خطر نابودی ۸۰۰ هزار تن سیب در انبار‌ها

۸۰۰ هزار تن سیب تولیدی باغداران آذربایجان غربی در خطر فساد قرار دارد که باید برای آن چاره‌اندیشی شود و صادرات به بازار‌های جدید تسهیل شود. به گفته مسئولان با این سرعت، ۲۹ ماه زمان خواهد برد تا سیب از انبار‌ها خالی شود، اما ماندگاری سیب بیش از شش ماه نمی‌شود.
اوایل آبان امسال بود که دپو سیب‌های پادرختی در حاشیه جاده شهرستان ارومیه خبرساز شد و تصاویری در فضای مجازی منتشر شد. در آن زمان مدیرکل دفتر میوه‌های سردسیری وزارت جهادکشاورزی زیان باغداران سیب این شهرستان را تکذیب کرد و آن تصاویر را عکس‌های شیطنت‌آمیز و فتوشاپ دانست. در حالی که باغداران این استان و نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی با تأیید انباشت محصول سیب روی دست باغداران از وضعیت نامشخص فروش محصول سیب استان و از ایجاد بحران بزرگ در استان آذربایجان غربی سخن می‌گفتند، با رسانه‌ای شدن اخبار فساد سیب‌های پادرختی دولت وارد میدان شد و برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی اقدام به خرید تضمینی کرد، به طوری که از ابتدای مهر تا ۱۳ آبان حدود ۳۲ هزارتن سیب درختی صنعتی با قیمت ۲ هزار و ۸۸۹ ریال (حدود ۲۸۸ تومان) توسط سازمان تعاون روستایی خریداری شد. زخمی که امسال هم سر باز کرد
آذربایجان غربی سالانه با تولید افزون بر یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار تن سیب سهم ۳۵ تا ۴۵ درصدی سیب تولیدی و قطب اول کشور را از آن خود کرده است، اما این افزایش تولید با وجود کیفیت بالا نه تنها سودی برای اقتصاد کشاورزی و باغداران استان نداشته، بلکه به یکی از دغدغه‌های اصلی باغداران تبدیل شده است. علاوه بر سیب سایر محصولات باغی این استان مانند شلیل، هلو انجیری، گلابی و... نیز در فصل تابستان با بحران نبود مشتری مواجه شده و این قصه پرغصه ادامه دارد تا فصل برداشت سیب در پاییز...
به گفته باغداران استان آذربایجان غربی، این استان زمانی بزرگ‌ترین تولید‌کننده انگور بود که به دلیل عدم‌حمایت دولت، درخت‌های انگور به درخت‌های سیب تبدیل شد، به طوری که در حال حاضر دشت‌های وسیعی از این استان مملو از باغات سیب است و هر درختی حدود ۴۰۰کیلو بار می‌دهد و دولت هیچ برنامه‌ای برای جذب، دپوکردن و تنظیم بازار برای این محصول انبوه ندارد. سال پربار و بی‌برنامه!


یک باغدار در گفتگو با «جوان» می‌گوید، امسال سال پرمحصول سیب بود و باغداران با حجم بسیار زیاد سیب‌های زیردرختی مواجه شدند. به گفته فعالان بازار ۳۰درصد محصول امسال زیردرختی هستند که باید به کارخانجات صنایع تبدیلی منتقل شوند و قابلیت انتقال به سردخانه‌ها را ندارند، اما محصول سردرختی نیز بسیار زیاد است و انبار‌های استان آذربایجان غربی، تبریز، همدان و چند شهر دیگر مملو از محصول سیب شده است. به گفته دیاکو افخم، فعال صنعتی در این استان به دلیل وضعیت نامشخص صادرات، کمبود صنایع تبدیلی مشکلات باغداران در پر محصول‌ترین استان کشور و منطقه خاورمیانه در تمام فصول سال درحال تکرار است و وزارت جهاد کشاورزی و بازرگانی که در تمام دولت‌ها با ضعف تنظیم بازار مواجه است، هرگز نتوانسته تولیدات باغی این استان را ساماندهی کند و از محل تبدیل میوه به کنسانتره و سایر محصولات جانبی سودی را به کشور برساند.
