آقای چمران!فقر متن جامعه است نه حاشیه


آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعراء:اتوبوس‌خوابها شهروندانی هستند که برای حفظ آبرو و زندگی آبرومندانه خود شب‌ها را در اتوبوس‌ها به صبح می‌رسانند. انتشار این خبر واکنش‌های متعددی را با خود به همراه داشت. برخی آن‌ها و وجودشان را تکذیب و برخی با بی‌توجهی این پدیده را عادی تلقی کردند. اما جدای از هر نوع واکنشی این شهروندان در این شهر قرار دارند و شب‌های سرد زمستانی اتوبوس‌ها را تنها پناه خود می‌دانند. اما در این بین ما با یک واکنش عجیب از سمت رئیس شورای شهر تهران که یکی از متولیان اصلی این امر است مواجه شدیم. مهدی چمران در واکنش به اتوبوس خوابی گفته است:« اینها بحث‌های حاشیه‌ای است و نمی‌خواهم به اینها بپردازم.قاعدتا اجازه چنین کارهایی را نباید داد اما کسی که در اتوبوس خوابش برد کاری نمی‌شود کرد.» به نظر می‌رسد فقر مردم، بی‌پناهی آن‌ها و پدیده اتوبوس خوابی برای رئیس شورای شهر تهران بحثی حاشیه‌ای است که ارزش پرداختن به آن نیز وجود ندارد. اما آقای چمران! شاید این بحث برای شما که صندلی شورای شهر تهران را جایگاه ریاست خود می‌دانید حاشیه‌ای است. چرا که اگر از آن صندلی دل کنده بودید و به سطح شهر می‌رفتید متوجه می‌شدید این روزها فقر مردم و بی‌خانمانی آن‌ها متن اصلی جامعه است نه موضوعی حاشیه ای.
> واکنش شورا به پدیده "اتوبوس خوابی"
این در حالیست که یک عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران در مورد پدیده اتوبوس خوابی واکنش نشان داده و گفته است: ما در ستاد سمن‌ها سعی داریم از توان سازمانهای مردم نهاد در این زمینه استفاده کنیم و از آنها بخواهیم برای این پدیده که زاییده شرایط اقتصادی کشور است، فکری کنند.سید احمد علوی در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به پدیده اتوبوس خوابی در بی‌آر تی گفت: از گذشته شاهد بودیم که به خصوص در زمستان معتادان بدون مکان، برای خوابیدن سوار اتوبوس‌های خط شبانه شده و در طول مسیر می‌خوابیدند.وی با بیان اینکه اما حالا براساس گزارشات واصله شاهد آن هستیم که پدیده جدیدی در اتوبوس‌های بی‌آرتی که خط شبانه روزی هستند رخ داده و آن هم خوابیدن افراد غیر معتاد در اتوبوس است، گفت: مسئولان شهرداری اعلام کردند که این افراد ظاهر موجه‌ای داشته و معتاد نیستند و حتی شاغل هستند اما توان پرداخت کرایه خانه یا کرایه مهمانسرا را ندارند به همین دلیل اتوبوس را برای خوابیدن انتخاب می‌کنند چرا که هم امنیت دارد و هم در این شبهای سرد، گرم است.علوی با اشاره به اقدامات شهرداری تهران گفت: شهرداری تهران گرمخانه دارد که صرفا مخصوص معتادان نیست اما این افراد مایل نیستند که از این گرمخانه بنا به دلایل مختلف از جمله همنشینی با معتادان و مسیر طولانی استفاده کرده و در آنجا مستقر شوند.وی با اشاره به اینکه رانندگان اتوبوس نمی‌توانند بین اتوبوس خواب و مسافر تفکیکی قائل شوند و نمی‌توانند اجاره نامه یا سند خانه مسافران را ببینند و بعد به آنها اجازه ورود دهند، ادامه داد: ما در ستاد سمن‌ها سعی داریم از توان سازمانهای مردم نهاد در این زمینه استفاده کنیم و از آنها بخواهیم برای این پدیده که زاییده شرایط اقتصادی کشور است، فکری کنند.علوی به راه اندازی کمیته‌ها و کارگروه‌های تخصصی سمن‌ها نیز اشاره کرد و گفت: هفته گذشته کمیته اجتماعی ما تشکیل شد که یکی از اهداف ایجاد آن استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم در حل معضلات شهری است و قرار است موضوع اتوبوس خوابی نیز به عنوان یک معضل در کارگروه‌های این کمیته مطرح و سمن‌های مرتبط پای کار بیایند.
