روزنامه خراسان
1400/09/29
پروژه های ریلی و جاده ای خراسان رضوی در ایستگاه کم مهری
کاهش سهم استان از اعتبارات حوزه حمل‌ونقل لایحه بودجه 1401، به رغم افزایش 16 درصدی نسبت به سال گذشته و کاهش اعتبارات پروژه‌های ریلی و جاده‌ای درون استانی خراسان رضوی با وجود صدها پروژه ناتمام در استان بیانگر آن است که دولت بیشتر پروژه‌های فرا استانی را مدنظر قرار داده است. به گزارش خراسان رضوی،دولت در لایحه بودجه 1401 با نگاهی مبتنی بر آمایش سرزمینی، تکمیل طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی را در دستور کار خود قرار داده است. هر چند اعتبارات عمرانی در لایحه بودجه 1401 نسبت به مصوب بودجه 1400 افزایش 60 درصدی داشته است اما وجود صدها پروژه عمرانی نیمه‌تمام و بعضاً با پیشرفت فیزیکی کمتر از 10 درصد مانند آزادراه حرم تا حرم، آزادراه مشهد -قوچان، راه‌آهن مشهد -زاهدان و مشهد -گرگان یا جاده‌های محلی مانند گذرگاه خونین، بیانگر این واقعیت است که به سرانجام رساندن این پروژه‌ها نیازمند عزم جدی دولت و اولویت دادن به طرح‌های مهم است اما دولت در لایحه بودجه 1401 کدام پروژه‌های ریلی و جاده‌ای را اولویت داده است و با اعتبارات در نظر گرفته شده چه میزان پیشرفت فیزیکی را در عملیاتی کردن پروژه‌ها شاهد خواهیم بود. در ادامه گزارش به این موضوعات و سؤالات خواهیم پرداخت. افزایش 25 درصدی اعتبارات حمل‌ونقل کشور بر اساس پیوست شماره یک لایحه بودجه 1401 دولت برای فصل حمل‌ونقل و تکمیل پروژه‌های عمرانی این حوزه بیش از 16 هزار و 605 میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته است که این اعتبارات نسبت به مصوب قانون بودجه 1400 که معادل 13 هزار و 288 میلیارد تومان بوده حدود 25 درصد افزایش یافته است. سهم استان از اعتبارات حمل‌ونقل آب رفت سهم استان خراسان رضوی از اعتبارات فصل حمل‌ونقل لایحه بودجه 1401 که در قالب ردیف‌های متعدد حوزه‌های حمل‌ونقل در لایحه درج شده، معادل 927 میلیارد تومان است. سهم استان خراسان رضوی از کل اعتبارات عمرانی حوزه حمل‌ونقل کشور در لایحه بودجه 1401 تنها 5.5 درصد است. این در حالی است که مجموع اعتبارات مصوب پروژه‌های حوزه حمل و نقل استان در بودجه 1400 بیش از 744 میلیارد تومان است. بنابراین به رغم افزایش 130 میلیارد تومانی 16 درصدی در مقایسه با افزایش 25 درصدی اعتبارات فصل حمل‌ونقل کشور در لایحه بودجه 1401 نسبت به مصوب 1400 سهم استان از اعتبارات این فصل از 6 درصد مصوب 1400 به 5.5 درصد در لایحه بودجه 1401 کاهش یافته است. تنها 14 پروژه درون استانی بر اساس آن چه در جداول پیوست شماره یک و جداول مربوط به پروژه‌های ملی منتقل شده به استان در لایحه بودجه 1401 آمده است مجموع پروژه‌های ریلی و جاده‌ای استان که دارای ردیف بودجه تعریف شده در لایحه‌اند 23 پروژه ملی و 2 پروژه ملی استانی شده هستند. البته این 25 پروژه صرفاً