41 هزار ساعت خاموشی برای کارخانه‌ها

گروه اقتصادی- «سوژه ما این بود که قطعی برق در تابستان 1400 با واحدهای صنعتی چه کرد؟ و چه میزان خسارت به تولید وارد شد؟» برای رسیدن به پاسخ این سؤالات، سراغ منابع مختلفی رفتیم، از وزارت صمت گرفته تا مجلس، اتاق بازرگانی و اتحادیه های تخصصی اما هیچ کدام جوابی نداشتند، چرا که دولت گذشته در این خصوص به‌صورت دقیق محاسبه‌ای انجام نداده بود. البته برخی از منابع اظهار می‌کردند که شاید بیمه‌ها آمار و اطلاعاتی از میزان خسارت واحدهای صنعتی داشته باشند. هر چند که در تماس با شرکت‌های بیمه هم نتوانستیم به عدد و رقمی دست پیدا کنیم.
آنگونه که از شواهد امر پیدا است در تابستان 1400، واحدهای صنعتی که کاهش تولید، صدمه به تجهیزات و گرانی مواد اولیه را تجربه کردند از سوی مسئولان وقت وزارت صمت مورد توجه قرار نگرفتند. این مسأله در کنار آن است که دولت گذشته برای تأمین نیروگاه واحدهای صنعتی اقدام جدی انجام نداده است. در این میان یکی از اولین قدم‌هایی که دولت سیزدهم در راستای خداحافظی با قطعی برق برای سال‌های آتی برداشت، امضای تفاهمنامه همکاری بین وزارت نیرو و وزارت صمت بود. 19 مهرماه، دو وزارتخانه در زمینه ایجاد حداقل 10 هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی از طریق احداث نیروگاه و تکمیل سیکل نیروگاه‌های موجود توسط شرکت‌های صنعتی و معدنی، همکاری خود را آغاز کردند؛ بر این اساس وزارت صمت از طریق سرمایه‌گذاران نسبت به سرمایه‌گذاری و ایجاد ظرفیت‌های جدید نیروگاهی تا قبل از تابستان 1403 پس‌ از زمان صدور تمامی مجوزها و قراردادهای مورد نیاز اقدام خواهد کرد.
خاموشی‌های 6 ماهه
واحدهای صنعتی در تابستان امسال سخت‌ترین روزها را سپری کردند چرا که خاموشی گسترده دامنگیر صنایع شد. طبق اطلاعاتی که از سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی به‌دست آوردیم، در 6 ماهه اول سال‌ جاری، 41 هزار و 90 ساعت خاموشی برق داشته‌ایم؛ تعداد دفعات خاموشی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی نیز 13 هزار و 232 مورد گزارش شده است و در این میان یک میلیون و 930 هزار و 798 بار خاموشی برای واحدهای صنعتی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی اعمال شده است. این حجم از خاموشی نشان می‌دهد که واحد‌های صنعتی در سخت‌ترین شرایط، تولید داشته‌اند.


برقی که به صنایع نرسید
اما در کنار این آمار، رقم‌های دیگری هم وجود دارد که برخی از منابع مطلع در اختیار روزنامه ایران گذاشتند. سال گذشته 290 میلیارد کیلو وات ساعت برق در کشور فروخته شده است که به طور متوسط هر سال تقریباً چنین عددی ثبت می‌شود و پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که در سال‌ جاری هم رقمی در حدود 280 الی 290 میلیارد کیلو وات ساعت است. در این میان سهم صنعت از کل مصرف برق کشور 33 درصد است؛ بر اساس این سهم، واحدهای صنعتی در کل یک سال در حدود 95 میلیارد و 700 میلیون کیلو وات ساعت مصرف برق دارند. بدین جهت در سه ماه تابستان واحدهای صنعتی و تولیدی تقریباً 23 میلیارد و 925 میلیون کیلو وات ساعت برق مصرف می‌کنند که در این میان سهم کل کشور با احتساب واحدهای صنعتی 72 میلیارد و 500 میلیون کیلو وات ساعت است. از طرفی هر کیلو وات ساعت برق عرضه نشده ارزشی معادل 49 هزار و 410 ریال دارد، همچنین ارزش هر دقیقه قطعی برق 653 ریال است. در این میان ارزش مالی کل بار از دست رفته برق 2 هزار و 100 میلیارد تومان است؛ البته این عدد در حد بسیار پایین محاسبه شده و اگر بخواهیم عدد دقیق‌تری به دست بیاوریم میزان خسارت‌ها بسیار بیشتر است.