افخم درخصوص مشکلات باغداران سیب این استان می‌گوید: این افزایش تولید میوه چند سالی است به چالش نبود مشتری و بازار مناسب، متضررشدن اقتصاد کشاورزی و باغداران استان بدل شده است؛ چالشی که امسال نیز با توجه به فراهم‌نبودن زیرساخت‌های صادراتی همچون زخم کهنه‌ای سرباز کرده است. ضعف دولت در تنظیم بازار
این فعال صنعتی از ادامه ضعف دولت در تنظیم بازار میوه خبر می‌دهد و می‌گوید: در استان فقط سه کارخانه صنایع تبدیلی وجود دارد که توان خرید سیب باغداران را دارد و مابقی کارخانجات با مشکلات سرمایه درگردش مواجهند و نمی‌توانند سیب باغداران را خریداری کنند و سال‌هاست هیچ صنعت تبدیلی جدید و مدرنی در این استان یا استان‌های مجاور راه‌اندازی نشده است. افخم همچنین به مصرف سم در تولیدات محصولات کشاورزی اشاره کرده و می‌گوید: بسیاری از کشور‌ها مانند عراق، آلمان و... به دلیل مصرف سم در میوه‌ها از واردات به کشورشان جلوگیری می‌کنند و در این سال‌ها وزارت جهاد کشاورزی هنوز نتوانسته حتی یک محصول کشاورزی را اصلاح کند و مصرف سم را به صفر برساند.
افخم به کمبود آب این استان نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: مردم استان آذربایجان‌غربی از محل کشاورزی امرار معاش می‌کنند و برای تولید هر کیلو سیب حدود ۷۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود. با توجه به کمبود آب استان، بی‌برنامگی در جذب محصولات کشاورزی و فاسدشدن محصولات کشاورزی با کدام منطق در علم اقتصاد سازگار است. بعد از گذشت سال‌ها هنوز وزارت جهاد کشاورزی در تنظیم بازار میوه مشکل دارد و نمی‌تواند با خرید به موقع و توزیع در بازار قیمت‌ها را متعادل کند.
وی به سیاست صادرات سیب در ازای واردات موز در سال جاری اشاره کرده و می‌افزاید: وزارت جهاد در ابتدای فصل برداشت از افزایش تولید سیب خبر می‌دهد و به واردکنندگان موز وعده داد با صادرات سیب، تخفیف تعرفه واردات می‌گیرند. بگذریم از اینکه برخی از واردکنندگان با سند‌سازی سیبی صادر نکردند، اما از تخفیف وارداتی برخوردار شدند. نتیجه این سیاست آن شد که در بهمن سال گذشته سیب به کیلویی ۴ هزارو ۵۰۰ تومان رسید و باغدار، مصرف‌کننده زیان و دلال و واسطه سود کردند. ۸۰۰ هزار تن سیب دپویی درآستانه فساد
بنا بر گفته مسئولان جهادکشاورزی، استان آذربایجان غربی امسال حدود ۸۰۰ هزار تن سیب تولیدی استان آذربایجان غربی، قطب تولیدی این محصول در انبار‌ها مانده و صادرات آنچنان به کندی پیش می‌رود که به گفته مسئولان با این سرعت، ۲۹ ماه زمان خواهد برد تا سیب از انبار‌ها خالی شود، اما ماندگاری سیب بیش از شش ماه نیست. روزانه تنها هزار تن سیب به هند صادر می‌شود بازارچه‌های مرزی افغانستان و پاکستان را هم به دلیل مسائل سیاسی از دست داده‌ایم. کارشناسان می‌گویند اگر بخواهیم سیب در انبار‌های استان آذربایجان غربی فاسد نشود، باید میزان صادرات حداقل چهار برابر شود.
ضعف صادرات عامل دیگر ماندن سیب دست باغداران
به گزارش فارس، در گذشته صادرات سیب به کشور‌های هند، عراق، افغانستان و پاکستان انجام می‌شد، اما اکنون تنها هند باقیمانده که روزانه هزار تن سیب به این کشور صادر می‌شود و بقیه بازار‌ها به دلیل مسائل سیاسی از دست رفته است. بازار عراق را هم ترکیه گرفته است؛ یعنی کاهش ارزش لیر سبب خیری برای صادرکنندگان شده و اشتهای آن‌ها را برای صادرات به این کشور بیشتر کرده است. در چند ماه اخیر ارزش لیر ترکیه برابر دلار به یک سوم رسیده، اگرچه اقتصاد کشورش را فلج کرده، اما گرایش به واردات در این کشور از جمله محصولات کشاورزی و باغبانی از کشور‌های همسایه بیشتر شده است.
کمبود کشتی و کانتینر دیگر مشکلاتی است که بر صادرات محصول سیب به هند سایه افکنده است، به گفته بازرگانان، صادرات به هند از مسیر ترکیه و از گمرک بندرعباس انجام می‌شود، اما کانتینر و کشتی کافی در این بندر وجود ندارد که بتواند بیش از هزار تن سیب را جابه جا کند، از سوی دیگر هزینه‌ها هم بالاست و تجار میلی به صادرات ندارند.