در محدوده جغرافیایی استان خراسان رضوی قرار نگرفته‌اند و با دیگر استان‌ها مشترک هستند. از مجموع 25 پروژه تنها 13 پروژه در درون مرزهای جغرافیایی استان قرار گرفته‌اند و 12 پروژه عمرانی ریلی و جاده‌ای با دیگر استان‌ها مشترک هستند مانند آزادراه حرم تا حرم. راه‌آهن زاهدان - مشهد در صدر اعتبارات اما وضعیت اعتبارات ریز پروژه‌های ریلی و جاده‌ای استان چگونه است. کدام پروژه اعتباراتش کاهش یافته و کدام پروژه افزایش اعتبارات داشته است. پروژه احداث راه‌آهن زاهدان -زابل- بیرجند و اتصال آن به راه‌آهن بافق – مشهد، با بیش از 118 میلیارد تومان اعتبار، بالاترین رقم اعتباری برای طرح‌های عمرانی استان در حوزه حمل‌ونقل را در لایحه بودجه 1401 به خود اختصاص داده که این اعتبار نسبت به مصوب 1400 بیش از 58 میلیارد تومان یعنی بیش از 90 درصد افزایش یافته است. پروژه احداث بزرگراه بهشهر - گرگان - آزادشهر - بجنورد - شیروان – قوچان نیز با 107 میلیارد تومان اعتبار و پروژه آزادراه حرم تا حرم با حدود 91 میلیارد تومان رتبه‌های بعدی را در بین پروژه‌های عمرانی استان به خود اختصاص داده‌اند اما همان‌گونه که پیشتر گفته شد و از عنوان پروژه‌ها مشخص است این اعتبارات در سطح ملی و در اختیار کارفرمای این پروژه‌ها قرار خواهد گرفت. بنابراین نحوه هزینه کرد این اعتبارات در پروژه‌ها در اختیار وزارتخانه‌ها قرار گرفته و با توجه به تشخیص آن‌ها ممکن است حتی ریالی از اعتبارات صرف تکمیل یا اجرای عملیات فیزیکی قطعه استانی پروژه‌ها در استان خراسان رضوی نشود که نمونه بارز آن آزادراه حرم تا حرم است که قطعه سوم آن که در استان خراسان رضوی است هیچ‌گاه در اولویت کار وزارت راه و شهرسازی قرار نگرفته و همچنان بعد از گذشت حدود هفت سال تنها حدود 15 درصد در یک قطعه 33 کیلومتری حدفاصل مشهد تا سه‌راه تربت‌حیدریه پیشرفت فیزیکی داشته است. آزادراه مشهد- قوچان و کاهش اعتبارات احداث آزادراه مشهد - قوچان یکی از پروژه‌های مهم جاده‌ای درون استانی است که بهره‌برداری از آن می‌تواند حجم بالایی از بار ترافیکی ورودی‌های شهر مشهد را به دوش بکشد و منجر به کاهش تصادفات در این محور شود اما به دلیل نبود اعتبارات و مشکلات تملک اراضی به آزادراه گرفتار مشهور است که در طول چهار سال گذشته کمتر از 20 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. مسئولان دولتی هر بار که از این آزادراه بازدید کردند وعده تأمین اعتبار داده‌اند اما لایحه بودجه 1401 بیانگر آن است که اعتبارات این پروژه نه‌تنها افزایش نیافته بلکه کاهش 5.5 میلیاردی پیدا کرده و به 54.5 میلیارد تومان رسیده است. گذرگاه خونین در ردیف سقوط اعتبار جاده محور کاشمر به شادمهر به دلیل بار ترافیکی سنگین و یک‌بانده بودن آن به یکی محورهای پر تصادف استان تبدیل شده است. بعد از پیگیری‌های چند ساله دولت در سال 98 برای احداث باند دوم این محور ردیف