روزنامه جوان
1400/09/23
«ارومیه» دریاچه‌ای که آب ندارد اما نان بسیار!
چند روزی است عکس‌های متفاوتی از وضعیت دریاچه ارومیه و کاهش شدید آب آن نسبت به سال قبل منتشر میشود.فیلم‌ها و تصاویر به خوبی نشان می‌دهند که سطح آب این دریاچه به شدت پایین رفته و در برخی از قسمت‌ها، رسوبات و املاح آنقدر زیاد شده‌اند که با وزش هر بادی می‌توانند گردوغبار وحشتناکی به وجود آورده و زندگی شهروندان را به خطر بیندازند.
هرچند سال‌هاست تیم‌ها و کمیته و گروه‌های زیادی ادعای احیای دوباره دریاچه را مطرح و برای عملی کردن حرف‌هایشان، بودجه و اعتبارات هنگفتی دریافت کرده‌اند، اما با توجه به اینکه در این مملکت هرگز مدیری مجبور نیست برای کار‌ها و وظایفش توضیح دهد و به خاطر کم کاری و اشتباهاتش بازخواست شود، اینجا هم کسی برای زمان از دست رفته و ریال‌ها و دلار‌های سوخته شده نه پاسخی دارد و نه مسئولیتی برگردن می‌گیرد.
نگاهی به آخرین اعتبارات اختصاص یافته برای احیای دریاچه ارومیه، بیانگر مبالغی است که مجموع آن‌ها می‌توانست دریاچه جدیدی بسازد.
فقط در سه سال اخیر و در چند مرحله، یکبار «۲۰۰ میلیارد تومان»، بار دیگر «۴ هزار میلیارد تومان»، در یک دوره «۵۸۵ میلیارد تومان» و در دوره‌ای نیز «۵۳۸ میلیارد تومان» نه برای زنده نگهداشتن دریاچه، که به گفته مجریان، برای بازگرداندن آن به روز‌های اوج و شکوه دهه‌های قبلش هزینه شده است.
این ارقام فقط برای سه سال اخیر است و در مجموع تاکنون حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان برای اجرای پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه هزینه شده است. ولی واقعیت اسفناک این است که به جای بالا آمدن آب، هر روز حجم و وسعت دریاچه آب می‌رود و مشخص نیست پول‌ها کجا صرف شده که هر سال بر موعد احیای آن افزوده‌می‌شود.
ناگفته نماند در بعضی مواقع هم از بالا آمدن چند سانتی‌متری آب صحبت شده که به گفته نمایندگان آذربایجان‌غربی در مجلس: «دریاچه ارومیه به کمک نزولات جوی، جانی دوباره به خود دیده است نه برنامه‌های ستاد احیا».
کافیست دو دهه به گذشته بازگردیم. اوایل دهه ۱۳۸۰ بود که خبر‌هایی در مورد پایین رفتن سطح آب دریاچه ارومیه و پیشروی سواحل آن منتشر شد.
این اتفاق به یکباره سرعت گرفت و همین امر سازمان‌های بین‌المللی را نیز در برابر از بین رفتن دریاچه ارومیه حساس کرد.
بر همین اساس برنامه عمران سازمان ملل در سال ۱۳۸۴ طرح حفاظت از تالاب‌های ایران را تصویب کرد. این طرح بین‌المللی هفت ساله با مشارکت سازمان محیط زیست و همراهی وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و وزارت کشور بودجه‌ای معادل ۷/۱۲ میلیون دلار داشت و دریاچه ارومیه بخشی از آن بود.
سه سال بعد یعنی در سال ۸۷ «تفاهمنامه مشترک حفاظت و مدیریت پایدار حوضه دریاچه ارومیه بین سازمان محیط زیست و وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و نیرو و استانداری کردستان، آذربایجان‌شرقی و غربی» امضا شد. سال بعد، سازمان محیط زیست برنامه مدیریت جامع دریاچه ارومیه را تدوین کرد و خرداد ۸۸ استراتژی حفاظت و بهره‌برداری پایدار از دریاچه ارومیه تصویب‌شد.
بعد از روی کار آمدن دولت دهم و در اولین جلسه هیئت دولت در سال ۱۳۹۲ تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه مطرح و این دریاچه در قالب طرح‌های ستاد احیا قرار گرفت و مقرر شد از سال ۹۴ و ظرف مدت ۱۰سال به تراز اکولوژیک خود برسد.
امروز که سال هفتم از برنامه ۱۰ ساله دریاچه رو به پایان است و ۱۵ هزار میلیارد تومان اعتبارات از بین رفته، می‌شنویم، حال دریاچه خراب‌تر از روز‌های قبل است.
با این تفاسیر دست‌اندرکاران و متولیان امر همچنان برموفقیت پروژه‌ها تأکید دارند. پروژه‌هایی که تاکنون میزان اثر بخشی آن‌ها مشخص نشده و آن‌ها به این دلیل وعده‌ها و حرف‌های دل خوش‌کنک را تکرار می‌کنند، چون می‌دانند نیاز نیست در مورد موارد هزینه کرد مبالغی که از بیت‌المال برداشت شده و خروجی طرح‌ها و اقدامات‌شان پاسخگو باشد.
