در ناامیدی بسی شگفتی است

شاید یکی از دلایلی که ما فوتبال را دوست داریم، به خاطر لحظات شگفتی‌سازی باشد که برای‌ما رقم می زند. در همه این سال‌ها که فوتبال جزء لاینفکی از زندگی ما شده، تیم‌هایی بودند که در مقابل حریف‌های بزرگ و ثروتمند به راحتی سر خم نکرده و حتی گاهی فراتر از پیش بینی‌ها، آن را هم برده‌اند. از نتایج یونان در یورو 2004، کره‌شمالی و جنوبی مقابل ایتالیا، بلغارستان مقابل آلمان و ... بگیرید تا قشقایی شیراز که در مقابل پرسپولیس درخشید و به پیروزی رسید. شگفتی همیشه سهم افراد یا گروه‌هایی بوده است که بیشترین تلاش را کرده‌اند تا معادلات را به‌هم بریزند. حالا هم که «نود ارومیه» تا یک قدمی صعود به مرحله یک هشتم نهایی جام حذفی پیش رفت و تا دقیقه 88 با تک گل «سجاد طجرلو» از حریف پیش بود. حریف استقلال در این مرحله در لیگ دسته دوم حضور داشت. مدعی عنوان قهرمانی در این فصل لیگ‌برتر، بین طرفدارانش قبل از شروع این بازی بر سر تعداد گل‌هایی که خواهند زد اختلاف بود اما هرچه به پایان بازی نزدیک می‌شدیم، کار به جایی رسید که امید استقلالی‌ها به تساوی هم در حال کم رنگ‌شدن بود اما هرچه بود، در پایان تیم یک دست آبی پوش پایتخت با پیروزی در ضربات پنالتی راهی مرحله بعدی جام حذفی شد. به بهانه اتفاقات این بازی، از اهمیت تلاش و داشتن انگیزه برای موفقیت گفتیم. از این که محدودیت‌ها نباید بهانه‌ای شود برای این‌که خودمان را در برابر مشکلات و سختی‌های زندگی از پیش بازنده بدانیم. آن روی سکه، غرور است که باعث می‌شود حریف را دست کم بگیریم و با شکست، تنبیه شویم. همچنین با «سجاد طجرلو» از شرایط این بازی، دلایل دردسرساز شدن‌شان برای استقلال تهران و ... گفت‌وگویی داشتیم که خواهید خواند.

کره شمالی 1 -  ایتالیا صفر
در چه مسابقاتی؟ جام‌جهانی 1966

هم گروهی با شوروی و مدعیانی مثل ایتالیا و شیلی برای تیم تازه صعود کرده کره‌شمالی سخت بود اما پس از باخت به شوروی و یک تساوی شگفت‌انگیز با شیلیایی‌ها و برد شگفت‌آور مقابل ایتالیا، این پیروزی لقب توفان سرخ را برای آن‌ها به ارمغان آورد اما در نهایت این توفان سرخ که حتی یک نیمه در برابر پرتغال هم ادامه داشت، توسط اوزبیو مهاجم افسانه‌ای پرتغال خاموش شد.
کامرون 1 - آرژانتین صفر
در چه مسابقاتی ؟جام‌جهانی 1990

جام‌جهانی 90 ایتالیا عرصه تاخت‌وتاز شیر‌های رام نشدنی کامرون بود. کامرونی که موفق شد مدافع عنوان قهرمانی، آرژانتین را در یکی از فیزیکی‌ترین بازی های تاریخ جام جهانی در دیدار افتتاحیه با دو اخراجی شکست دهد. تک گل آن بازی را فرانسوا اومام بیک به ثمر رساند. آن‌ها در این جام تا مرحله یک هشتم نهایی پیش رفتند و در آن جا مغلوب انگلیس شدند.
بلغارستان 2 - آلمان 1
در چه مسابقاتی ؟ جام‌جهانی 1994

سرزمین یانکی‌ها برای بلغارستان خوش‌یمن بود. آن ها که با پیروزی بر فرانسه به مسابقات رسیده بودند با شکست یونان و آرژانتین از گروه صعود کردند. این شگفتی پس از برد مکزیک در مرحله  بعد ادامه یافت و با شکست آلمان، مدافع عنوان قهرمانی در یک چهارم نهایی، کامل‌تر هم شد. این تیم توانست ژرمن‌های مغرور را  با نتیجه 2 بر یک شکست دهد. هرچند در نیمه نهایی، مغلوب ایتالیا و در انتها چهارم شد .
یونان 1 - فرانسه  صفر
در چه مسابقاتی؟ یورو 2004

