خطر بالقوه مترو فرسوده

آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعراء: چهارشنبه اول دی ماه ۱۴۰۰ساعت ۷:۱۰ دقیقه صبح قطار تندرو که از مسیر کرج -گلشهر به سمت ایستگاه تهران(صادقیه) درحرکت بود با قطار عادی درایستگاه چیتگر برخورد کرد. در پی این حادثه حدود ۲۰ نفر از مسافران مصدوم شدند و بنا به گفته مسئولان اورژانس حال یک نفر وخیم گزارش شده است، وزیر کشور نیز به استانداران تهران و البرز برای رسیدگی به وضعیت مصدومان حادثه دستور داد.درباره دلیل این اتفاق گمانه زنی‌های زیادی وجود دارد که دو مورد از آن‌ها بیشتر تکرار می‌شود؛ یکی خطای انسانی و دیگری اثرات تحریم و کمبود بودجه که باعث شده نگهداری از واگن‌ها به شکل مطلوبی انجام نشود.
>نحوه برخورد دو قطار مترو تهران - کرج
قائم مقام عملیات شرکت بهره‌برداری مترو تهران جزییاتی از حادثه برخورد دو قطار در مسیر تهران ـ کرج با یکدیگر را تشریح کرد.به گزارش ایسنا، آزادی، قائم مقام عملیات شرکت بهره‌برداری مترو تهران در خصوص جزئیات حادثه برخورد دو رام قطار در ایستگاه چیتگر گفت: اتفاقی که در ایستگاه چیتگر رخ داده است برخورد قطار تندرو با قطار کندرو بوده‌ که قطار کندرو در مسیر قطار تندرو آمده است.علت حادثه در دست بررسی است اما هنوز گزارش اولیه آماده نشده و به محض آماده شدن اعلام عمومی خواهیم کرد.قطار کندرو در همه ایستگاه‌ها توقف می‌کند اما قطار تندرو تنها در سه ایستگاه توقف دارد و سریع عبور می‌کند که در حادثه در مسیر تندرو، قطار کندرو وارد شده و از بغل برخورد
می‌کنند.


>عذرخواهی مترو
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو از مردم بابت حادثه صبح دیروز عذرخواهی کرد. مهدی شایسته اصل درباره حادثه مترو، بیان داشت: از همه شهروندان عزیز که دچار مصدومیت شدند و همچنین عزیزانی که با تاخیر در برنامه کاری خود مواجه شدند پوزش می‌طلبیم.وی ادامه داد: این اتفاق بیشتر از گذشته ضرورت بروزرسانی و اورهال سیستم‌های سیگنالینگ و یکپارچه‌سازی مراکز فرمان تمامی خطوط را اثبات کرد. انجام این موضوعات با قید اولویت در دستور کار شرکت بهره‌برداری مترو قرار خواهد گرفت.شایسته اصل در ادامه با تاکید بر آنکه جبران نواقص و کوتاهی‌های گذشته نیازمند اقدامات جهادی است، تاکید کرد: از همکارانم می‌خواهم با تلاش و فعالیت جهادی و شبانه‌روزی، کم کاری‌های گذشتگان را جبران کرده تا دیگر شاهد این چنین حوادثی نباشیم.
>دستور وزیر کشور
وزیر کشور از استانداران دو استان تهران و البرز خواست به فوریت به وضعیت مصدومان حادثه برخورد دو رام قطار شهری در محدوده چیتگر رسیدگی نمایند. احمد وحیدی با بیان اینکه متاسفانه در این حادثه تعدادی از هموطنان عزیزمان مصدوم شده‌اند، گفت: با بسیج تمام امکانات بهداشتی و درمانی به دنبال درمان هر چه سریعتر مصدومان این حادثه تلخ هستیم.
>ورود شورا به حادثه مترو تهران ـ کرج
سید جعفر تشکری هاشمی رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران در واکنش به حادثه برخورد دو قطار مترو در ایستگاه چیتگر در حساب توییتری خود از تشکیل کمیته‌ای برای بررسی حادثه در مترو تهران - کرج خبر داد و نوشت: "ضروری است شهرداری تهران اقدامات فوری برای درمان و دلجویی از
آسیب دیدگان، ترمیم و راه‌اندازی فوری خط انجام دهد. همچنین بررسی دقیق و سریع علت حادثه را انجام دهد."تشکری هاشمی در ادامه نوشته است: "کمیسیون عمران و حمل و نقل شورا این موضوع را با دقت و جدیت بررسی و پیگیری خواهد کرد."
