روزنامه وطن امروز
1400/09/30
سیلی شیلی به آمریکا
شیلی قدیمی‌ترین پایگاه چپ‌های ضد استکباری در آمریکای جنوبی، بار دیگر شاهد شکست راستگرایان مورد حمایت واشنگتن در انتخابات ریاست‌جمهوری بود. پیروزی نامزد «حزب همگرایی اجتماعی» در دور دوم این انتخابات که یکشنبه برگزار شد، به منزله محکم‌تر شدن جایگاه بلوک سوسیالیست‌های مخالف نفوذ سنتی آمریکا در آمریکایی لاتین است. شیلی در حالی پس از وقفه‌ای ۳ ساله شاهد به قدرت رسیدن یک دولت چپگرا (پس از دولت خانم میشله باشله) است که در آرژانتین، بولیوی، ونزوئلا و پرو نیز دولت‌هایی همسو حکومت می‌کنند. در این میان اکوادور یک دولت سوسیالیست اما لیبرال نزدیک به کاخ سفید دارد. انتخابات اخیر شیلی اما تحت‌الشعاع ویژگی‌های ۲ نامزد رقیب قرار گرفت. «گابریل بوریچ» نامزد سوسیالیست‌ها با تنها 35 سال سن و تباری کروات، در حالی بیش از 55 درصد آرای مرحله دوم انتخابات را کسب کرده و به عنوان جوان‌ترین رئیس‌جمهور این کشور برگزیده شد که رقیب 55 ساله او «خوسه آنتونیو کاست» از حزب حاکم دست راستی جمهوری‌خواه، به عنوان «ژنرال پینوشه» جدید شیلی شناخته میشود. کاست با لقب «جک» کمی بیش از 44 درصد از 8 میلیون و 300 هزار رای به صندوق ریخته شده روز یکشنبه را به دست آورد. او سال‌هاست خود را به عنوان ادامه‌دهنده راه دیکتاتور منفور و مورد حمایت آمریکا در شیلی معرفی می‌کند. ژنرال پینوشه سال 1973 میلادی دولت قانونی «سالوادور آلنده» را که نخستین دولت چپگرا و ضداستکباری در آمریکایی جنوبی و دومین دولت از این دست در کل قاره آمریکا و آمریکای لاتین پس از کوبا محسوب می‌شد، در کودتایی خونین با حمایت سازمان سیا سرنگون کرد و با سرکوب خونین مردم به مدت 17 سال حکومتی نظامی در این کشور برقرار کرد. به همین دلیل بخش بزرگی از جامعه شیلی همچنان از پینوشه و هم‌طیف‌های نظامی و سیاسی او متنفرند. خانواده کاست سابقه تیره‌ای در حمایت از آگوستو پینوشه داشته‌اند. برادرش میگل در آخرین سال‌های ریاست‌جمهوری ژنرال در دهه 1980 میلادی رئیس بانک مرکزی شیلی بود. خود کاست نیز عضوی از کارزار رفراندوم 1988 برگزار شده توسط دولت پینوشه بود. از طرف دیگر کاست و تیم اقتصادی او بشدت تحت تاثیر ایده‌های ابرلیبرال «میلتون فریدمن» اقتصاددان آمریکایی برنده نوبل از مکتب شیکاگو هستند که سال‌هاست سرلوحه دولتمردان ایالات متحده قرار گرفته یعنی رها‌سازی اقتصادی نامحدود و طرد هر گونه مبارزه با بی‌عدالتی اجتماعی. کاست که از بسیاری جهات شبیه دونالد ترامپ است، همچنین از حق حمل اسلحه شیلیایی‌ها به سبک آمریکایی‌ها و تصویب قانون دفاع از خود با سلاح گرم حمایت می‌کند. همچنین یکی از دستور کارهای جنجالی او در دوره نمایندگی‌اش در مجلس، اعطای مصونیت به سربازان و نظامیانی است که در دوران دیکتاتوری پینوشه جرائم ضدبشری مرتکب شده‌اند. البته ستاد انتخاباتی کاست پس از برگزاری دور نخست انتخابات ریاست‌جمهوری در فاصله بین مرحله اول و دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، تلاش کرد وابستگی‌های او و خانواده‌اش را به دیکتاتور منفور کمرنگ جلوه دهد اما ۳ هفته پیش افشاگری یک روزنامه‌نگار، رسوایی نامزد و رهبر حزب جمهوری‌خواه و ائتلاف راستگرای جبهه دموکرات مسیحی را به دنبال داشت. «مائوریسیو ویبل باراهونا» در تارنمای بین‌المللی لارد، سندی را از پدر کاست منتشر کرد که نشان می‌داد او یک آلمانی و تا سال 1942 عضو حزب نازی دوران هیتلر بوده است. بر اساس این سند «میشائیل کاست» سال 1950 به شیلی مهاجرت کرده و زندگی جدیدی را شروع می‌کند. با افشای این سند، رهبر حزب حاکم شیلی ادعا کرد پدرش با اجبار وفاداران هیتلر به عضویت حزب نازی درآمده اما کار از کار گذشته بود و جامعه شیلی بشدت بر سر نفرت از کاست یا حمایت از او دوقطبی شد که نمود آن را در نتیجه انتخابات هم مشاهده کردیم. در این انتخابات شیلیایی‌ها علاوه بر نامزدهای سمت ریاست‌جمهوری برای یک دوره ۴ ساله، به 27 نامزد مجلس 50 نفری سنا برای یک دوره ۸ ساله، تمام 155 نامزد شورای نمایندگان برای یک دوره ۴ ساله و تمام 302 عضو شوراهای محلی برای مدت ۳ سال رای دادند.
