روزنامه آفتاب یزد
1400/10/07
افزایش یارانه یعنی تورم بیشتر و کاهش مجدد قدرت خرید مردم
آفتاب یزد: دولت سیزدهم مدعی است در عرصه اقتصادی به‌رغم تحویل گرفتن خزانه خالی باعث شده است که نه تنها کشور با بحران تورم کذایی مواجه نشده، بلکه علاوه بر تامین کالاهای اساسی مورد نیاز روند افزایش قیمت کالاها نیز کنترل شود و در مجموع نرخ تورم نیز روند کاهشی داشته است. از سوی دیگر تیم اقتصادی دولت قول پرداخت یارانه دو برابری داده اند. گرچه محسن رضایی معاون اقتصادی رئیس جمهور زمان پرداخت این یارانه را دی ماه اعلام کرده بود اما خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی این خبر را تکذیب کرده و گفته است:« تاکنون هیچ تاریخ دقیقی برای افزایش یارانه‌ها در سال جاری اعلام نشده است.» با این حال چیزی که دولت بر آن تاکید دارد پرداخت یارانه دو برابری است و دیر یا زود این یارانه پرداخت خواهد شد؛ حال سوال اینجاست که از آن جایی که در علم اقتصاد افزایش نقدینگی موجب افزایش تورم میشود، آیا دولت می‌تواند با پرداخت یارانه دو برابری همچنان تورم را کنترل کند؟>ماجرای کنترل تورم
بنا بر آنچه وزیر اقتصاد دولت سیزدهم اعلام کرده است تورم نقطه به نقطه در سه ماه اخیر ۱۴ درصد کاهش داشته است. این موضوع را ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور بارها تکرار کرده و وزیر اقتصاد و دارایی نیز بر آن تاکید دارد.
رئیسی در سومین گفتگوی تلویزیونی خود با مردم گفته بود: «دولت برای خلق پول حساس است، یعنی باید از هر اقدامی که باعث ایجاد تورم در کشور میشود دوری شود و همچنین بودجه سال ۱۴۰۱ طوری تنظیم شده است که ضد تورم باشد و طبق آمارهای مراکز آمار، تورم کنترل شده و درصدد هستیم که این تورم کاهشی باشد.»وی افزود: «دولت نسبت به ثبات اقتصادی و کنترل قیمت‌ها در کشور تصمیم گیری‌ها و اقداماتی را صورت می‌دهد و معاون اول رئیس‌جمهور مسئول ستاد تنظیم بازار است که همواره در حال رصد کردن است و ستاد اقتصادی در دولت نیز فعال است که مسئولان اقتصادی در این ستاد بحث و گفت‌وگو می‌کنند تا بازار را کنترل کرده و کالای مورد نیاز مردم به سهولت به دست آنها برسد.»
خاندوزی نیز بارها در گفتگو‌های خود بر کاهشی بودن روند تورم تاکید کرده و گفته است:«در دو ماه نخست آغاز به کار دولت سیزدهم، موفق شدیم برنامه اصلاح را به‌عنوان نقشه راه در حوزه اقتصاد، آماده کنیم و آن را پس از مدت کوتاهی به تصویب ستاد اقتصادی دولت برسانیم و بلافاصله اجرای آن را آغاز کنیم.با مراقبت‌هایی که در سه ماه گذشته انجام شده است نرخ ماهانه تورم از ماه‌های ۶, ۷ و ۸ روند کاهشی خود را آغاز کرده و به ۴۱ درصد کاهش یافت. ادامه این سیاست‌های اقتصادی، بتواند اثر خود را بر روی سفره مردم و کنترل و ثبات اقتصادی، نشان دهد. امیدواریم با اقداماتی که انجام شده است، کاهش تورم نقطه به نقطه برای سال آینده هم ادامه یابد.»او افزود:«جزو چند کشور با تورم بالا هستیم که باید آن را مدیریت کنیم و در نقشه راه رونق غیر تورمی تدوین شده توسط وزارت امور اقتصادی ودارایی، اولویت با مسئله ثبات اقتصاد کلان و مهار تورم است و در کنار آن، سیاست‌های رشد اقتصادی هم در پیش گرفته میشود به نحوی که هر دو به رونق غیر تورمی، منجر شود.»حال دولتی که به خلق پول حساس است و در صدد کاهش نرخ تورم است؛ در حالی که خزانه‌اش خالی است و برای سال آینده با کسری شدید بودجه مواجه بوده و با افزایش مالیات‌ها رسما دست در جیب مردم برده، قول یارانه دو برابری می‌دهد که اساس این موضوع در علم اقتصاد به معنی افزایش تورم است!