>تکذیب "شاخ به شاخ" شدن قطارهای مترو
مطهر محمدخانی رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران نیز در حساب توییتر خود نوشت: "حادثه آن طور که دقایق ابتدایی خبر در برخی شبکه‌های اجتماعی منتشر شد به صورت شاخ به شاخ نبوده بلکه دو قطار از بغل با یکدیگر برخورد داشتند."وی نوشت: "تعداد افراد حادثه‌دیده در حادثه متروی تهران-کرج ۲۰ نفر است. ۹ نفر پس از معاینه اولیه اورژانس مرخص و ۱۱ نفر برای درمان به بیمارستان‌های اطراف اعزام شدند که متاسفانه حال یکی از این عزیزان وخیم است. دو قطار شاخ به شاخ نشده‌اند. علت این حادثه توسط کارشناسان در حال بررسی است."
>زاکانی: هنوز علت حادثه برخورد دو قطار مترو مشخص نیست
علیرضا زاکانی شهردار تهران در حاشیه حضورش در محل حادثه برخورد دو قطار با یکدیگر در پرسش به سوالی مبنی بر این که شهرداری چقدر در درمان مصدومان این حادثه متعهد است، گفت: همه این افراد بیمه هستند و هیچ محدودیتی برای درمان آن وجود ندارد البته خدا را شاکر هستیم که این حادثه تلفات جانی نداشت.وی با بیان این که بخش زیادی از این مصدومان به دلیل خروج از واگن‌ها و شرایط اضطراری که وجود داشت دچار مصدومیت شدند، گفت: تعداد ۵ الی۶ نفر در داخل واگن مصدوم شدند و مابقی در حین خروج که از این میان تعداد زیادی از آنها به صورت سرپایی درمان شدند که ۱۱ نفر برای دریافت خدمات درمانی بیشتر به بیمارستان منتقل شدند و از این میان۹ نفر عنقریب در حال ترخیص هستند و دو نفر نیز وضعیتشان در حالت ویژه است که ان‌شاء الله بهبود می‌یابند.وی در پاسخ به سوالی مبنی بر علت این حادثه گفت: همه صحبت‌هایی که تا الان اعلام شده گمانه زنی و هنوز دلیل واضح و قطعی در این قضیه نداریم و برای این که نتیجه قطعی به دست آید کمیسیون سوانح به صورت فوری تشکیل می‌شود تا همه موارد را بررسی کنند.
>لزوم به روز‌رسانی سیستم‌های کنترلی مترو
علیرضا نادعلی سخنگوی شورای شهر تهران هم اعلام کرد که در خصوص حادثه برخورد دو قطار متروی تهران- کرج اگر شهرداری کوتاهی در زمینه پیگیری این حادثه داشته باشد، شورای شهر وارد می‌شود.وی در پاسخ به سوالی مبنی بر این که شما اعلام کرده‌اید که خطای انسانی عامل حادثه بوده گفت: به ما اعضای شورای شهر به عنوان نمایندگان مردم گزارشاتی می‌رسد که من این موضوع خطای انسانی را به نقل از یکی از گزارشات مدیریتی اعلام کردم. اما همه مسئولان شهرداری در صحنه هستند و اجازه دهیم کمیسیون سوانح نظر قطعی را اعلام کنند.عضو شورای شهر تهران با بیان این که متاسفانه در حوزه نگه داشت و به روز‌رسانی قطعات مترو در ۴ سال اخیر اتفاق خاصی صورت نگرفته گفت: باید به روز‌رسانی سیستم‌های کنترلی و نظارت بر مترو با دقت و سرعت انجام شود که به امید خدا در بودجه سال آینده این مسائل مهم نیزدر نظر گرفته می‌شود.
>واکنش عضو شورا به علت اعلامی
عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران درباره اینکه خطای انسانی علت حادثه در خط ۵ مترو بوده است، گفت: علت حادثه هنوز مشخص نیست و کمیسیون تخصصی سوانح، علت حادثه را بررسی می‌کند.سید محمد آقامیری عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در گفت‌وگو با ایلنا در واکنش به اظهارات سخنگوی شورا مبنی بر اینکه علت حادثه برخورد دو قطار مترو "خطای انسانی" بوده است، گفت:علت حادثه هنوز مشخص نیست و کمیسیون تخصصی سوانح، علت حادثه را بررسی می‌کند و اینکه ایشان چنین موضوعی را مطرح کردند نمی‌دانم.وی افزود:‌ هنوز معاونت حمل و نقل علت حادثه را بیان نکرده و همکاران مترو و کارشناسان تخصصی در حال بررسی جزئیات و علت وقوع حادثه هستند.
