شدت گرفتن سوانح مرگبار رانندگی با ادامه تحریم‌های ظالمانه

افزایش ۴۰‌درصدی وقوع سوانح برای اتوبوس‌های مسافربری و مینی‌بوس‌ها در ۹‌ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته اتفاق ناگواری است که در جاده‌های کشور رقم خورده است. اورژانس کشور اعلام کرده است که در ۲۶۰‌حادثه اعلام شده حضور یافته و ۲ هزارو ۲۰۰‌مسافر را که دچار مصدومیت شده‌بودند به بیمارستان‌ها منتقل کرده است. حالا برخی مقامات کشور تأکید می‌کنند تحریم‌های ظالمانه در فرسوده شدن حمل و نقل عمومی و بالا رفتن حوادث دخالت مستقیم دارد.
جابه‌جایی مسافر با اتوبوس، بیشترین سهم را در ناوگان حمل و نقل عمومی کشور شامل می‌شود. در حال حاضر بیش از ۱۵‌هزار دستگاه اتوبوس برای جابه‌جایی مسافران بین شهری فعالیت می‌کنند که مهم‌ترین مشکل آن‌ها افزایش قیمت لوازم یدکی و کمبود این لوازم است. مشکل دیگر مربوط است به عرضه لوازم یدکی غیراستاندارد که مصرف کننده قادر نیست تقلبی بودن آن را تشخیص دهد. کمبود قطعات یدکی و استفاده از لوازم یدکی فاقد استاندارد موضوع مهمی است که فقدان آن ارتباط مستقیم با تحریم‌های غرب علیه کشورمان دارد که منجر به بروز سوانح می‌شود. براساس اظهارات رئیس پلیس راهور بیش از ۸۰‌درصد از وسایل نقلیه عمومی در سن فرسودگی قرار دارند، این وسایل نقلیه۲۰ تا ۲۵‌سال سن دارد و در ۲۵‌سال گذشته درخصوص نوسازی ناوگان اقدامی صورت نگرفته است.
مرگ جمعی مردم در جریان سوانح رانندگی اتفاقی ناگوار است که مدام در حال بروز است. وقتی پای نقص فنی اتوبوس به عنوان علت حادثه به میان می‌آید بحث فرسودگی حمل و نقل عمومی دوباره جان می‌گیرد، اما با فاصله گرفتن از ماجرا به فراموشی سپرده می‌شود. مثل حادثه برای اتوبوس خبرنگاران اتفاق افتاد و به دلیل نقص فنی این وسیله نقلیه، دو خبرنگار جان باختند و ۲۲‌نفر هم مصدوم و راهی بیمارستان شدند. سالخوردگی ناوگان عمومی در سایه تحریم
براساس آماری که پلیس درباره وقوع سوانح برای اتوبوس‌های مسافربری ارائه کرده، در سه ماهه نخست سال سهم اتوبوس‌ها در تصادفات در مقایسه با ۳۶‌میلیون وسیله نقلیه‌ای که در جاده‌های کشور تردد می‌کنند کمتر از یک درصد است. براساس گزارش‌های پلیس بیشترین عامل تصادف‌ها در بخش اتوبوس‌ها، خستگی و خواب آلودگی است و در برخی موارد رانندگان اتوبوس‌ها از راننده کمکی هم استفاده نمی‌کنند. آمار ارائه شده از سوی پلیس همچنین نشان می‌دهد۳ هزار و ۲۰۰‌نقطه حادثه‌خیز وجود دارد که فکری برای رفع اشکال از آن نمی‌شود. میزان تردد‌ها هم در سال‌۱۴۰۰ هفت‌درصد افزایش داشته، یعنی حدود ۴‌میلیارد و ۳۰۰ میلیون تردد در کشور اتفاق می‌افتد که ۶۱۶‌میلیون تردد آن مربوط به ناوگان بار و مسافر بوده که این میزان نیز نسبت به مدت مشابه دوره قبل از آن افزایش داشته است. بخش مهمی از دلیل افزایش سرسام‌آور بهای لوازم یدکی که عمدتاً به صورت تقلبی ارائه می‌شود و مرگ مردم را در جاده‌ها سبب می‌شود در سایه سخت تحریم‌های غرب علیه مردم رقم می‌خورد، بنابراین به نظر می‌رسد که برای نوسازی ساختاری که سالهاست در سایه‌تحریم‌ها به سالخوردگی رسیده باید منتظر گشایشی برای رفع آن ماند. ممانعت از ادامه راه


پلیس معتقد است که به همه اتوبوس‌ها اجازه تردد در مسیر‌ها داده نمی‌شود و بعضی از آن‌ها به دلیل رعایت نکردن اصول ایمنی در همان مرحله حرکت متوقف می‌شوند. فرمانده پلیس کشور هم بر این باور است که ناوگان اتوبوسی و به خصوص اتوبوس‌های بین شهری ما یک ناوگان فرسوده است و شاید بیش از ۱۰‌سال باشد که آنچنان اتوبوس جدیدی وارد این ناوگان نشده و باید این‌ها مورد نظر قرار بگیرد. روزانه اتوبوس‌هایی هستند که حتی مسافر هم دارند، اما به دلیل نکات ایمنی همکاران ما مانع از حرکت آن‌ها در پایانه و پلیس راه می‌شوند. ما عقب افتادگی در این خصوص داریم و امیدواریم همه تلاش کنند و بتوانیم این تصادفات را به صفر برسانیم و کاهش دهیم. تأثیر تحریم
