تکمیل خانه‌ زلزله‌زدگان تا بهار سال آینده

زهره افشار
شیما جهانبخش
از 22 شهریور سال 1400 تا23 آبان، 3 زلزله مخرب «دیزادیز» قوچان خراسان رضوی، «اندیکا – کوهرنگ» در مرز خوزستان و چهارمحال و بختیاری و «فین» هرمزگان را لرزاند و هزاران خانواده روستایی و عشایری را آواره و چادرنشین کرد. از زمان وقوع این زلزله‌ها پیگیری‌های مستمر مسئولان استانی و مسئولان ارشد کشوری برای رسیدگی به مشکلات زلزله‌زدگان و سرعت بخشیدن به روند بازسازی و نوسازی خانه مسکونی ادامه داشته است. هرچند کار آوار‌برداری و ساخت‌و‌ساز در منطقه زلزله‌زده کوهرنگ به‌دلیل برخی مشکلات اجتماعی و کوچ عشایر این منطقه با کندی مواجه شده اما تحویل برخی از واحدهای بازسازی شده قوچان آغاز شده و تعدادی از زلزله‌زدگان اندیکا هم می‌توانند یلدا را زیر سقف گرم خانه‌های جدیدشان جشن بگیرند. با وجود این با توجه به روند بازسازی و مانع بودن بارش‌ها و سرمای زمستانی برای ساخت‌و‌ساز در مناطق کوهستانی و سردسیر به نظر می‌رسد بسیاری از خانواده‌های زلزله‌زده در این چهار استان تا پایان سال باید همچنان زندگی در چادر و کانکس و سرپناه‌های موقت را تحمل کنند.
«مجید جودی» معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در این زمینه در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار داشت: هر چند در شروع کار با مشکلاتی در کوهرنگ مواجه بودیم اما برنامه ما تحویل بسیاری از واحدهای مسکونی زلزله زده در استان‌های خوزستان، چهار محال و بختیاری و خراسان رضوی تا پایان سال است. همچنین برنامه‌ریزی شده است تا در هرمزگان بازسازی واحدهای مسکونی تا قبل از شروع فصل گرما به پایان برسد تا مردم با مشکلات کمتری روبه‌رو شوند. وی با تأکید بر اینکه اگر مردم پای کار نباشند حلقه ساخت‌و‌ساز‌های مناطق زلزله زده تکمیل نخواهد شد، تصریح کرد: تحویل بیش از 10 واحد مسکونی زلزله‌زده اندیکا در هفته آینده نشان می‌دهد مشارکت مردم در کار بازسازی در حوادث غیرمترقبه تا چه میزان حائز اهمیت است و می‌تواند به کار سرعت دهد. البته نباید تأمین بموقع تسهیلات، مصالح ساختمانی و تلاش نیروهای بنیاد مسکن و مردمی را نادیده گرفت. وی خاطر نشان کرد: سقف کمک‌های بلاعوض و تسهیلات بازسازی در زلزله اندیکا – کوهرنگ مصوبه هیأت دولت را گرفته و بانک‌ها کار اعطای کمک بلاعوض و تسهیلات را آغاز کرده‌اند اما پیشنهادات ما برای کمک بلاعوض و تسهیلات در استان‌های خراسان رضوی و هرمزگان به دلیل بررسی لایحه بودجه با کمی تأخیر مواجه شد که تصویب آنها نیز می‌تواند به سرعت کار بیفزاید و از همه مهمتر مردم را دلگرم کند. البته با هدف اینکه کارها عقب نیفتد اقدام به تهیه مصالح ساختمانی بویژه سیمان و آهن ارزان قیمت برای همه مناطق شده و زلزله‌زدگان می‌توانند مصالح مورد نیاز خود را تحویل بگیرند و شروع به ساخت‌و‌ساز کنند و پس از اینکه تسهیلات خود را گرفتند بدهی شان را پرداخت نمایند.


نیروهای جهادی و سپاه در اندیکا به کمک بنیاد آمده‌اند
در همین حال «حسین جنتی» مدیر کل بنیاد مسکن خوزستان نیز به «ایران» گفت: آواربرداری واحد‌هایی که نیاز بوده انجام شده و عملیات اجرایی واحدها کلید خورده تا جایی که از هفته آینده شاهد تحویل تدریجی واحدها خواهیم بود.
از 980 واحدی که نیاز به تخریب و ساخت دوباره داشتند کار پی‌کنی 450 واحد به اتمام رسیده و 300 واحد نیز میلگرد‌ها را تحویل گرفته‌اند. همچنین 200 واحد نیز به مرحله اسکلت بندی رسیده‌اند.  وی درباره گلایه مردم به دلیل نبودن شعبه بانک عامل پرداخت‌کننده کمک بلاعوض و تسهیلات در منطقه گفت: متأسفانه نزدیکترین شعبه در مسجد سلیمان بوده و مردم مجبورند برای کار‌های بانکی بازسازی یک‌ساعت و نیم وقت بگذارند.
