روزنامه آفتاب یزد
1400/10/11
به جای سم از حشرات مفید استفاده کنید
نعیمه تیموری- دانشجوی دکترای گیاه پزشکی- در هفته‌های اخیر خبرهای گوناگونی درباره برگشت خوردن محصولات کشاورزی صادراتی از ازبکستان، روسیه، هند و ترکمنستان منتشر شده است. یکی‌از گمانه‌زنی‌ها دلیل برگشت محصولات را باقی مانده سم در محصولات عنوان می‌کند. تامین نیازهای غذایی بشر همواره جزو اولین تلاش‌های بشر بوده است. با افزایش جمعیت و پیشرفت روز افزون دانش فنی در جوامع بشری، نیاز به اصلاح روش‌های سنتی تولید و دستیابی به راندمان بالا و کیفیت عالی محصولات تولید شده کاملا محسوس بوده است. امروزه کشاورزی مدرن باید محصولات خود را از خطر نابودی حفظ کند تا غذای میلیون‌ها گرسنه را در جهان تامین کند. از این رو برای حفظ محصولات از آفات و بیماری‌ها هرساله مقادیر زیادی آفت کش در جهان مصرف میشود. آفت کش‌ها نقش بسیار مهمی را در پیشرفت و افزایش محصولات زراعی ایفا می‌کنند. آمار جهانی نشان می‌دهد سالانه حدود۳۰-۲۰ درصد محصولات کشاورزی توسط آفات از بین می‌رود. مزرعه داران، گلخانه‌داران و
باغداران در تمام دنیا برای مبارزه با عوامل زنده کاهش‌دهنده تولید، ناچار به استفاده از انواع آفت کش‌ها بوده که علاوه بر آلودگی محیط زیست، سلامت مصرف‌کنندگان را نیز تهدید می‌کند. به نظر می‌رسد در حال حاضر مهم‌ترین مشکل آفت کش ها، آلودگی مواد غذایی مورد مصرف انسان است. آفت کش‌ها نه تنها روی محصولات زراعی باقی مانده بلکه به داخل بافت میوه ها، سبزی‌ها و حتی دانه‌های غلات نیز نفوذ می‌کنند. هر چند که شستن میوه و یا پوست گرفتن آن می‌تواند در کاهش آلودگی‌های سطحی آفت کش‌ها موثر باشد، ولی زدودن اثرات آفت کشی آن‌ها از بافت‌های درونی میوه، تقریبا غیر ممکن است. استفاده هر چه بیشتر از آفت کش ها، عدم توجه به دوره کارنس آن‌ها و ورود محصولات کشاورزی سم‌پاشی شده در مدت زمان کوتاهی بعد از سم‌پاشی به بازار مصرف منجر به افزایش باقی مانده این مواد در محصولات غذایی مورد مصرف انسان به خصوص میوه و سبزیجات تازه می‌گردد، در نتیجه مصرف‌کنندگان به طور مستقیم غذایی را مصرف می‌کنند که دارای غلظت زیادی از انواع آفت کش‌ها می‌باشد. هنگام برداشت محصولات کشاورزی، استاندارد خاصی از نظر میزان باقیمانده سم رعایت میشود که حداکثر باقی مانده مجاز است و اصطلاحا MRL نامیده میشود و آن حداکثر باقیمانده سم است که وجودش روی محصول مجاز است. مقادیر MRL توسط کمیسیون مشترک FAO و WHO تعیین شده و در Codex alimentarious چاپ می‌گردد. برخی دلیل برگشت خوردن محصولات کشاورزی صادراتی ایران را به دلیل بالا بودن میزان باقی مانده سم و کود در محصولات می‌دانند. برای حل این معضل شاید راهکارهایی وجود داشته باشد که از جمله می‌توان به کنترل بیولوژیک آفات اشاره کرد. در این روش می‌توان برای کنترل آفات از حشرات مفید استفاده کرد حشراتی چون کفشدوزک ها، برخی سن ها، کنه‌های شکارگر و... برای کنترل برخی آفات موثرند. لازم است مسئولین ذی ربط توجه ویژه‌ای به این مسئله نشان دهند و با حمایت از دانش آموختگان رشته‌هایی چون حشره‌شناسی و ترغیب کشاورزان به استفاده از روش کنترل بیولوژیک در جهت کاهش مصرف سموم گام بردارند. مسئله دیگری که می‌تواند کمک‌کننده باشد راه‌اندازی واحدهای کنترل کیفی محصولات به لحاظ باقی مانده سموم و کود است که می‌تواند میزان باقی مانده سم و کود در محصولات را با روش‌های مختلفی سنجیده و مانع از مصرف بیش از حد سموم گردد. نکته دیگر مصرف سموم تقلبی توسط کشاورزان است که باعث شده کنترل آفات به خوبی صورت نگیرد و او را مجبور به استفاده مکرر از سموم یا افزایش دز مصرفی کند لذا باید تدابیری اندیشیده شود تا سموم تقلبی در بازار توزیع نگردد. استفاده از سموم گیاهی نیز می‌تواند در کاهش مصرف سموم موثر باشد. امتیاز سموم حشره کش گیاهی نسبت به سموم دیگر، طبیعی بودن و سازگاری بیشتر آن‌ها با محیط زیست و در نتیجه، اثرات سوء کمتر این مواد بر طبیعت می‌باشد. دوام و پایداری کم نیز از ویژگی‌های عمده‌ای است که در اکثر ترکیبات این گروه
دیده میشود. شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند با ورود به این عرصه به تولید حشره‌کش‌هایی با پایه گیاهی اقدام کنند. از دیگر مواردی که می‌توان به آن اشاره کرد استفاده از مسئول فنی برای گلخانه ها، باغ‌ها و مزارع می‌باشد تا از مصرف خودسرانه سموم و کودهای شیمیایی توسط کشاورز جلوگیری شود و استفاده از سم و کود تنها با تجویز مسئول فنی انجام گیرد. لذا برای تولید محصول سالم باید دستگاه‌های نظارتی و سازمان تحقیقات کشاورزی وارد عمل شوند تا مصرف سموم و کودهای شیمیایی بر اساس استانداردهای جهانی باشد.
سایر اخبار این روزنامه
افزایش عدالت یا افزایش گرانی؟
قمه کشی وسط سینما و در منطقه مرفه نشین!
مخالفت ارشاد با تعطیلی مجدد سینماها
پیام تسلیت رئیس جمهور، معاون اول و ... به مناسبت درگذشت فرزند سخنگوی دولت
«مالدیو ایران» ورود ممنوع شد
غفلت از اقتصاد، ویرانگر است
تفاوت‌های فردی و پذیرش آن
به جای سم از حشرات مفید استفاده کنید
حسن روحانی به مجمع دعوت نشد
اشرف غنی به حرف آمد؛ چه دیر، چه بی‌فایده!
زیان قبض تلفنِ بانک ملی ایران برای شرکت مخابرات آلمان
پیام تسلیت رئیس جمهور، معاون اول و ... به مناسبت درگذشت فرزند سخنگوی دولت