> انگار مسئولیتی در مقابل مردم ندارند!


اما سعید معدنی جامعه شناس و استاد دانشگاه درباره بی‌تفاوتی برخی مسئولان در قبال این معضل اجتماعی از جمله مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران به آفتاب یزد گفت:« در حقیقت این مسئولین منتخب اکثریت جامعه نیستند به همین خاطر در برابر جامعه احساس مسئولیت نمی‌کنند. یعنی به نوعی جامعه را به حال خودش رها کردند به همین خاطر است که اتفاقاتی که در جامعه رخ می‌دهد برای آن‌ها اهمیت ندارد.این اتفاقات می‌تواند فقر در مناطق محروم، فقر در جنوب شهر، بیکاری، فرار مغز ها،اتوبوس خوابی و... باشد. این مسائل برای آن‌ها اهمیت ندارد و انگار مسئولیتی در مقابل مردم ندارند. به همین دلیل چون مسئولین در مقابل مردم پاسخگو نیستند برایشان مهم نیست به خاطر فقری که در جامعه وجود دارد عده‌ای اتوبوس خواب هستند و این مسائل را بی‌اهمیت و فرعی می‌دانند.»
> نزدیکی به کشور‌های فقر زده آفریقا
وی ادامه داد:« این‌ها حاکی از آن است که جامعه فقیر‌تر شده است و طبقه متوسط به طبقه پایین نزول پیدا کرده و طبقه پایین در زیر خط حیات قرار دارد. این قشر فقیر در جامعه ما بسیار در معرض خطر هستند. برای مثال کسی که توانایی فراهم کردن یک سر پناه را ندارد با کوچک‌ترین بیماری‌ای جان خودش را از دست می‌دهد. جامعه روز به روز فقیر‌تر می‌شود به دلیل اینکه ما سال هاست در حال تحمل رنج اقتصادی تحریم هستیم و هیچگاه در جهت رونق اقتصادی گام برنداشتیم. در آینده ما با مشکلات زیاد‌تری مواجه خواهیم بود زیرا زمان که بگذرد امکان حل مشکلات نیز از بین می‌رود. بعضی فکر می‌کنند در فرصتی می‌شود این سال‌ها را جبران کنیم ولی امکان این کار وجود ندارد.دهه هاست که کشور ما در جا می‌زند و در جهت توسعه حرکتی انجام نشده است و روز به روز جمعیت فقیر بیشتر می‌شود. من چند روز پیش دیدم که یک بازیکن خارجی هزینه تحصیل سه دختر محروم را در ایران متقبل شده است. این‌ها نمونه رفتار‌هایی است که در کشور‌های فقر زده آفریقا انجام می‌شود و ظاهرا ما هم در حال نزدیک شدن به آن‌ها هستیم. » این جامعه شناس در آخر تاکید کرد:«به نظر من تنها راه ما در این شرایط تنش زدایی با کشورهای دارای توسعه اقتصادی است تا سرمایه گذاران خارجی در کشور ما سرمایه گذاری کنند. ما بدون تنش زدایی و سرمایه گذاری نمی‌توانیم به توسعه اقتصادی برسیم.»