>یارانه دو برابری از کجا شروع شد؟
اواخر آذر ماه بود که محسن رضایی معاون اقتصادی رئیس جمهور از دو برابر شدن یارانه‌هادر دی ماه امسال خبر داد. او گفته بود:
« مبلغ یارانه را در سند بودجه ۱۴۰۱ دو برابر کردیم که
رئیس جمهور تاکید داشت که ما سه ماه باقی مانده سال ۱۴۰۰ هم این کار را انجام دهیم. مسئولان اجرایی تلاش خواهند کرد که ۳ ماه باقی مانده هم یارانه‌ها دو برابر شود. اگر خوب اجرا شود هر خانواده ۴ نفره ۸۰۰ هزارتومان کالا و پول دریافت خواهند کرد.»
مطابق با آن چه رضایی بر آن تاکید دارد قرار است افزایش پرداخت برای ۶۰ میلیون دریافت‌کننده کمک معیشتی انجام شود که
۳۰ میلیون نفر ۹۰ هزار تومان و ۳۰ میلیون نفر دیگر تا ۱۲۶ هزار تومان یارانه جدید دریافت می‌کنند.یارانه‌ای که به حذف ارز ۴۲۰۰ و منابع
ناشی از آن برمی‌گردد. البته افزایش مبلغ یارانه‌های نقدی وعده‌ای بود که قرار بود از آذرماه اتفاق بیفتد ولی اینگونه نشد و معاون اقتصادی رئیس جمهور دی ماه را وعده آغاز این یارانه‌ها عنوان کرد. اگر چه این وعده او نیز خیلی زود تکذیب شد و خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی با تکذیب این خبر گفت: «تاکنون هیچ تاریخ دقیقی برای افزایش یارانه‌ها در سال جاری اعلام نشده است.»
با این حال آن چه که مسلم است این است که دولت با حذف ارز 4200 در لایحه بودجه1401، باید یارانه را افزایش دهد و این موضوع دقیقا در تناقض با سیاست‌های تورم گریز دولت رئیسی است.
>تناقض بین یارانه دو برابری و کنترل تورم
اکثر اقتصاددانان بر این عقیده هستند که بزرگترین چالش بدنه اقتصاد ایران در برهه کنونی حجم نقدینگی است. متاسفانه حجم نقدینگی خلق شده در ۸ سال دولت تدبیر و امید رکورد بی‌سابقه‌ای در کارنامه اقتصاد ایران به ثبت رسانده است.
این در حالی است که طی همین مدت، ارزش پولی ملی افت شدیدی را به ثبت رسانده و به بیان ساده طی این مدت خلق پول بدون پشتوانه تولید ناخالص داخلی، تیشه به ریشه اقتصاد نحیف کشور زده است. با این حال باید دید دولت سیزدهم چگونه می‌خواهد همراه با دوبرابر کردن یارانه ها، تورم را نیز کنترل کند؟
محمود جامساز، اقتصاددان در این باره به آفتاب یزد گفت:« هدف دولت تورم 22 درصدی است که با توجه به شرایط موجود و تورمی که با آن مواجه هستیم، از سوی دیگر با توجه به سیاست‌هایی که دولت از آن صحبت می‌کند و می‌گوید که استقراض از بانک مرکزی خط قرمز دولت است، این موضوع میسر نخواهد شد چرا که گرچه سیاست‌هایی که دولت از آن صحبت می‌کند در حرف بسیار راحت است اما در عمل امکان اعمال سیاست‌های پولی صحیح در یک ساختار اقتصاد دولتی سیاسی رانتی وجود ندارد.»