آخرین آمار‌هایی که سازمان راهداری از وضعیت ناوگان اتوبوس‌های بین شهری منتشر کرده، مربوط به سال‌۱۳۹۸ است که نشان می‌دهد در این سال ۱۳‌هزار و ۷۹۵ دستگاه اتوبوس با میانگین عمر ۱۲ سال در خدمت ناوگان حمل مسافر بین شهری بوده‌اند. با توجه به این که به دلیل تحریم در دو سال اخیر عملاً هیچ اتوبوس جدیدی وارد ناوگان اتوبوسرانی کشور نشده‌است، در شرایط فعلی باید میانگین عمر این ناوگان به بالای ۵/۱۲ سال رسیده باشد. گر چه طبق قوانین حمل مسافر بین شهری، اتوبوس‌های با عمر بیش از ۲۰‌سال نهایتاً می‌توانند در مسیر‌های زیر ۳۰۰‌کیلومتر فعالیت کنند، اما این آمار‌ها نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از ناوگان فعال در مسیر‌های طولانی‌تر نیز نسبت به استاندارد‌های جهانی عمر بالاتری دارند. در حقیقت اتوبوس‌های اروپایی فعال در ایران، در کشور‌های اروپایی نهایتاً شش‌سال قادر به فعالیت در حمل‌و نقل مسافر هستند و بعد از آن باید نوسازی شوند، اما در ایران بخت با نوسازی ناوگان یار نبوده و از یک سو به دلیل تحریم‌های ظالمانه و از سوی دیگر انحصاری‌بودن تولید و واردات اتوبوس عملاً این کار با کندی پیش می‌رود و حتی در مواقعی کاملاً متوقف می‌شود. واژگونی حمل و نقل عمومی
بخش مهمی از سوانح حوزه حمل و نقل عمومی هم مربوط به حوزه بار است که در این بخش کامیون‌ها معمولاً با خودرو‌های سواری و عابران تصادف می‌کنند. در ۲۰‌درصد تصادفات هم حادثه واژگونی ناوگان عمومی اتفاق می‌افتد، زیرا رانندگان بیشتر از ظرفیت موجود مشغول فعالیت هستند. آن‌گونه که رئیس پلیس راهور اعلام کرده در حال حاضر برای کنترل ۳۸۰‌هزار خودروی ناوگان بار، سیستم و دستورالعملی وجود ندارد و نمی‌شود همه آن‌ها را مقابل پاسگاه‌ها کنترل کرد. در کنار اینگونه مشکلات بحث قطعات نامرغوب و گرانی قطعات و وجود نقاط حادثه‌خیز و خرابی راه هم بر آمار تصادف می‌افزاید.
از نگاه مدیرعامل سازمان راهداری
داریوش امانی، مدیر عامل سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای هم درباره وضعیت فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی می‌گوید: ۳۲‌درصد از ناوگان باری معادل ۱۱۴‌هزار دستگاه کامیون فرسوده است، ۳۰‌درصد از اتوبوس‌ها معادل ۴‌هزار و۲۰۰‌دستگاه، ۶۸‌درصد مینی‌بوس‌ها و ۶۶‌درصد سواری‌های کشور فرسوده هستند که در مجموع معادل ۱۹‌هزار دستگاه است. خطر فرسودگی برای سلامت
بخش دیگری از خطر فرسودگی ناوگان عمومی سلامت مردم را تهدید می‌کند به طوری که رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست موضوع به خطر افتادن سلامت عمومی در فرسودگی خودرو‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد و بر این باور است که در زمان انتظار مسافران در ایستگاه‌های حمل و نقل عمومی، افراد در معرض آلاینده‌های ناشی از این نوع خودرو‌ها قرار می‌گیرند، اما در مورد خودرو‌های شخصی به دلیل تردد در محور‌های خاص و فاقد عامل انسانی، مردم در تماس مستقیم با آلاینده‌ها قرار ندارند. سید محمدمهدی میرزایی قمی تأکید می‌کند که بسیاری از وسایل حمل و نقل عمومی فرسوده‌هستند، ضمن اینکه میزان آلایندگی آن‌ها دو برابر حد مجاز نرم‌های بین المللی است.
براساس گزارش سازمان پزشکی قانونی کشور سال گذشته ۱۶ هزارو ۹۴۶ نفر در جریان سوانح رانندگی جانشان را از دست دادند. همچنین در جریان این سوانح ۳۴۷ هزارو ۳۰۷ نفر مصدوم و معلول شدند. آمار هولناکی که هر سال در حال تکرار شدن است به این شیوه بخش مهمی از جمعیت پویای کشور هدر می‌رود. عمده این اتفاق‌ها در حالی رقم می‌خورد که به دلیل شرایط سخت اقتصادی و تحریم‌های ظالمانه امکان استفاده از خودرو با کیفیت و جاده مناسب برای مردم میسر نشده و مرگ عمومی را در جاده‌ها سبب شده است.