در مقابل این ادعا‌های بی‌پایه و اساس، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی از کاهش ۱۶۲۵ کیلومتر مربعی وسعت دریاچه ارومیه خبرداده و شاید ایشان هم خوب می‌داند برای اینکه نگذاریم روزی این اکوسیستم حیاتی از روی نقشه‌ها پاک شود، باید به فکر احیا و صدالبته تخصیص اعتباراتی برای این مهم باشیم!
براساس آخرین گزارش‌هایی که از وضعیت و میزان آب موجود در دریاچه ارومیه منتشر شده، تراز فعلی دریاچه ۵۷/۱۲۷۰ است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، تراز این دریاچه ۶۵ سانتی‌متر کاهش یافته است.
وسعت فعلی دریاچه ارومیه ۱۸۳۵ کیلومتر مربع است که آمار مقایسه‌ای با مدت مشابه سال قبل، نشان از کاهش ۱۶۲۵ کیلومتر مربعی مساحت آن دارد.
در حال حاضر دریاچه، ۲ میلیارد و ۴۸۰ میلیون مترمکعب آب دارد. حجم آب دریاچه ارومیه در ۲۰ آذر سال گذشته ۴ میلیارد و ۵۸۰ میلیون مترمکعب بود که آمار‌ها کاهش ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعبی را نشان می‌دهد.
حالا پیدا کنید پرتقال فروش را در میان چند هزار میلیارد پول بیت‌المال که احتمالاً در لابه‌لای رسوبات و املاح دریاچه گم شده و حتماً با وزش بادی به هوا رفته و دسترسی به آن غیر ممکن است!
امروز مشخص شده ادعای دولت‌های قبلی مبنی بر احیای دریاچه ارومیه یک دروغ بزرگ بوده و از ۲۷ عنوان برنامه‌ای که برای احیای دریاچه، تدوین و به عهده ستاد احیای دریاچه ارومیه گذاشته شده بود تاکنون فقط انتقال آب به دریاچه اجرایی شده و ۲۶ پروژه دیگر راکد مانده است.
با اینکه در تیر ماه سال‌جاری طرح تحقیق و تفحص از عملکرد مالی، اداری و اجرایی ستاد احیای دریاچه ارومیه در مجلس کلید خورد، اما‌ای کاش، نتیجه کار مشخص و پاسخی در خور ملت ایران از عملکرد تیم‌های احیا داده شود.
زیرا در تیر ماه سال ٩٨ هم رئیس دیوان محاسبات کشور در ارومیه گفته بود: «با توجه به اینکه در نحوه هزینه کرد برای احیای دریاچه ارومیه اعتراضاتی وجود دارد، به‌زودی دیوان محاسبات یک هیئت ویژه حسابرسی برای نحوه هزینه کرد ستاد احیای دریاچه ارومیه پیش‌بینی می‌کند.»
هیئتی که خودش هزینه‌ای روی هزینه‌های قبلی گذاشت و با گذشت سه سال هنوز نتیجه‌ای از تحقیقات‌شان ارائه نشده است!
باید دید کار تحقیق و تفحص مجلس از عملکرد ستادی که با صرف ١٥هزار میلیارد تومان مدعی احیای دریاچه ارومیه بوده، به کجا می‌رسد و نتیجه تحقیقات چه خواهد شد!
هر چند شواهد نشان می‌دهد، بودجه احیای دریایچه ارومیه بیشتر برای مأموریت‌ها هزینه شده تا اقدامات اساسی و زیر بنایی.
با این تفاسیر افکار عمومی منتظرند تا ببینند مسئولانی که چندین سال است هر وقت از دریاچه صحبت به میان می‌آید قبل از هر چیز از بودجه و اعتبارات صحبت می‌کنند چه پاسخی در مقابل عملکرد ضعیف خود و از آن بدتر دریاچه‌ای که مرگ را در یک قدمی خود می‌بیند، دارند.
سایر اخبار این روزنامه
مقصر چالش و شکنندگی در روند مذاکرات برجامی
تدابیر ایران و ترکمنستان برای تقویت روابط ترانزیتی
انتقاد تلویحی اژه‌ای از قرائت‌های مختلف اخلال ارزی!
رفع سوءتفاهم‌ها با همسایگان جنوبی
۴۸ ساعت بدون بهانه‌گیری غرب در وین
ورود «نفتالی بنت» به امارات از دروازه عربستان
پزشکان مقابل پزشک شدن جوانان!
پزشکان مقابل پزشک شدن جوانان!
مستند شهید زین‌الدین مطالبه بر زمین مانده حاج قاسم
این وضع نظام بانکی ادامه یافتنی نیست
بنیاد برکت و بسیج سازندگی تفاهمنامه همکاری امضا کردند
«ارومیه» دریاچه‌ای که آب ندارد اما نان بسیار!
این فوتبال خارجی‌پسند
چرا لیدر اصلاحات تابلوی خط امام را پایین کشید؟
حذف ارز ترجیحی ۷/۶ درصد تورم ایجاد می‌کند
اطمینان رئیسی واژه‌ای به ایرانیان خارج برای بازگشت به کشور