وی همچنین در خصوص روند بازسازی اماکن نگهداری دام نیز گفت: این منطقه عشایری است و سرعت ساخت اماکن نگهداری دام برایشان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. خوشبختانه نیروهای بسیج سازندگی و سپاه در این بخش به کمک بنیاد آمده‌اند و کارها با همیاری این ارگان‌ها سرعت گرفته است.
جنتی میانگین مساحت واحدهای مسکونی در حال ساخت منطقه زلزله‌زده اندیکا را 60 متر مربع خواند و گفت: بیشتر ساکنان روستایی این منطقه عشایر هستند و به هر جهت این واحدها را برای چندماه از سال استفاده می‌کنند و این میزان مساحت برایشان کافی است. البته هر خانواده‌ای که توان مالی داشته باشند ما مخالفتی برای ساخت با مساحت بیشتر نداریم.
وی هزینه تمام شده ساخت هر متر مربع را حداکثر 4 میلیون تومان اعلام کرد و اظهار داشت: با توجه به اینکه سازه‌های به‌کار رفته در ساخت این واحدها فلزی و پیچ و مهره‌ای است و افراد سیمان ارزان‌قیمت هم دریافت می‌کنند هزینه ساخت پایین آمده تا خانواده‌ها مشکلات کمتری داشته باشند.
عشایر زلزله زده کوهرنگ هنوز در قشلاق هستند و در منطقه حضور ندارند
این درحالی است که روند بازسازی در استان چهارمحال و بختیاری با کندی مواجه شده و این موضوعی است که مورد گلایه استاندارهم قرار گرفته است.  به گزارش ایرنا «غلامعلی حیدری» استاندار چهارمحال و بختیاری در جلسه پیگیری روند بازسازی مناطق زلزله‌زده شهرستان کوهرنگ گفته اگر چه تلاش‌هایی برای بازسازی مناطق زلزله‌زده کوهرنگ انجام گرفته اما باید اقدامات بیشتری صورت بگیرد و مسئولان مربوطه تا زمانی که وضعیت عادی نشود در منطقه بمانند و بر پیشرفت برنامه‌ها نظارت کنند. وی ادامه داد: علاوه‌ بر اینکه می‌طلبد سرعت آواربرداری در منطقه چهار برابر شود، تیم‌های بتن‌ریزی نیز باید ۶ برابر شود و اسکلت‌ها با سرعت بیشتری نصب شود و لازم است ۱۰۰ اسکلت ساختمانی ظرف ۲ هفته آینده با بهره‌گیری از ظرفیت‌های منطقه از جمله نیروهای بسیج سازندگی نصب شود. اما «فرشید ریاحی» دبیر کل بنیاد مسکن چهار محال و بختیاری در خصوص چرایی کار آوار‌برداری و ساخت و ساز در کوهرنگ به «ایران» گفت: کوهرنگ منطقه سردسیری است و بسیاری از مالکان 496 واحدهای زلزله‌زده‌ای که واحدهایشان نیاز به تخریب و نوسازی دارند عشایری هستند که به قشلاق اندیکا رفته‌اند و هنوز بازنگشته‌اند.
عشایر ترجیح می‌دهند فعلاً تشکیل پرونده بدهند و کمک بلاعوض را دریافت کرده و کار ساخت‌وساز را از بهار به بعد یعنی زمان بازگشت مجددشان به منطقه انجام دهند به همین دلیل در ابتدای کار استقبال نکردند و کار با تأخیر انجام شد. ضمن اینکه 3 هزار و 300 واحد مسکونی که خسارت دیده‌اند در 200 روستای منطقه کوهستانی پراکنده هستند و در برخی روستاها ما یکی دو واحد را داریم که باید آواربرداری شوند از سوی دیگر در جریان هر بارش در منطقه کار آوار‌برداری یکی دو روز به عقب می‌افتد. وی تصریح کرد: در حال حاضر بیش از 28دستگاه لودر و بیل مکانیکی در منطقه مستقر هستند و با دستور و دغدغه استاندار برای تسریع در کار ساخت و ساز بزودی ماشین‌آلات بیشتری در منطقه مستقر می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی ما این است در صورت پای کار آمدن مردم و مناسب بودن شرایط جوی واحدهای مسکونی زلزله‌زده را تا پایان سال تحویل بدهیم.
در پی وقوع زلزله‌های ۶.۴ و ۶.۳ ریشتری ۲۳ آبان ماه در هرمزگان، بیش از 4 هزار و 700 واحد مسکونی آسیب دید و حالا ساکنان این خانه‌ها در چادر اسکان داده شده‌اند. آنطور که مسئولان استانی می‌گویند از این تعداد خانه‌های آسیب‌دیده 3 هزار و 106 واحد نیاز به ساخت دوباره و یک‌هزار و 600 واحد نیازبه تعمیرات دارد.