یونان که مسابقات را با شانس 150/1 برای قهرمانی آغاز کرد، با نمایشی دیدنی، دنیای فوتبال را شگفت‌زده کرد. این تیم در مرحله گروهی پرتغال را شکست داد و بعد به پیروزی شگفت‌انگیزی مقابل اسپانیا دست یافت. در مرحله یک چهارم‌نهایی، یونان، فرانسه پر ستاره و قهرمان دوره قبل را با حضور انبوهی از ستاره‌هایش برد. این شگفتی با بردن دوباره پرتغال در فینال کامل‌تر هم شد.


استقلال تهران صفر – مرصاد شیراز 2
در چه مسابقاتی؟ جام حذفی 1385

تیم استقلال تهران در یکی از بدترین بازی‌های آن فصل خود در ورزشگاه حافظیه شیراز از تیم مقاومت بسیج فارس یا مرصاد شکست خورد. این اولین بازی استقلال در این جام بود. در این مسابقه محمد نوازی یک پنالتی هم برای استقلال از دست داد. این اتفاق جزو شگفتی‌سازترین اتفاقات جام‌حذفی شناخته می‌شود.نتیجه این بازی ، انتقادات زیادی برای سرمربی آن وقت استقلال به همراه داشت.
پرسپولیس 1(5) – قشقایی1 (6)
در چه مسابقاتی؟ جام حذفی 1395

جام حذفی، جام شگفتی‌هاست. جایی که در آن تیم‌های ضعیف‌تر با روحیه جنگندگی بالا سعی در مسدود کردن مسیر قهرمانی تیم‌های بزرگ تر را دارند. یکی از این شگفتی‌ها هم به دست قشقایی شیراز رقم خورد. در روزی که پرسپولیس به عنوان یکی از مدعیان اصلی هر دوجام با ترکیب دومش  به مصاف تیم قشقایی رفت هر چند در انتها این بازی به تساوی رسید اما در نهایت این قشقایی بود که توانست در ضیافت پنالتی‌ها دست به شگفتی بزرگی بزند که حالاحالاها از اذهان هیچ فوتبال دوستی پاک نخواهد شد.
کره‌جنوبی 2 - ایتالیا 1
در چه مسابقاتی؟جام‌جهانی 2006

هرچند شرایط میزبانی برای تیم آن روزهای گاس‌هیدینگ بسیار خوشایند بود اما نمی‌شود از کره‌جنوبی به عنوان شگفتی این جام نام نبرد. بردن پرتغال در مرحله گروهی و سپس پیروزی پر‌حرف و حدیث مقابل ایتالیا با گل طلایی دقیقه 118 و مشهور آن یونگ هوانو رقم خورد. در انتها شکست اسپانیا در یک چهارم نهایی آن‌ها را جزو چهار تیم برتر جام کرد.
شریف مولداوی 2  رئال‌مادرید 1
در چه مسابقاتی؟ جام باشگاه های اروپا 2021

در دور دوم مرحله گروهی لیگ قهرمانان اروپا، رئال با تمام ستارگان خود و در برنابئو میزبان شریف مولداوی بود. این تیم که دومین بازی تاریخ خود در لیگ قهرمانان اروپا را تجربه می کرد در نهایت توانست با پیروزی در خانه کهکشانی‌ها، پرافتخارترین تیم تاریخ رقابت‌ها را ببرد و صدرنشین شود.
 
اهمیت تلاش و آسیب‌های غرور کاذب
شکست دادن پر زحمت  یک تیم دسته‌دومی توسط یکی از مدعیان قهرمانی لیگ‌برتر در ضربات پنالتی از منظر روان‌شناسی پیام‌هایی دارد

دکتر مهدی سودآوری | روان شناس و مدرس دانشگاه
بازی تیم‌های استقلال‌تهران و نود ارومیه در جام‌حذفی با شگفتی تمام در 120 دقیقه به تساوی ختم شد و برنده را ضربات‌پنالتی تعیین کرد. ‌نکته ای که شاید کمتر به آن توجه شود، اهمیت انگیزه و امید تیم‌های کوچک و بحث غرور تیم‌های بزرگ است. در ادامه از منظر روان‌شناسی، نگاهی به این ماجرا خواهیم داشت.