>تاثیر بودجه و تحریم
در همین حال، افشین حبیب زاده نایب رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای پنجم تهران نیز درباره علت این حادثه به آفتاب یزد گفت: «متروی تهران همانطور که بارها اشاره شده است به شدت دچار کمبود واگن است. همین الان هم هدوی‌ای که در متروی تهران وجود دارد این هدوی قابلیت این را دارد که کاهش پیدا کند اما چون واگن نیست این امکان وجود ندارد. اینکه چرا واگن نیست همانطور که در جریان هستید شورای پنجم قراردادی برای 650 دستگاه واگن بست که تا 25 درصد هم قابلیت افزایش داشت اما متاسفانه به جهت تحریم‌ها این کار به نتیجه نرسید .در شرایطی که امکان خرید واگن برای ما وجود ندارد پس امکان افزایش تعداد واگن نیست.راه دیگری که باقی می‌ماند این است که اگر می‌خواهیم از همه واگن‌های موجود بیشترین بهره را ببریم درواقع باید سرعت اورهال را افزایش دهیم.اورهال کردن در خیلی از مواقع نیازمند جایگزین کردن قطعه است و همه این‌ها در گرو بودجه قرار داد و حتما بودجه بر این موضوع تاثیر‌گذار است. به هر حال جایگزین کردن ، سفارش و ساخت برخی قطعات نیازمند بودجه و تامین منابع است و مسئله تحریم هم تاثیر زیادی دارد. ما درباره اتوبوس هم با همین مشکلات مواجه هستیم؛ درواقع شهرداری تهران در رابطه با اتوبوس هم دچار مشکل است. »
>این ناوگان فرسوده است
محمدعلیخانی رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای پنجم تهران هم در این باره به آفتاب یزد گفت:« قطعا یکی از عوامل مهم این نوع حادثه‌ها می‌تواند فرسودگی ناوگان مترو باشد. به هر حال همه اطلاع دارند که ناوگان مترو تهران فرسوده و دولت به تکالیف خودش عمل نکرده است و شهرداری هم به تنهایی بیش از این توان هزینه کردن در مترو را ندارد. زیرا منابع شهرداری محدود است و بیشتر بودجه شهرداری صرف نگهداشت، دستمزد و تعمیرات خطوط مترو به خصوص پرداخت یارانه‌ها بابت بلیت می‌شود. 90 درصد پرداخت این یارانه‌ها به عهده شهرداری است.طبق توافق اولیه باید هزینه تمام شده بلیت تقسیم بر سه شود: یک سهم شهرداری، یک سهم دولت و یک سهم را مسافر پرداخت کند. اما در واقع دولت که سهم خودش را پرداخت نمی‌کند و مسافر هم بخشی از سهم خود را پرداخت می‌کند زیرا به دلیل مشکلات اقتصادی نمی‌توان قیمت واقعی بلیت را از مردم گرفت. بنابراین 10 درصد قیمت بلیت را مردم می‌پردازند و 90 درصد آن به عهده شهرداری است. در این وضعیت یکی از مهمترین عوامل عقب ماندگی ناوگان حمل و نقل به خصوص مترو مشکلات اقتصادی و مالی است. البته در این حادثه‌ای که به وجود آمده است نمی‌شود همه را مرتبط به مسائل مالی دانست. زیرا هنوز باید کارشناسانه بررسی شود.در سوی دیگر عامل انسانی و مدیریتی هم می‌تواند نقش بسزایی داشته باشد. جنبه‌های مختلف مانند مسائل فرسودگی ناوگان، محدودیت منابع، عدم کمک دولت و... می‌تواند در این اتفاق تاثیرگذار باشد. بنابراین مجموعه عوامل مختلف می‌تواند نقش داشته باشد و باید مورد رسیدگی قرار بگیرد. واقعیت این است که این ناوگان فرسوده است و هر آن اتفاق رخداد هرحادثه وجود دارد.»
>اشکال در سیستم‌های کنترلی مترو
علی اصغر قائمی عضو کمیسیون حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران در این باره به آفتاب یزد گفت: « دست اندرکاران فنی مترو یک حدس و گمان‌های اولیه‌ای را اعلام کردند مبنی بر اینکه دو عامل اصلی در بروز این حادثه ممکن است دخیل باشد که نیازمند بررسی دقیق‌تر و بیشتر است که ما انشاءالله در کمیسیون حمل و نقل شورا با تشکیل کارگروهی این موضوع را بررسی خواهیم کرد. اولا ممکن است سیستم‌های کنترلی و سیگنالی مترو دچار مشکل شده باشد. دوم اینکه خدایی نکرده اهمال یا به هر دلیلی سستی و کوتاهی عوامل انسانی موثر باشد یا فرض سوم این است که هردوی این عوامل دخیل باشد. یعنی هم اشکال در سیستم‌های کنترلی و هم کوتاهی عوامل انسانی. این موضوع در حال بررسی است.نکته بعدی این است که به نظر می‌آید برخورد دو قطار به همدیگر بالاترین سطح ریسک، مخاطره و حادثه است و این نشان‌دهنده آن است که به نظر می‌آید نگهداشت در طی چند سال گذشته در همه زمینه‌ها به گونه‌ای بوده است که ما شرایط نامطلوبی را امروز داشته باشیم. اینکه منابع ناکافی منجر به چنین اتفاقی شده است حرف اشتباهی نیست و من هم فکر می‌کنم که بخشی از زیرساخت‌های ما در مترو بیش از حد استفاده شده‌اند و باید در رابطه با این موضوع یک فکر
عاجلی شود. »