5 هزار مگاوات ظرفیت جدید هم ایجاد نشد
فعالان اقتصادی در گفت‌و‌گوهایی که با روزنامه ایران داشتند، اظهار کردند که دولت گذشته برای آنکه انتقادی به آن وارد نشود یا رقم ضرر و زیان واحدهای صنعتی محاسبه نشود، نسبت به قطعی برق بسیار خنثی عمل کرد و حتی برای جلوگیری از خاموشی صنایع و تولیدکنندگان هیچ اقدام عملی انجام نداد.
آنها تأکید کردند که در 8 سال دولت روحانی حداقل می‌توانستیم 5 هزار مگاوات ظرفیت جدید ایجاد کنیم ولی عدم توجه به سرمایه‌گذاران و نبود حمایت‌های مناسب سبب شد که این حوزه هر سال با چالش‌های جدی مواجه شود و امسال تابستان واحدهای صنعتی، با بدترین خاموشی‌ها مواجه شوند.
فعالان صنعتی از قطعی برق زمستان امسال و تابستان سال آینده هم نگران هستند و می‌گویند اگر دولت گذشته در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده بود و هر سال به فکر سهمیه‌بندی برق صنایع نبود، اکنون قطعی برق، واحدهای صنعتی را گرفتار نکرده بود.
نامه‌ای بدون جواب
فرهاد طهماسبی، عضو کمیسیون صنایع مجلس درباره قطعی برق صنایع در تابستان 1400 به «ایران» گفت: چندی پیش کمیسیون صنایع نامه‌ای به وزارت صمت ارسال کرد و از آنها خواست که رقم ضرر و زیان واحدهای صنعتی ناشی از قطعی برق در تابستان سال‌ جاری (دولت دوازدهم) را اعلام کنند ولی تاکنون رقمی مشخص نشده؛ از طرفی وزیر صمت نیز به‌دنبال این عدد است. به نظر می‌رسد که دولت گذشته رقم ضرر و زیان واحدهای صنعتی را استخراج نکرد.
کاهش 30 درصدی ظرفیت تولید
ابوالفضل روغنی، مشاور رئیس اتاق بازرگانی ایران درباره قطع برق واحدهای صنعتی در تابستان سال‌ جاری به «ایران» گفت: واحدهای صنعتی در تابستان امسال 20 تا 30 درصد ظرفیت خود را از دست دادند. این عدد نشان می‌دهد که کشور با چه چالش جدی مواجه شد. وقتی هر پاکت سیمان از 30 هزار تومان به 130 هزار تومان رسید بیانگر آن است که تولیدکنندگان، فعالان صنفی و مردم از رشد قیمت‌ها به‌شدت آسیب دیدند و تبعات این امر هنوز ادامه دارد.
خسارت‌های سنگین به صنایع
علی رسولیان رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران هم درباره قطع برق واحدهای صنعتی به «ایران» گفت: عددی از میزان خسارت واحدهای صنعتی از خاموشی‌های اتفاق افتاده وجود ندارد، استخراج عدد درست کار بسیار سختی است ولی باید تأکید کرد که واحدهای صنعتی به‌شدت از این موضوع تأثیر منفی گرفتند.
او تأکید کرد: تلاش‌هایی صورت گرفت که در این خصوص به یک عدد مشخص و واحد برسیم، اما به‌دلیل تفاوت واحدها و نوع محصول رقمی مشخص نشد.
اثراتی که 3 سال باقی می‌ماند
محمدحسین علی مرادی، از تولیدکنندگان صنعتی درباره قطعی برق به «ایران» گفت: دولت گذشته به سمت ساخت نیروگاه نرفت و اکنون تولیدکنندگان و مردم ضرر آن را دادند که البته به نظر می‌رسد حداقل تا دو سال آینده و به سرانجام رسیدن پروژه‌های نیروگاهی دولت سیزدهم، واحدهای صنعتی با قطعی برق مواجه باشند.
او اظهارداشت: خیلی از صنایع در روزهای اوج فروش خود حداقل بین 30 تا 35 درصد از تولیدات خود را کم کردند و این عدد برای افرادی که در بخش تولید فعالیت می‌کنند، بسیار بزرگ است چرا که در شرایط تحریم و کرونا ضررهای میلیاردی تولید را از پا در می‌آورد و اثرات آن حداقل 3 سال برجای می‌ماند.
این فعال صنعتی افزود: وقتی صنایع ظرفیت تولید خود را کاهش می‌دهند برای برگشت به تولید قبل از آن دو ماه را از دست می‌دهند لذا خیلی از واحدهای صنعتی دچار این مشکل شدند و مردم هم اثرات آن را در بازار و قیمت خیلی از کالاها مشاهده کردند.