تحقیق و تفحص از سازمان بورس اوراق بهادار

نوسان‌های اخیر بازار سرمایه مدیریت این بازار را زیر سؤال برده است، از آنجا که ۵۰ میلیون سهامدار در کشور وجود دارد و نقدینگی سرگردان در جامعه نیازمند ساماندهی از طریق بازاری، چون سرمایه است، مدیریت صحیح بورس از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است. متولیان دستگاه قضا نوسان‌های سال‌های اخیر بازار مذکور را غیرمنطقی و نامتعارف می‌دانند، در همین راستا تحقیق و نفحص از سازمان بورس اوراق بهادار در دستور کار قرار دارد.
در جریان مبادلات سال‌های اخیر بازار سرمایه نوسان‌هایی رقم خورد که برخی از کارشناسان این نوسانات را دستکاری قیمت معرفی کردند. در دولت دوازدهم ارزش بازار بورس بهادار و فرابورس چندین برابر شد، به طوری که برخی از سهامداران مطلع و دارای رانت اطلاعاتی ره صد ساله را یک شبه پیمودند و در مقابل برخی از سهامداران که آن‌ها را تازه وارد و غیرمطلع می‌نامیم با زیان‌های بسیار هنگفت روبه‌رو شدند. از آنجا که میلیون‌ها سهامدار به دعوت دولت دوازدهم وارد بازار سرمایه و متحمل زیان‌های هنگفت شدند، بخشی از جامعه خواستار بررسی تحولات بازار سرمایه در سال‌های اخیر شده‌اند.
با توجه به اینکه کارشناسان اقتصادی بازار سرمایه را دوای درد کنترل صحیح نقدینگی و هدایت آن به بخش تولید می‌دانند، بازار سرمایه باید صاحب مدیریت صحیح و منطقی و قابل اطمینان برای سرمایه‌گذار خرد و کلان باشد، از این رو برخی از نمایندگان مجلس طرح تحقیق و تفحص از سازمان بورس اوراق بهادر را کلید زدند.
عده‌ای معتقدند باید از اشخاصی که بر پایه رانت اطلاعاتی در آمد‌های نجومی از بازار سرمایه کسب کرده‌اند، مالیات کلان اخذ شود و عواملی که این رانت اطلاعاتی را در اختیار این اشخاص قرار داده‌اند، چه در سازمان بورس و ارکان بازار و چه در بدنه شرکت‌ها و وزارتخانه‌ها شناسایی و برخورد شود تا از این رهگذر اطمینان از دست رفته سرمایه‌گذاران و افکار عمومی به بازار سرمایه کم‌کم بازگردد. لازم به توضیح است نزدیک به ۸۰ درصد حجم نقدینگی در ایران رقمی بیش از ۳ هزار و ۳۰۰ هزار میلیارد تومان ارزیابی می‌شود که در قالب سپرده‌های مدت دار و سود دار در اختیار بانک‌هاست.


کارشناسان می‌گویند، بخشی از این منابع باید به واسطه بازار سرمایه وارد کانال تأمین مالی دولت و شرکت‌ها شود تا هم مشکلات مربوط به کسری بودجه دولت حل و هم اینکه سرمایه ثابت و سرمایه در گردش تولید تأمین شود. گفتنی است برخی از کارشناسان بر این باورند که بازار سرمایه دچار باندبازی شده است و این‌گونه جریان‌ها سرمایه را از این بازار فراری می‌دهد. شاید به همین دلیل است که مجلس طرح تحقیق و تفحص از بازار سرمایه را کلید زده است تا ببیند در سازمان بورس چه می‌گذرد.
در همین رابطه موسوی لارگانی گفت: شاخص کل بازار از ۲ میلیون واحد در سال گذشته به ۵/۱ میلیون و سپس تا ۳/۱ میلیون واحد کاهش پیدا کرد و با تحقیق و تفحص می‌خواهیم بدانیم که دلیل این ریزش‌ها و نوسانات چیست.
رئیس تحقیق و تفحص از سازمان بورس اوراق بهادار در گفتگو با فارس، در مورد تحقیق و تفحص از سازمان بورس اظهار داشت: از شهریور سال ۹۹ که شاهد نوسانات شدید در بورس بودیم و ریزش بازار از آن موقع شروع شد به فکر تحقیق و تفحص از سازمان بورس افتادیم.
موسوی لارگانی عنوان کرد: متأسفانه دخالت حقوقی‌ها در بازار و عدم آموزش کافی و لازم برای کسانی که به بازار سرمایه آمده بودند از یکسو و دعوت عامی که رئیس‌جمهور سابق از مردم داشت که اعلام کرد، امن‌ترین جا برای سرمایه‌گذاری بازار سرمایه است و مردم به جای اینکه سکه، طلا و ارز بخرند در بورس سرمایه‌گذاری کنند، باعث شد سرمایه‌های مردم به بورس سرازیر شود و از آغاز سال ۹۹ تا مرداد همان سال روند افزایشی در بورس وجود داشت. برخی از مردم حتی منزل مسکونی خود را فروختند و به بازار سرمایه آوردند، اما بعد از آن ریزش شروع شد.
