‌گذاری‌ها دوباره در کمیسیون نام‌گذاری شورای اسلامی شهر تهران مورد بررسی قرار می‌گیرد و شورای شهر توجه ویژه به شخصیت‌های حوزه ادب و فرهنگ دارد.
>این اتفاق نه سیاسی نه سلیقه‌ای نه برخلاف قانون بوده است
مطهر محمدخانی، رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران نیز در این باره گفت: فرمانداری دولت قبل به رئیس شورای شهر وقت اعلام کرده بود با استناد به ماده ۹۰ قانون شورا‌ها و همچنین پیگیری هیئت تطبیق نامگذاری، ۴ معبر به نام هوشنگ مرادی کرمانی، جبار باغچه‌بان، مهدی آذریزدی، و صمد بهرنگی مغایر قانون تعیین شده است. بر همین اساس، رئیس قبلی مرکز ارتباطات نیز در ۲۶ تیرماه سال جاری طی یک نامه به کلیه مناطق تغییر نام‌ها را ابلاغ می‌کند. اما نکته اینجاست که در این نامه پیوست مصوبه شورای شهر در مورد تغییر نامه ۴۵ معبر ضمیمه می‌شود، اما در نامه‌ای که رئیس قبلی مرکز ارتباطات در اتوماسیون ثبت می‌کند نام ۴ نویسنده‌ای را که فرمانداری به آن ایراد گرفته مستثنی می‌کند، اما مناطق تنها به پیوست نامه توجه کرده و به محتویات داخل نامه بی‌توجه بودند.وی با بیان این که در اینجا یک اشتباه رخ می‌دهد و شهرداری منطقه ۶ بدون توجه به نامه و تنها بر اساس پیوست که مصوبه شورای پنجم بوده اقدام به تغییر نام معابر می‌کند، گفت: شهردار جدید بعد از انتصاب متوجه این اشتباه شده و می‌بیند که برخلاف نامه مرکز ارتباطات و ابلاغیه فرماندار، این ۴ نامگذاری انجام شده که دوباره تابلو‌ها را به نام قبلی برمی‌گرداند.رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران با بیان اینکه این اتفاق نه سیاسی، نه سلیقه‌ای نه برخلاف قانون بوده است،
افزود: در دوران مدیریت شهری قبلی این اشتباه رخ داده، چون در فرمانداری دولت قبل نامگذاری این معابر به نام این ۴ نویسنده
رد شده بود.محمدخانی عنوان کرد: مرکز ارتباطات شهرداری تهران در حال بررسی موضوع است و تلاش می‌کنیم بار دیگر نامگذاری معابری به نام این نویسندگان را به کمیسیون نامگذاری ببریم تا نام چهره‌های شاخص و فاخر روی معابر نقش ببندد.
>ایراد فرمانداری ایراد قانونی نیست
در همین حال، حسن خلیل آبادی عضو سابق کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران در این باره به آفتاب یزد گفت:
« امیدواریم که اسم این چهار فرهیخته کشور ما به معابر شهری بازگردد.هرکدام از این شخصیت‌ها به بخش‌های مختلفی از تاریخ و ادبیات کودکان ما کمک کرده اند. همانطور که می‌دانید ما در شورای پنجم بر اساس درخواست انجمن‌های ادبی کودکان، تئاتر، هنر، سینما و سایر سازمان‌های مردم نهاد برای نامگذاری این عزیزان بر معابر و مشارع شهر تصمیم گرفتیم. این چهار اسم همه شناخته شده‌اند و در ادبیات کودک نام‌آور هستند. این افراد کمک‌های بسیاری به توسعه ادبیات کودک در کشور کرده اند. لذا مقابل و مجاور کانون پرورشی ما این نامگذاری‌ها را انجام دادیم.ایراد فرمانداری ایراد قانونی نیست.
قانونا فرمانداری حق مداخله در نام گذاری‌ها را ندارد. نام‌گذاری جزو مصوبات شورا است اما جزو مصوباتی نیست که باید مورد تایید و رد فرمانداری قرار بگیرد.این‌ها بدون تشکیل جلسه انطباق این تصمیم را گرفته‌اند و به نظر می‌رسد شخص فرماندار به دلخواه یا بنا به توصیه‌ای این چهار اسم را حذف کرده است.این کار بسیار تنگ نظرانه است و برای شهری مانند تهران که پایتخت جمهوری اسلامی و دارای تمدن چند هزارساله است مناسب نیست و ما انتظار داریم شورای فعلی و کمیسیون نامگذاری تاکید کنند و اسم این عزیزان را به معابر بازگردانند. سلیقه‌ها فرق می‌کند و هر کس با هر سلیقه‌ای از شاعران و نویسندگان مختلف استقبال می‌کند. کتب این نویسندگان در کشور ما چاپ می‌شود، از روی کتب آن‌ها فیلم ساخته شده است و جزو ادیبان حوزه کودک هستند انشاءالله نام این فرهیختگان در شهر ما بار دیگر بدرخشد. »