> فقر و بدبختی متن جامعه ما است
امان الله قرائی مقدم جامعه شناس نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:«فقر و بدبختی متن جامعه ما است. این موارد درد فقر، شکاف طبقاتی، توزیع عادلانه ثروت، رانت و بیکاری است. حاشیه یعنی کاخ نشینی و در کرسی شورای شهر بودن. این موارد نشان دهنده نا به سامانی جامعه است. در جامعه ما یک شکاف طبقاتی عظیمی به وجود آمده است که مردم گورخوابی، کارتن خوابی، اتوبوس خوابی و پشت بام خوانی را مجبور هستند تحمل کنند. حاشیه مسئولینی هستند که از درد این جامعه خبر ندارند و مسئولیت خود را نمی‌شناسند. این مسئولین در برج عاج نشستند و پا در میان مردم نمی‌گذارند. الان رئیس جمهور که به محل هرندی و شوش رفت می‌تواند درد مردم را احساس کند و می‌داند متن و حاشیه جامعه کجاست. اما برای کسانی که از حال مردم خبر ندارند فقر مردم حاشیه است. ما که در میان مردم زندگی می‌کنیم می‌دانیم که جمعیت این بی‌خانمان‌ها به شدت در حال افزایش است.ایران دارد وضع هند را پیدا می‌کند که در کنار خیابان افرادی متولد می‌شوند، رشد می‌کنند و می‌میرند و روز به روز هم وضعیت
بدتر می‌شود. »
> تو قدر آب چه دانی که در کنار فراتی!
وی ادامه داد:« منظور آقای چمران از حاشیه این است که اصلا این گروه وجود ندارند؟ اما آقای چمران این درد و اندوه جامعه است. مسئولیت پذیری و وظیفه مداری در جامعه ما ضعیف است که چنین حرفهایی زده می‌شود.‌ای کاش رئیس شورای شهر به بطن جامعه بروند تا تشخیص دهند این افراد متن اصلی جامعه را تشکیل می‌دهند.این اتفاقات نتیجه شکاف طبقاتی و بیکاری در جامعه ما است.جوانی که در اتوبوس می‌خوابد میزان زیادی فشار و رنج را تحمل می‌کند.اما تو قدر آب چه دانی که در کنار فراتی!آنقدر فاصله میان مردم و مسئولین زیاد است که درد جامعه به گوش مسئولین نمی‌رسد.به این درد‌ها باید رسیدگی شود وگرنه عواقب بسیار بدی را برای جامعه در پی خواهد داشت.»
داستان غم‌‌انگیز اتوبوس‌های شب
مصطفی داننده: قبل از اینکه کار به تکذیب بکشد ماجرای اتوبوس خوابی برخی از شهروندان تهرانی تایید شد. به گفته علوی عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران این افراد:« این افراد ظاهر موجه‌ای داشته و معتاد نیستند و حتی شاغل هستند اما توان پرداخت کرایه خانه یا کرایه مهمان سرا را ندارند به همین دلیل اتوبوس را برای خوابیدن انتخاب می‌کنند چراکه هم امنیت دارد و هم در این شبهای سرد، گرم است.شهرداری تهران گرمخانه دارد که صرفا مخصوص معتادان نیست اما این افراد مایل نیستند که از این گرمخانه بنا به دلایل مختلف از جمله هم نشینی با معتادان و مسیر طولانی استفاده کرده و در آنجا مستقر شوند.»دلیل اینکه این افراد به اتوبوس خوابی روی آورده‌اند قطعا نباید خیلی پیچیده باشد. شاید بسیاری از آنها در سال‌های نه چندان دور، خانه داشتند و زندگی معمولی را سپری می‌کردند. اما اقتصاد اژدها گونه ایران که بی‌پول‌ها و ندارها را می‌بلعد به سراغ آنها رفته و دار و ندارشان را گرفته است.