    تلاش از نتیجه مهم‌تر است
اولین مسئله‌ای که باید در این‌باره به آن اشاره کرد، اهمیت تلاش است. بیشتر آدم‌ها صرفا دنبال نتیجه هستند، دنبال به یک جایی رسیدن، در حالی که در زندگی واقعی جایی برای رسیدن وجود ندارد و صرفا تلاش در حد توان مهم است. بعد از بازی با استقلال، بازیکنان تیم ارومیه‌ای با رضایت فراوان به خواب رفتند هرچند که بازنده نهایی بازی بودند اما آن‌ها از رقابت با بهترین‌ها واهمه نکردند و بهترین تلاش خود را کردند و برای این تلاش و انگیزه، تحسین هم شدند.
   بهتر شدن را نباید فراموش کرد
اما در مقابل، تیم استقلال‌تهران با این که به دور بعدی صعود کردند اما عملا بازنده بازی بودند و انتقاد همه را برانگیختند چون حریف را دست کم گرفته و تصور کردند به راحتی برنده خواهند شد. وقتی صرفا نتیجه مهم باشد گاهی تلاش کردن و بهتر شدن فراموش می‌شود. در دید دیگران هم آن کسی که بهترین تلاش خود را کرده، صرف‌نظر از نتیجه همیشه تشویق می‌شود.
   ریشه غرور کاذب چیست؟
متاسفانه غرور کاذب و خود را برتر پنداشتن همیشه نتیجه معکوس خواهد داد. تیم ملی فوتبال ایران هم همواره در مقابل تیم‌های بزرگ جهان بازی بهتری از خود نشان داده تا تیم‌های کوچک همسایه که گاهی حتی به باخت از همسایه‌های نه چندان پیشرفته در فوتبال منجر شده است. یکی از مهم ترین دلایل غرور کاذب حرفه‌ای نبودن کامل است. افراد وقتی دانش و مهارت کمی دارند، بالاترین سطح اعتماد به نفس را ایجاد می‌کنند طوری که دانشجوهای سال‌های اول، خود را دکتر و مهندس قلمداد می‌کنند! یا بیشتر بازیکنان تیم‌های لیگ برتر ایران که در تراز جهانی از متوسط پایین‌تر هستند، خود را خدای فوتبال تصور می‌کنند. در حالی که هرچه به مهارت افزوده شود، اعتمادبه‌نفس کاهش می یابد و واقعی‌تر می‌شود.
   وقتی برای شکست‌ها، همیشه دنبال عوامل‌بیرونی هستیم
در صحبت‌های بازیکنان درجه یک ایرانی مانند علی دایی، نکونام، طارمی و ... هیچ‌گاه خودبرتر‌بینی مشاهده نمی‌شود و حتی شکست را می‌پذیرند اما در مقابل بسیاری که در ابتدای راه هستند حتی خود را عامل شکست نمی‌دانند و همیشه عوامل بیرونی مثل داور و زمین بازی و ... را عامل شکست بیان می‌کنند. در دنیای فوتبال هرچه سطح باشگاه‌ها بالاتر می‌رود اعتراض به داور هم کمتر می‌شود چون بازیکن حرفه‌ای این را می‌داند که اشتباه داوری هم بخشی از بازی است و تیم خوب باید چنان برتری خود را اثبات کند که اشتباه داوری هم نتواند تاثیری داشته باشد. در نهایت بازیکنان تیم‌های داخلی اگر می‌خواهند پیشرفت کنند باید ملاک مقایسه خود را سطح یک فوتبال جهان قرار دهند نه سطح یک فوتبال ایران که وقتی به تیم‌های استقلال و پرسپولیس رسیدند خود را در قله ببینند و دست از تلاش بردارند.
 