وی تصریح کرد:« در حال حاضر دولت می‌گوید تورم را کنترل کرده و در سال آینده نیز آن را کنترل خواهد کرد اما تورمی که جامعه در حال حاضر با آن روبرو است، تورمی نیست که دولت از آن صحبت می‌کند. چیزی که جامعه به ویژه طبقه آسیب پذیر با آن روبرو است سبد معیشتی است که روز به روز به قیمت‌های کالاهای آن افزوده میشود. افزایش قیمت‌ها معمولا از سوی کارخانه‌ها صورت می‌گیرد و حالا سوال اینجاست که کنترل دولت و ستاد تنظیم بازار در این بین چه نقشی دارند؟ مردم فقیر شده‌اند و معضل اقتصاد ما ساختاری است.» این اقتصاددان افزود:« دولت از یک سو می‌خواهد ارز 4200 تومانی را حذف کند که رانت را از بین ببرد، هر چند که می‌توانست با سیستم‌های نظارتی جلوی فساد را بگیرد اما به نظر می‌رسد اراده‌ای برای این کار وجود نداشت، از سوی دیگر چون در پی حذف ارز 4200 تومانی قیمت‌ها افزایش می‌یابد می‌خواهند یارانه را به دو برابر افزایش دهند در حالی که منبع آن مشخص نیست. این در حالی است که خاصیت تورم بلعیدن ارزش پول ملی و قدرت خرید مردم است. افزایش یارانه منجر میشود که تقاضای خرید افزایش یابد و این موضوع نیز سبب میشود تا قیمت‌ها افزایش یابند. به همین دلیل هم بعد از مدتی یارانه اثر معکوس خواهد گذاشت و تورم قدرت خرید مردم را کاهش خواهد داد. ما 42 سال است که این موضوع را تجربه کرده ایم. این سیستم معیوب است و در سیستم معیوب بستر اجرا نیز فراهم نیست یعنی نمی‌توان یک طرح درست را در یک سیستم معیوب پیاده کرد.»
جامساز گفت:« این یارانه ممکن است چند ماه با رضایت مردم همراه باشد اما بعد از آن دوباره قدرت خرید کاهش و تورم افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر بودجه سال آینده با کسری خیلی زیادی مواجه است و هنوز منبع یارانه دو برابری که از آن صحبت می‌کنند مشخص نیست. در نهایت این مردم هستند که باید تاوان بی‌مدیریتی مسئولان را بدهند. تنها راه این است که مجموعه اقتصاد دولتی سیاسی معیوب دچار تغییر و تحول اساسی شود یعنی دولت دست از دخالتش از اقتصاد بر دارد و به بخش خصوصی کمک کند چون بخش خصوصی، بخش واقعی و موتور محرکه اقتصاد است تنها در این شرای است که تولید افزایش می‌یابد. اگر این روند ادامه پیدا کند دولت ناگزیر است که به سراغ بانک مرکزی برای استقراض برود و در نهایت هم باز با افزایش نقدینگی و تورم رو به رو خواهیم بود و مشکلات دو برابر خواهد شد.»
سایر اخبار این روزنامه
۴ دستور لازم‌الاجرای قاضی‌القضات پیرامون رعایت حقوق متهمین
در جستجوی جاودانگی با روش عجیب
تاب‌آوری کره شمالی ابدی نیست!
جنجال در جشنواره فجر!
بزرگنمایی کاستی‌ها
فرصتی برای نهاد وکالت
فرجام مبهم یک اولتیماتوم!
کمبود پزشک؛ موضوعی واقعی یا ساختگی؟
چرا باید رمان «گاو گُم» را خواند؟
بنزین جلیلی، 15 لیتر در ماه
افزایش یارانه یعنی تورم بیشتر و کاهش مجدد قدرت خرید مردم
پهلوانان جدید
خبر تلخ
بنزین جلیلی، 15 لیتر در ماه
فرجام مبهم یک اولتیماتوم!
بزرگنمایی کاستی‌ها
فرصتی برای نهاد وکالت
