بودجه صدا وسیما عادلانه است؟

آفتاب یزد: طی روزهای گذشته خبری با مضمون افزایش ۵۶ درصدی بودجه صدا و سیما بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ منتشر شد و این یعنی در شرایطی که مردم با گرانی و درآمد‌های پایین دست و پنجه نرم می‌کنندو حقوق کارکنان دولت با افزایش حداقلی همراه بوده بودجه صداوسیما در سال آینده را به طرز چشمگیری افزایش داده است. به بیانی دیگر طبق لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، میزان بودجه تخصیص یافته به سازمان صدا و سیمای ۵ هزار و ۲۸۹ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که به عبارتی رشد ۵۶ درصدی داشته است. حال سوال اینجاست که عملکرد صدا و سیما چقدر با هزینه‌های برآورد شده و بودجه اختصاص یافته همخوانی و
تناسب دارد؟
>صدا و سیما در صدر بودجه فرهنگی
هر ساله با ارائه لایحه بودجه پیشنهادی دولت به مجلس، رقم اختصاص یافته به سازمانی مانند صداوسیما در مرکز توجه قرار گرفته و با واکنش‌ها و حاشیه‌هایی زیادی همراه می‌شود. امسال هم با برآورد هزینه‌های احتمالی صداوسیما در سال ۱۴۰۱، این بودجه معادل ۵ هزار و ۲۸۹ میلیارد تومان پیش بینی شده که نشان دهنده رشدی ۵۶ درصدی است. این رقم حوزه‌های تولید و پخش خبر، مستندات خبری و گزارش، تولید و پخش سیما، تولید و پخش صدا و البته حمایت از تولید محتوا در فضای مجازی را شامل می‌شود. همچنین بیشترین رقم اختصاص یافته از این بودجه ( ۳ هزار و ۸۷۲ میلیارد تومان ) قرار است در بخش تولیدات تلویزیونی صرف شود.


از سوی دیگر سازمان صداوسیما همانند وزارت ورزش پیش از این مکلف شده بود که درآمدهای تبلیغاتی ناشی از پخش مسابقات ورزشی را به خزانه داری کشور واریز کند که حالا قرار است این وجه به نسبت ۳۰ به ۷۰ به ترتیب در اختیار وزارت ورزش و صداوسیما قرار بگیرد. این در حالی است که در لایحه پیشنهادی بودجه سال ۱۴۰۰ سهم سازمان صداوسیما برای تولید برنامه‌های صوتی و تصویری معادل ۲۶۱۹ میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود که این میزان، در نهایت به رقمی برابر با ۳ هزار و ۳۸۴ میلیارد تومان
رسید.
این در حالی است که بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای سال ۱۴۰۱ حدود پنج‌ هزار و ۳۸ میلیارد تومان برآورد شده، این در حالیست که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارای زیر مجموعه‌های بسیار گسترده‌ای چون معاونت‌های فرهنگی، هنری، مطبوعات و... سازمان سینمایی، اداره‌های کل ارشاد استان‌ها، اداره‌های فرهنگ و ارشاد شهرستان‌ها، صنوف فرهنگی و هنری (خانه کتاب، خانه موسیقی، خانه تئاتر، خانه سینما) و... است و ‌بیش از صدهزار هنرمند را زیر پوشش دارد و مقدار قابل توجهی از بودجه‌هایی که سال گذشته برای سازمان‌ها و بخش‌های مختلف هنری در نظر گرفته بود هنوز پرداخت نکرده است.
>یک بودجه و هزار پرسش
در واقع دولت در حالی بودجه صداوسیما در سال آینده را به طرز چشمگیری افزایش داده که مردم با گرانی سرسام آور، شرایط بد اقتصادی و درآمدهای پایین دست و پنجه نرم می‌کنند و همین موضوع با اعتراض کاربران شبکه‌های اجتماعی همراه
شده است.
اما فارغ از اعتراضات و نگاه‌های آماری به بودجه‌های اعلام شده برای سازمان عریض و طویلی مانند صداوسیما که رقمی به مراتب بالاتر از دیگر نهادهای فرهنگی مانند وزارت ارشاد را به خود اختصاص می‌دهد، هر ساله اعلام این بودجه، پرسش‌های متعددی را درباره عملکرد رسانه ملی در سطح داخلی و البته بین‌المللی از سوی رسانه‌ها و مخاطبان به میان می‌آورد؛ اینکه در نهایت آنچه به عنوان خروجی شبکه‌ها از آنتن صداوسیما پخش می‌شود، چقدر با هزینه‌های برآورد شده و بودجه اختصاص یافته، همخوانی و تناسب دارد؟ در حالی که این سازمان در سال‌های اخیر با وجود صرف بودجه‌های سنگین همواره با افت کیفی برنامه‌ها و انتقادهای مخاطبان روبه رو بوده است به طوری که این روزها می‌بینیم شبکه نمایش خانگی گوی رقابت را از تلویزیون ربوده و گرایش مردم به این سریال‌ها بخاطر نبود مشکلاتی مانند ممیزی روز به روز در حال افزایش است و نتیجه تلاش مدیران صدا و سیما آن‌طور که باید، نتیجه‌بخش نبوده است.