آرزوی این افراد در این روزها و شب‌ها، نه داشتن خانه بلکه پیدا کردن یک صندلی اتوبوس برای خوابیدن است. یک جای گرم که بشود شب را به صبح رسانید.کاش مسئولان محترم کشور، عکس‌های این اتوبوس‌خواب‌ها را جایی گوشه اتاق خود نگه می‌داشتند و هرگاه می‌خواستند تصمیمی برای مردم بگیرند به این تصاویر نگاه کنند و بفهمند که مردم چقدر مشکل دارند.رفتن این افراد به گرمخانه یا خوابیدن در مسجد یا حتی مسافرخانه، راه‌حل نیست بلکه مُسکنی است که خشکی خوابیدن روی صندلی را از آنها می‌گیرد. درد آنها بی‌سقفی است. سخت است که سقف خانه یک خانواده آسمان خدا باشد.داستان زندگی ندارها با شرایط فعلی هر روز تلخ‌تر از دیروز می‌شود. شب‌های پایتخت شاید برای ما زیبا باشد. وقتی از پنجره بیرون را نگاه می‌کنیم و می‌گوییم کاش تهران همیشه شب بود، شهر برای این بخش ترسناک است.شب که از راه می‌رسد، چراغ‌ خانه‌ها که روشن می‌شود، تازه داستان این افراد شروع می‌شود. از این اتوبوس به آن اتوبوس، از این صندلی به آن صندلی برای کمی خواب و رفتن خستگی کار روزانه.اگر شرایط اقتصادی کشور به همین منوال پیش برود، دیر نباشد که اتوبوس‌ها در شب به شلوغی روز شود. دیر نباشد که بخشی از مردم مجبور باشند ایستاده بخوابند.زور عده‌ای از مردم به غول تورم و گرانی نمی‌رسد. با هر سلاحی که کار کردن با آن را بلد بودند به سراغ آن رفتند اما خم به ابروی این اژدهای هفت سر نیامد که نیامد.این درد وقتی بیشتر می‌شود که آن سو ترک، میان شکاف ایجاد شده بین زیر خط فقر و بالای خط فقر، عده‌ای تا به حال وارد برخی اتاق‌های خانه‌‎شان نشده‌اند.عصر ایران
انتقاد امانی از عدم اطلاع‌رسانی
شفاف شهرداری در مورد "بی آرتی‌ خوابی"
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران از عدم اطلاع‌رسانی شفاف و دقیق شهرداری در مورد بی آر تی خوابی انتقاد کرد.به گزارش ایسنا، ناصر امانی در جلسه شورای شهر تهران در تذکر پیش از دستور خود گفت: اخیرا پدیده بی‌ آر تی خوابی به سرخط رسانه‌ها تبدیل شده و متاسفانه رسانه‌های معاند و بیگانه با قراردادن سه کلمه کارتن خوابی، گورخوابی و بی آر تی‌ خوابی موج تبلیغات منفی علیه کشورمان و مدیریت شهری به راه انداختند؛ اما از سویی دیگر واکنش شفاف و قانع کننده‌ای از سوی شهرداری ندیدیم.عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران با بیان این‌که همانطور که بارها انتقاد کردیم رسانه‌ها در حوزه مدیریت شهری فعلی جدی گرفته نمی‌شوند، اظهار کرد: این بار هم شاهد توضیح اصولی و شفاف از سوی مسئولان شهرداری نبودیم که بیایند بگویند که این مساله صحت دارد؟مگر شهرداری گرمخانه ندارد؟ چرا این افراد توسط اورژانس اجتماعی هدایت نمی‌شوند؟ مبلغ ۱۲ تا ۲۵ هزار تومان را چه کسی می‌گیرد؟امانی با بیان این‌که مسیر تجریش، راه‌آهن، تهران پارس، آزادی که در گزارش‌ها قید شده مسیر فرعی نیستند و کافی است مدیران مربوطه یک شب به این خطوط نظارت کنند، ادامه داد: از شهرستان‌های دور به من پیامک زده‌اند که آیا این موضوع صحت دارد؟ ما انتظار داشتیم اطلاع‌رسانی سریع و شفافی در این زمینه صورت گیرد که مورد سوء‌استفاده قرار نگیرد.