انتخاب سخت دولت برای مسکن

عباس زینعلی کارشناس بازار مسکن طرح ملی مسکن یکی از طرح‌هایی است که تبلیغات زیادی از سوی دولت روی آن صورت گرفته است. با این حال هنوز هیچ برنامه مشخصی برای این طرح مطرح نشده است و بیشتر صحبت‌ها از ساخت در آینده در حد شعار است. در حقیقت هنوز تصویر روشنی از برنامه دولت و وزارت راه و شهرسازی برای ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در کشور ارائه نشده و این عدم شفافیت باعث ایجاد عدم اطمینان به طرح‌های دولتی برای ساخت و تامین مسکن مردم می‌شود. البته تامین مالی این طرح تنها مشکل برسر راه ساخت نیست. یکی از مواردی که این روزها درباره طرح ملی مسکن مورد مباحثه قرار می‌گیرد این است که با رویه‌ای که دولت در پیش گرفته آیا ممکن است که شاهد ظهور مسکن مهری دیگر باشیم یا نه؟ جواب این سوال را باید به این شکل داد که دولت برای ساخت این چهار میلیون واحد نیاز به زمین دارد که این زمین‌ها در شهرها آزاد نیستند و چون دولت به دنبال زمین‌هایی است که عملا آزاد باشد تا بتواند آن را رایگان در اختیار سازندگان قرار دهد به سمت بخش‌هایی از شهرها می‌رود که عملا در آن پیش از این ساخت و سازی صورت نگرفته است، اما نکته اصلی چیست؟ نکته مهم در انتخاب زمین‌هایی که دولت قصد دارد در آن برنامه ساخت مسکن ملی را آغاز کند فاقد هرگونه زیرساخت لازم برای تشکیل یک جامعه جدید است. همان مشکلی که امروز پس از یک دهه همچنان در برخی از فازهای مسکن مهر شاهد هستیم، با این حال چیزی که شاید از دید دولت مخفی مانده یا نمی‌خواهد به آن بپردازد این است که توجه به بافت فرسوده شهرها و اصلاح و نوسازی آنها با توجه به آماده بودن زیرساخت‌های لازم کم هزینه‌تر خواهد بود ضمن اینکه این اقدام به باز‌آفرینی شهرها منجر خواهد شد. از طرفی تسهیلات زیادی برای نوسازی واحدهای فرسوده ایجاد شده و مردم هم از آن استقبال کرده‌اند و دولت می‌تواند با ورود به این حوزه به جای رفتن به حواشی شهرها و ایجاد شهرک‌های جدید که هزینه‌های اجتماعی زیادی در بر دارد، با توجه به وجود بسترها، زیرساخت‌ و امکانات شهری به خوبی می‌تواند هم به توسعه شهری کمک کند و هم به افزایش واحدهای مسکونی. حقیقت این است که هنوز دلیل عدم استقبال سرمایه‌گذاران و دولت در ساخت واحدهای جدید در شهرها و بازآفرینی شهری مشخص نیست درحالیکه همه دنبال زمین‌ می‌گردند تا شده حتی در ناکجاآباد ساخت و ساز کنند ولی در جایی که به سرعت می‌توان امکانات و نیازمندی‌های آن را فراهم کرد باز هم کسی به سمت بافت فرسوده نمی‌آید