درس بزرگی
به استقلال دادیم

زننده تنها گل تیم «نود ارومیه» در بازی با استقلال‌تهران از رموز موفقیت در چنین بازی‌هایی می‌گوید
مجید حسین‌زاده | روزنامه‌نگار
 تیم دسته دومی «نود ارومیه» در ورزشگاه آزادی دست به کار بزرگی زد و استقلال‌تهران را تا یک قدمی خداحافظی از جام حذفی کشاند اما در ضیافت پنالتی‌ها باخت. این تیم در دقیقه 59 توسط «سجاد طجرلو» به گل رسید و از استقلال پیش افتاد. گلی که تا دقیقه 88، حکم صعود این تیم به مرحله بعدی جام‌حذفی و البته شکست مدعی قهرمانی یعنی استقلال تهران را داشت. به سراغ زننده تنها گل این بازی برای تیم «نود ارومیه» رفتیم تا از رمز شگفتی‌ساز شدن تیمش بگوید.

  مطمئن بودیم که حریف دست‌و‌پا بسته‌ای نیستیم
این بازیکن درباره این‌که چطور تیم رده دومی لیگ‌برتر را به دردسر ‌انداختید، می گوید: «با غیرت و همدلی و تلاش بچه‌ها توانستیم یک بازی خوب و آبرومندانه از خودمان ارائه بدهیم. با این‌که بازی از نظر مالی، کاملا یک طرفه بود و مبلغ قرارداد یک نفر از بازیکنان استقلال با کل بودجه ورزش استان آذربایجان‌غربی برابر بود اما با امید و انگیزه توانستیم شگفتی‌ساز شویم فقط حیف که نتوانستیم استقلال را حذف کنیم. اگر یادتان باشد سه سال پیش، مقابل پرسپولیس در ورزشگاه آزادی با نتیجه یک بر صفر شکست خوردیم و باختیم. سال گذشته هم با تراکتور در ارومیه بازی‌مان یک-‌یک مساوی شد و در ضربات پنالتی، ناکام بودیم. تیم ما در جام‌حذفی، همیشه خوب بوده و قبل از سوت آغاز بازی می‌دانستیم که حریف دست‌و‌پا بسته‌ای برای استقلال نخواهیم بود.»
  به من الهام شده بود، گل می‌زنم
از «طجرلو» درباره خوشحالی بعد از گلش هم می‌پرسم که می‌گوید: «آنا و آتا به زبان ترکی یعنی پدر و مادر. از زمانی که قرعه‌کشی جام‌حذفی انجام شد و ما به استقلال خوردیم، به من الهام شده بود که اگر در ترکیب باشم، می‌توانم دروازه این تیم را باز کنم. از آن موقع، من این دو کلمه را روی لباسم نوشته بودم و هر روز به گل زدن در این بازی فکر می‌کردم. خدا را شکر که موفق شدم و یک گل هم زدم.»
 پیام‌های طرفداران‌مان دلگرم‌کننده بود
از او درباره شکست در ضربات پنالتی و واکنش هواداران تیم‌شان می‌پرسم که می‌گوید: «ما هر جلسه در پایان تمرین‌های تیم‌مان، حداقل نفری 2 یا 3 تا پنالتی می‌زنیم ولی پنالتی‌ها در بازی 50-50 است. کل ایران می‌دانند که تیم استقلال و تیم ما، از هیچ لحاظی قابل مقایسه نیستند، از امکانات بگیرید تا حمایت‌ها و ... . تا قبل از شروع بازی، پیج‌های هواداری استقلال به هواداران‌شان وعده زدن 4، 5 یا 6 گل را می‌دادند اما جواب‌شان را در زمین دادیم. اگر دقیقه 88 گل نمی‌خوردیم، الان استقلال حذف شده بود. طرفدارها از بازی‌مان راضی بودند و پیام‌های دلگرم کننده‌ای برای ما فرستادند.»
  70 درصد بازیکنان مان بومی هستند
او درباره رمز موفقیت در چنین بازی‌هایی می‌گوید: «7 یا 8 نفر از بازیکنان تیم ما یعنی نزدیک 70 درصد، بومی بودند. کل تیم ما بسیار دونده است، تمرینات بدنسازی بسیار خوبی داریم بنابراین همان‌طور که دیدید در 120 دقیقه هم بدن‌هایمان کم نیاورد  و البته انگیزه بسیار بالایی داشتیم چون مقابل یکی از بهترین تیم‌های باشگاهی ایران بازی می‌کردیم. رمز موفقیت ما، انگیزه و تلاش بود. در این بازی، درس بزرگی به استقلال دادیم. از نظر من تنها اشتباه استقلال که خود آقای فرهاد مجیدی هم بعد از بازی به آن اشاره کردند، دست کم گرفتن حریف بود.»