موسوی لارگانی بیان کرد: تحقیق و تفحص دو ماه طول کشید تا در کمیسیون اقتصادی تصویب شود و بعد از آن به صحن اصلی مجلس آمد. آن موقع من در هیئت رئیسه بودم و هر روز درخواست می‌کردم که در صحن اصلی مجلس بررسی شود، اما به بهانه‌های مختلف می‌گفتند، ممکن است بر بازار سرمایه اثر بدی داشته باشد، مطرح نمی‌کردند. دستور اولیه تحقیق و تفحص با ۴۸ تا ۵۰ امضا بود، اما بعد از آن ۱۴۰ نفر از نمایندگان از رئیس مجلس درخواست کردند که طرح تحقیق و تفحص از سازمان بورس را در اولویت و دستور کار قرار دهند، اما به مدت یکسال نتیجه نگرفت و دلایل آن‌ها این بود که ممکن است شوکی به بازار وارد و وضعیت بدتر شود، اما بالاخره با پیگیری خود بنده و تذکرات باعث شد در آبان امسال در دستور کار مجلس و در صحن علنی مجلس مورد تصویب قرار گیرد.
نماینده فلاورجان گفت: بعد از آن طرح تحقیق و تفحص از بورس در کمیسیون اقتصادی مطرح شد و باید هیئت تحقیق‌کننده که شامل ۱۵ نفر که ۱۰ نفر از کمیسیون اقتصادی و پنج نفر از کمیسیون‌های دیگر باید تشکیل شوند، در جلسه اول بنده را به عنوان مسئول تحقیق و تفحص انتخاب کردند و آقای طغیانی نایب اول رئیس، آقای توسلی نایب دوم و علی رضایی به عنوان دبیر هیئت تحقیق و تفحص انتخاب شدند و دو روز قبل احکام اعضای تحقیق و تفحص را آقای دکتر قالیباف رئیس مجلس ابلاغ کرد که در ۱۶ آذرماه احکام به دست ما رسید. اولین جلسه هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس روزگذشته برگزار و در آن برای اعضا تقسیم کار می‌شود و مشاورانی برای این کار انتخاب می‌شوند.
موسوی لارگانی گفت: مورد تحقیق و تفحص هم‌زمان بورس و هم شرکت بورس اوراق بهادار و کل بازار سرمایه از جمله شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و بورس کالا و انرژی و فرابورس هم خواهد بود. در این تحقیق و تفحص از مواردی مانند حقوق نجومی افراد بررسی می‌شود.
رئیس هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس و بازار سرمایه در مورد زیان سهامداران عدالت بعد از ورود به بازار سرمایه و همچنین بررسی عدم واریز سود عملکرد سهام عدالت در سال ۹۸ توسط مخابرات و مپنا گفت: یک طرف از قضیه تحقیق و تفحص این است که عده‌ای زیادی از مردم دچار مشکلات شدند و در روز‌های ریزش بازار سرمایه دچار زیان گردیدند.
نماینده فلاورجان گفت: کسانی که دارای سهام عدالت به ارزش اسمی ۵۰۰ هزار تومانی بودند، ارزش سهام آن‌ها تا ۱۶ میلیون تومان هم بالا رفت و قسمتی از سهام خود را توانستند بفروشند. سهام عدالت واقعاً کار بزرگی بود که دولت نهم و دهم انجام داد، اما متأسفانه به دلیل سوءمدیریت سازمان بورس و سازمان‌های مربوطه حیف و میل حقوق سهامداران را شاهد بودیم.
رئیس هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس و بازار سرمایه تأکید کرد: نکته مهم این است که تحقیق و تفحص شش ماهه است و نمی‌توان انتظار داشت یک شبه مسائل حل شود. عده‌ای در فضای مجازی می‌گویند وعده توخالی داده شده و کاری نشده است، در حالی که تازه کار تحقیق و تفحص از سازمان بورس آغاز شده است.
وی عنوان کرد: هدف من فقط احقاق حقوق مردم است و هیچ قصد دیگری ندارم. متأسفانه عده‌ای این مسئله را سیاسی جلوه داده‌اند، در حالی که در بورس چندین هزار میلیارد تومان پول مردم آب شده است و باید احقاق حق مردم کنیم.
رئیس هیئت تحقیق و تفحص از سازمان بورس و بازار سرمایه در پایان گفت: مردم اگر موارد غیرقانونی دیده اند آن را به دبیرخانه هیئت تحقیق و تفحص گزارش کنند.