اعتباری در نظر گرفت اما این اعتبارات ناچیز باعث شده است این مسیر 20 کیلومتری هنوز به سرانجام نرسد. به رغم پیگیری‌ها و وعده‌های دولت برای اختصاص اعتبار بیشتر جهت به سرانجام رساندن این پروژه، اعتبارات در نظر گرفته شده برای باند دوم جاده کاشمر شادمهر در لایحه بودجه 1401 حتی نسبت به مصوب 1400 کاهش 8 میلیارد تومانی داشته و تنها حدود 30 میلیارد تومان برای تکمیل این پروژه در نظر گرفته شده است. نگاه مثبت دولت به متروی مشهد- گلبهار در حوزه حمل‌ونقل شهری و روستایی نیز اعتبارات لایحه بودجه 1401 در فصل مسکن تعریف شده است. اعتبارات این حوزه در لایحه بودجه 1401 بیش از 436 میلیارد تومان برآورد شده که نسبت به مصوب بودجه 1400 افزایش 91 میلیارد تومانی( 26 درصدی) داشته است. دو پروژه مهم استان در حوزه حمل‌ونقل شهری متروی مشهد و متروی مشهد گلبهار هستند. اعتبارات پروژه متروی مشهد در لایحه بودجه 1401 معادل 42.2 میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده که نسبت به مصوب بودجه 1400 کاهش سه میلیاردی پیدا کرده است اما دولت برای تکمیل پروژه قطار حومه مشهد- گلبهار نگاه مثبتی داشته و اعتبارات این پروژه با افزایش 33 میلیارد تومانی نسبت به مصوب 1400 به رقم 93.5 میلیارد تومان در لایحه بودجه 1401 رسیده است. یکی دیگر از بخش‌های مهم تعیین شده در لوایح بودجه، تعیین اعتبار بر اساس هزینه‌هاست. دولت برای نزدیک شدن بودجه به واقعیت یا به‌نوعی عملیاتی شدن آن، چند سالی است که هزینه‌های هر پروژه عمرانی را بر مبنای قیمت تمام شده عملیات اجرای آن محاسبه و در ردیف‌های بودجه ثبت می‌کند. دولت برای پروژه‌های عمرانی حوزه حمل‌ونقل، هزینه هر واحد(کیلومتر) را برای احداث در نظر گرفته است. بر این مبنا باید دید حداقل بر اساس برآورد کارشناسان دولت، با اعتباراتی که در لایحه بودجه برای هر یک از طرح‌های جاده‌ای استان در نظر گرفته شده است چند کیلومتر پیشرفت فیزیکی برای هر یک از پروژه‌های ریلی و جاده‌ای استان را می‌توان متصور شد. پروژه‌هایی که یک کیلومتر پیشرفت فیزیکی هم نخواهند داشت پروژه «برقی کردن راه‌آهن تهران – مشهد» گران‌ترین پروژه عمرانی استان است که هزینه تکمیل هر کیلومتر از این مسیر را دولت در لایحه بودجه 1401 حدود 17 میلیارد تومان برآورد کرده است که با توجه به اعتبار پیش‌بینی‌شده (50میلیون تومانی) که تنها برای حفظ ردیف اعتباری در نظر گرفته شده هیچ پیشرفت فیزیکی را نمی‌توان برای این پروژه متصور شد. « احداث و تکمیل بزرگراه طرقبه- شاندیز» با 13 میلیارد و « احداث راه‌آهن گرگان - بجنورد و راه‌آهن شیروان-مشهد » با 12 میلیارد جزو گران‌ترین پروژه‌های استان هستند که با اعتبارات در نظر گرفته شده برای این پروژه میزان پیشرفت فیزیکی این پروژه‌ها برای بزرگراه طرقبه شاندیز تنها یک کیلومتر و برای راه‌آهن گرگان -مشهد حدود 100 متر در سال 1401 خواهد بود. پیش‌بینی 