«رضا مدرس» معاون عمرانی استاندار هرمزگان هم در این خصوص در گفت‌و‌گو با«ایران» از آغاز عملیات ساخت یک‌هزار واحد شهری و روستایی در مناطق زلزله زده خبر داد و اظهار داشت: با وجود اینکه مدت کمی (یک ماه) از زمان وقوع زلزله در این استان گذشته اما با پیگیری‌های انجام شده کار دیوارچینی خانه‌های مسکونی در بیشتر مناطق زلزله‌زده آغاز شده و توانسته‌ایم ساخت 491 واحد در مناطق روستایی و 600 واحد در مناطق شهری را شروع کنیم. البته در مناطق هدف، فوندانسیون و اسکلت‌بندی برخی واحدهای مسکونی نیز درحال اجراست.
وی با اشاره به پیشرفت فیزیکی 30 درصدی ساخت و ساز‌ها ادامه داد: در نظر داریم در بخش شهری خانه‌های جدید را در شهر الصاقی به فین بنا کنیم. در این راستا زمین‌های مورد نیاز برای پیوستن این منطقه به شهر فین توسط منابع طبیعی استان به راه و شهرسازی تحویل شده و نقشه تفکیکی این زمین‌ها هم با رویکرد حفظ کاربری باغ شهر فین و با رعایت سرانه‌های مورد نیاز و همچنین شرایط اقلیمی به تصویب رسیده است.
این مقام مسئول با تأکید بر اینکه روستاهای بخش فین بندرعباس شامل «رضوان»، «ذرتو»، «کوه سیاه»، «گیشان غربی و شرقی»، «آب بالا و آب پایین»، «آب شیرین بالا و آب شیرین پایین»، «مزرا بالا و پایین» و «سیاهو» بیشترین آسیب را در زلزله اخیر دیده‌اند، گفت: در حال حاضر کار ساخت خانه‌ها در این مناطق با اولویت آغاز شده و در برخی مناطق از جمله گیشان غربی نزدیک به 65 واحد آماده بهره‌برداری است.
مدرس از به کار‌گیری ساز‌ه‌ای نوین در ساخت خانه‌های جدید خبر داد و گفت: در این راستا سازه نوین در روستای «سرزه» به دلیل قرار گرفتن در نزدیک‌ترین فاصله کانونی زلزله و خالی بودن از تعارض‌هایی مانند حریم و بستر رودخانه و سایر موارد فنی اجرا شده است. نکته شایان ذکر این است که با استفاده از فناوری این سازه، کل فرایند احداث هر واحد مسکونی طی 2 هفته انجام خواهد شد. جالب است بدانید با به کار‌گیری این سازه‌ها، ساخت یک واحد مسکونی در روستای سرزه در کمتر از یک هفته به مرحله اسکلت رسید.
مصوبات تسهیلات تا پایان هفته جاری تعیین تکلیف شود
مدرس در خصوص پیگیری مصوبات دولت و پرداخت وام‌ها به زلزله‌زدگان نیز گفت: با هماهنگی‌های انجام شده با بنیاد مسکن بنا شده پس از تصویب پیشنهادات در هیأت دولت جزئیات مصوبات تسهیلات، بانک‌های عامل و نحوه پرداخت تا پایان هفته جاری تعیین تکلیف شود.
وی با بیان اینکه اکنون ساخت بیشتر خانه‌ها حدود ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، خاطرنشان کرد: در حال حاضر با توجه به اینکه شرایط آب و هوایی استان این اجازه را نمی‌دهد که مردم در کانکس سکونت داشته باشند چادر در اختیار تمام خانوار‌ها قرار گرفته است. البته می‌دانیم این شرایط برای مردم دشوار است به همین خاطر در نظر داریم تا قبل از شروع بارندگی‌های بهاره خانه‌های جدید را به مرحله نازک‌کاری برسانیم. البته بنیاد مسکن اعلام کرده قبل از شروع گرما خانه‌ها آماده می‌شود اما از آنجایی که بارش‌های بهاره در برخی مناطق بسیار شدید است ما باید قبل از آغاز این بارش‌ها کار ساخت را تکمیل کنیم.

نیم نگاه

معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی: سقف کمک های بلاعوض و تسهیلات بازسازی در زلزله اندیکا – کوهرنگ مصوبه هیأت دولت را گرفته و بانک‌ها کار اعطای کمک بلاعوض و تسهیلات را آغاز کرده اند اما پیشنهادات ما برای کمک بلاعوض و تسهیلات در استان های خراسان رضوی و هرمزگان به دلیل بررسی لایحه بودجه  با کمی تأخیر مواجه شد که تصویب آنها نیز می تواند به سرعت کار بیفزاید