چشم بستن روی ولخرجی‌ها

مهسا قوی قلب
خبرنگار
روز گذشته معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان با بیان اینکه در سال ۹۹ پس از سال‌ها نرخ ازدواج جوانان به میزان ۵ درصد صعودی شد، در توئیتی گفت که در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۰ نیز این نرخ با شیب کمتری همچنان صعودی است. وحید یامین‌پور، در حساب توئیتر خود نوشت که ‏نرخ ازدواج ‎جوانان از سال ۸۷ تا ۹۸(به استثنای سال ۹۳) همواره شیب نزولی بوده ولی پس از سال‌ها، در سال ۹۹ نمودار نرخ ازدواج جوانان به میزان 5 درصد صعودی شده است. البته او به این نکته هم اشاره کرد که این سیر در سال‌جاری همچنان با شیبی کم حالت صعودی دارد.
مریم یوسفی، جامعه شناس و استاد دانشگاه نیز با تأکید بر اینکه درباره نرخ ازدواج اولین فاکتوری که به ذهن می‌رسد، مقوله اقتصاد و هزینه‌ها است، به «ایران» می‌گوید: اقتصاد و مباحث اقتصادی حتی عشق را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهند. افرادی که هیچ مشکلی به لحاظ فرهنگی، رفتاری، خانوادگی، تحصیلات و عشق و علاقه ندارند هم ممکن است به‌دلیل مشکلات اقتصادی سال‌ها ازدواجشان به تعویق بیفتد، این عامل براحتی می‌تواند عوامل دیگر را نیز به‌شدت تحت تأثیر قرار دهد.


این جامعه شناس در ادامه با بیان اینکه اگر بسته اقتصادی مانند مسکن و شغل فراهم باشد، بیشتر راه را رفته‌ایم، می‌افزاید: دولت باید با توجه به میزان تسهیلات، شغل مناسب برای جوانان ایجاد کند، زیرا با بالا رفتن سن و نبود زمینه‌های مناسب برای ازدواج، جوانان ناامید شده و نشاط اجتماعی هم کاهش پیدا می‌کند.
اما چه شد که نرخ ازدواج پس از سال‌ها صعودی شد؟ یوسفی در پاسخ به این سؤال توضیح می‌دهد: کرونا، تأثیرات منفی زیادی بر زندگی تمامی مردم گذاشت اما در این میان جالب اینجا است که همین بیماری مهلک و کشنده بود که سبب افزایش نرخ ازدواج و صعودی شدن آن شد، تنها به یک دلیل که آن هم تغییر سبک زندگی مردم بود. با کاهش رفت و آمدها، ناخودآگاه چشم و هم‌چشمی‌ها هم از زندگی خانواده‌ها تا اندازه قابل‌توجهی حذف شدند و مردم نسبت به همه زمینه‌های اقتصادی مربوط به آغاز یک زندگی مشترک و ازدواج منطقی‌تر شدند.
او در ادامه اضافه می‌کند: کرونا سبب شد که مراسم ازدواج به‌صورت معقول‌تر و عادی تری برگزار شود. یکی از مشکلاتی که در طول 40 سال اخیر و شاید هم بیشتر، همواره در فرهنگ کشور ما وجود داشته، چشم و هم‌چشمی است. تا قبل از شیوع ویروس کرونا، بسیاری از جوانان به‌عنوان مثال دنبال 5 آرایشگر برتر شهر بودند و با هر ترتیب و طریقی تلاش می‌کردند تا نزد بهترین بروند، در مورد تالار و باغ و ماشین عروس و سطح پذیرایی‌ها هم همین گونه بود؛ فرقی نمی‌کرد که خانواده از چه سطح و طبقه اجتماعی باشد، باید بسیاری از هزینه‌ها انجام می‌شد و بسیاری از برنامه‌های عروسی به بهترین شکل با قیمت‌هایی گزاف و غیرقابل باور صورت می‌گرفت.
یوسفی می‌گوید: خوشبختانه با آمدن کرونا این فرهنگ بسیار کمرنگ شده و مردم به مسأله وجودی خود پی بردند و فهمیدند یک ویروس می‌تواند در مدت زمان کوتاهی کاری کند که خیلی از زندگی‌ها به انتها برسد و بسیاری جان‌ها ستانده شود و از همین رو ساده زیستی را مبنای زندگی قرار دادند. هرچند رقم 5 درصد برای افزایش نرخ ازدواج خیلی رقم بالایی نیست اما باز هم پس از مدت‌های طولانی شاهد اتفاق مثبتی هستیم، این در حالی است که با توجه به اینکه چشم و هم‌چشمی‌ها کمتر شده، خیلی از هنجارها و پدیده‌های اجتماعی نظیر همین ساده زندگی کردن و آسان گرفتن برای ازدواج و مراسم عروسی که قبلاً از بین رفته بودند، در حال رشد هستند، تا قبل از کرونا مردم سعی می‌کردند از نظر ظاهری در خصوص برگزاری مراسم، خود را به طبقات بالای جامعه رسانده و به قولی به بهترین شکل ممکن مراسم را به‌صورت کاملاً تجملی و لوکس برگزار کنند، اما این روزها کاملاً این سنت‌ها و فرهنگ‌های غلط برچیده شده و مراسم به‌صورت ساده برگزار می‌شوند، اگر این فرهنگ روز به روز ارتقا پیدا کرده و رشد کند، قطعاً شاهد بالاتر رفتن نرخ ازدواج بیش از امروز خواهیم بود.