>اصل افزایش بودجه برای صدا و سیما محل مناقشه نیست
محمد صادق جوادی حصار، فعال سیاسی در این باره به آفتاب یزد
گفت:«صدا و سیما را باید از مناظر مختلفی مورد قضاوت قرار داد.
منتقدان صدا و سیما معتقدند که محتوای این رسانه
مطلوب نیست و توقع جامعه را در حوزه خبر، تحلیل، آگاهی رسانی و تولید محتوا برآورده نمی‌کند بنابراین بخشی از مردم از محتوای تولیدی این رسانه استقبال نمی‌کنند. این نقد محتوایی است یعنی صدا و سیما تولید دارد، هزینه می‌کند اما محتوای آن مقبول و پسندیده برای بخشی از جامعه نیست. بنابراین هزینه لازم برای تولید را باید به این سازمان تخصیص داد اما انتظار تولید بهتر را هم داشت.»وی تصریح کرد:« در این شرایط ما نمی‌توانیم از اینکه چرا بودجه صدا و سیما افزایش 50 درصدی داشته ایراد جدی بگیریم چون همه هزینه‌ها در این یکسال رشد داشته و از صدا و سیما هم توقع تولید محتوا داریم بنابراین افزایش بودجه امر متعارفی است که همه سازمان‌ها شامل آن می‌شوند. در اصل اگر بتوانیم که صدا و سیما باید تولید محتوا در ابعاد مختلف داشته باشد باید افزایش بودجه آن را نیز بپذیریم و این موضوع ربطی به جناح بندی و گروه بندی این رسانه ندارد.»
این فعال سیاسی افزود:« از سوی دیگر برخی معتقدند که چون تولید محتوا، مطلوب بخشی از جامعه نیست، چرا باید برای این محتوای نامطلوب هزینه کرد و چرا باید برای آن افزایش هزینه داد؟ یا باید محتوای این رسانه در خور توجه همه جامعه باشد تا برای آن هزینه شود و یا به همین هزینه قناعت کنند. این نوع قضاوت برای هزینه کردن مرز تعیین می‌کند. این جا نیاز به یک داوری است که از دو سو صورت می‌گیرد؛ یکی از سوی مخاطب و دیگری از سوی مدیران و سیاستگذاران این عرصه. ممکن است از نگاه سیاستگذاران و دست اندرکاران خطی که صدا و سیما می‌رود خط مطلوبی باشد. کسانی که این رسانه را سیاست گذاری می‌کنند در چنین شرایطی اگر نیازی احساس کنند که بین سیاست گذاری‌های آن‌ها و جامعه هدف خط رضایت صعودی ایجاد شود و رضایت مردم روز به روز بیشتر شود حتما تلاش می‌کنند تا رضایت مردم را جلب کنند اما زمانی که فکر می‌کنند در برابر استکبار جهانی و اخبار مخرب باید تهاجمی عمل کنند و باید برای آن هزینه کنند و این هزینه باید جاهایی صورت بگیرد که مخاطب نزدیک آن را نمی‌بیند بنابراین لزومی ندارد که همه از محتوای تولید شده رضایت داشته باشند. به همین دلیل این مسئله کمی پیچیده است اما واقعیت این است که صدا و سیما مثل سایر دستگاه‌های هزینه بر باید با افزایش هزینه رو به رو باشد اما مقدار این افزایش هزینه را مجلس باید مدیریت کند. یکی از کارهای مهم نمایندگان مجلس همین است که ببینند بودجه‌ای که دولت اختصاص داده است متناسب با نیاز و در مسیر عدالت توزیعی است یا خیر؟ یعنی مجلسی‌ها باید ببینند که آیا توزیع سرمایه در دولت عادلانه
صورت گرفته است و یا هر کسی که تیغش بیشتر می‌بریده
بیشتر برداشته است.مجلس باید در کمیسیون‌های بودجه با اشراف کامل بر این موضوع نظارت داشته باشد. با این همه من تصور نمی‌کنم که اصل افزایش بودجه برای صدا و سیما محل
مناقشه باشد.»