52 کیلومتر پیشرفت فیزیکی باند دوم تربت‌حیدریه -باغچه اما دو پروژه «احداث باند دوم تربت‌حیدریه - باغچه - نیشابور- سبزوار- شاهرود - دامغان - سمنان –گرمسار» و « احداث راه‌آهن بافق - مشهد و راه‌آهن تربت‌حیدریه - سنگان – هرات» دو پروژه ارزان‌قیمت حمل‌ونقل استان هستند که برای تکمیل هر یک کیلومتر از پروژه اعتباری یک و کمتر از یک میلیارد تومان نیاز است که برای پروژه باند دوم تربت‌حیدریه -باغچه پیشرفت فیزیکی 52 کیلومتری بر اساس اعتبار حدود 60 میلیارد تومان برآورد شده را می‌توان پیش‌بینی کرد. این پروژه همچنین در بین تمام پروژه‌های حمل‌ونقل استان بالاترین افزایش اعتبار را داشته به طوری که اعتبار این پروژه از 10 میلیارد تومان مصوب 1400 به حدود 60 میلیارد تومان برآورد لایحه بودجه 1401 رسیده است.همچنین دو پروژه «احداث بزرگراه بهشهر - گرگان - آزادشهر - بجنورد - شیروان - قوچان » با 40 کیلومتر و پروژه « به سازی راه اصلی تربت‌حیدریه - خواف سه‌راهی نشتیفان، کال شور - سه‌راهی - سنگان - تایباد، قائن - ابراهیم‌آباد – کال شور و تربت‌حیدریه - باخرز – تایباد» با 28 کیلومتر در رده‌های بعدی پیشرفت فیزیکی بالا بر اساس اعتبارات و هزینه کرد پیش‌بینی شده در لایحه بودجه 1401 قرار خواهند گرفت. اعتبارات پروژه ها با هدف گذاری دولت سازگار نیست هرچند دولت سیزدهم اولویت کاری خود را تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام اعلام کرده و بناست مبتنی بر آمایش سرزمین، یک بودجه عملیاتی طرح‌ریزی شود اما، با اعتبارات در نظر گرفته‌شده، تکمیل پروژه‌های جاده‌ای و ریلی استان برای سال‌های آینده کاری دور از انتظار است. علاوه بر این، با توجه به وضعیت بی‌ثباتی قیمت‌ها و تورم اقتصادی هزینه‌های تمام شده برای تکمیل پروژه بدون شک مضاعف خواهد شد و حتی اعداد و ارقام پیش‌بینی شده برای پیشرفت فیزیکی طرح‌های جاده‌ای و ریلی بر مبنای قیمت تمام شده مندرج در لایحه بودجه 1401 با واقعیت فاصله دارد. از سویی دیگر نگاه دولت به پروژه‌های درون استانی خراسان رضوی نسبت به اعتبارات مصوب سال 1400 منفی‌تر شده است و عموم طرح‌های عمرانی ریلی و جاده‌ای استان با کاهش اعتبارات در لایحه بودجه 1401 روبه رو شده‌اند. در حالی‌که افزایش اعتبارات عمرانی جاده‌ای و ریلی بیشتر مربوط به پروژه‌های بین استانی است.
سایر اخبار این روزنامه
پروژه های ریلی و جاده ای خراسان رضوی در ایستگاه کم مهری
رقابت یلدایی رامبد جوان و منصور ضابطیان
فرزندی در آستانه بلوغ
هزینه نجومی کارت های میلیونی!
وحشت آفرینی «جغد غول پیکر» در عملیات دلهره آور پلیس
غرب و«پرانتزهای باز » وین
«مارو» مالدیو ایران
دقیقه های حیاتی
روز سخت فرهاد، ماموریت ویژه ساواکی سفاک و انزوای امیرخان
تنش بین روسیه و غرب وارد فاز تازه ای می شود؟
معمای سانتریفیوژها در وین
مصوبه 10 بندی دولت برای حمایت از بورس
چالش 11 ساله دهک بندی
