ردپای بازارگردانان در ماجرای گرانی گوشت

گروه اقتصادی/ بر اساس گفته‌های تولیدکنندگان و همچنین بر اساس آمار رسمی، میزان تولید و عرضه گوشت نسبت به ماه‌های قبل تغییری نکرده اما قیمت گوشت در روزهای اخیر در بازار خرده فروشی افزایش یافته است.
در بازار فروش و عرضه گوشت، فعالان بازار می‌گویند تقاضا برای گوشت در این دو سال به‌خاطر شیوع کرونا و همچنین افزایش قیمت‌ها، کاهش یافته و با مازاد عرضه روبه‌رو هستیم اما قیمت گوشت دوباره در حال افزایش است. این در حالی است که تولید و تأمین گوشت روند باثباتی دارد و کمبودی در این زمینه نداریم.
اطلاعات مربوط به قیمت کالاهای خوراکی در مناطق شهری در آذرماه نیز که مرکز آمار آن را منتشر کرده است، نشان می‌دهد قیمت گوشت قرمز(گوسفند، گاو، گوساله) در این ماه نسبت به ماه قبل کاهشی بوده است. در آذرماه قیمت گوشت گوسفند منفی 0.5 و گوشت گاو یا گوساله منفی0.1 درصد کمتر از آبان ماه بود. میزان عرضه گوشت قرمز در کشتارگاه‌ها نیز بر اساس داده‌های مرکز آمار، در آبان امسال 47درصد بیشتر از آبان سال قبل بود.



دلالی گوشت
علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت گوسفند، اواخر هفته گذشته اعلام کرد که گوشت قرمز به‌طور متوسط هر کیلو 15هزار تومان افزایش قیمت دارد. مشاهدات خبرنگار ما از بازار خرده فروشی هم نشان می دهد قیمت گوشت گرم گوسفند و گوساله (در هر کیلو)، افزایشی در حدود 10 تا 15هزار تومان دارد.
در میدان تره بارگوشت با قیمتی کمتر از خرده فروشی فروخته می‌شود. قیمت هر کیلو ران گوسفند در میادین میوه و تره بار153 هزار و 200 تومان است اما در قصابی‌های سطح شهر قیمت هر کیلو ران گوسفند 169 تا 175هزار تومان به فروش می‌رسد.
افشین صدر دادرس، رئیس اتحادیه دام سبک افزایش قیمت گوشت را در دو سال گذشته مربوط به سیاست‌های اشتباه و نادرست دانست و گفت: تأمین نهاده دام سبک دامدار و روستاییان که تولید کننده اصلی گوشت قرمز هستند، به‌صورت حداقلی تأمین می‌شود و سهمیه‌ای برای تولیدکنندگان دام‌های پرواری در نظر نمی‌گیرند. این سیاست اشتباه متأسفانه در حال حاضر هم ادامه پیدا کرده و اولویت تأمین نهاده، تأمین نهاده طیور و دام صنعتی است. به‌گفته دادرس، به ازای هر رأس گوسفند 130 گرم نهاده در روز تأمین می‌شود در حالی که خوراک یک دام سبک تقریباً 500گرم در روز است. رئیس اتحادیه دام سبک با اشاره به افزایش قیمت گوشت در روزهای گذشته، گفت: افزایش قیمت گوشت با وجود تولید و عرضه پایدار، به‌خاطر دلالی است. در بازار واردات گوشت برای واردکنندگان به صرفه و پرسود است. به‌همین دلیل گفته می‌شود عرضه کم شده و قیمت گوشت بالا رفته است. اما عرضه گوشت مانند سابق است و کاهشی نیست. در تأمین گوشت هم خللی وارد نشده است.
دادرس همچنین به شایعات مربوط به حذف ارز ترجیحی اشاره کرد و گفت: این شایعه همان‌طور که بازار مرغ را تحت تأثیر قرار داد در افزایش قیمت گوشت هم مؤثر بوده است. برخی دلالان نهاده را از بازار خریده و به امید افزایش قیمت دپو کردند. اما همان‌طور که به‌خاطر مازاد تولید، قیمت مرغ دوباره کاهشی شد قیمت گوشت نیز در روزهای آینده به قیمت‌های قبل برمی‌گردد. رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، در اظهاراتش در مورد افزایش قیمت گوشت، صادرات را دلیل آن عنوان کرده بود. اما متولیان بخش تولید این اظهارات را با توجه به مازاد دام در کشور نادرست می‌دانند.
مجتبی‌عالی، مدیرعامل اتحادیه مرکزی شرکت‌های تعاونی کشاورزی دامداران، در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص صادرات دام گفت: با توجه به مازاد دامی که در کشور وجود دارد، دولت تصمیم گرفت مجوز صادرات دام را به‌صورت محدود صادر کند. به گفته عالی، مجوز صادرات برای 100 هزار دام و تا کنون 2هزار دام سبک صادر شده است. اما دلالان و بازارگردانان با دستمایه قراردادن صادرات، قصد دارند بازار را ناآرام کنند تا قیمت‌ها را افزایش دهند. در سال‌های اخیر قاچاق دام داریم که تقریباً هر ماه 4تا 5هزار رأس دام سبک از مرزها قاچاق می‌شود. اما همین که صادرات محدود شروع شد دلالان با جوسازی می‌خواهند صادرات را علت افزایش قیمت عنوان کنند و حرفی از قاچاق دام نمی زنند.
به گفته عالی، مجوز صادرات فقط برای گوسفند نر پرواری بین 35 تا 45کیلو گرم است و برای صادرات دام ها از حدود یک ماه پیش از دامدار خریداری شده و در قرنطینه قرار دارند.عالی افزود: اگر قرار بود صادرات عامل کاهش عرضه و افزایش قیمت گوشت باشد باید از همان موقع که دام خریداری می‌شد بازار تأثیر می‌پذیرفت. اما به نظر می‌رسد با نزدیک شدن به پایان سال، دلالان قیمت‌ها را در بازار گوشت جابه‌جا می‌کنند. عالی افزود: هر کیلو دام زنده برای صادرات، به قیمت 62هزار تومان از دامداران خریداری شده و قیمت دام زنده برای بازار داخلی کمتر از آن و حدود 50 تا 52 هزار تومان است که قیمت دام‌های دیگر مانند بز یا میش کمتر از 30 هزار تومان هم به فروش می‌رسد.

به قیمت پایین می‌خرند با قیمت بالا می‌فروشند
درباره دلایل افزایش قیمت گوشت، رئیس اتحادیه دام سبک نیز تأثیر صادرات بر قیمت را منطقی ندانست و گفت: چون میزان تولید و عرضه کم نشده و تقاضا نیز مانند قبل است بنابراین قیمت گوشت در خرده‌فروشی‌ها بالا رفته است. او گفت: قیمت هر کیلو دام صادراتی 62 هزار تومان است اما در بازار داخلی این قیمت کمتر و حدود 50 هزار تومان تعیین می‌شود. خریداران داخلی دام بیشتر از چند ماهی است که دام را به قیمت پایین می‌خرند اما بیش از دو برابر و حتی 3برابر می‌فروشند.
دادرس افزود: در هر منطقه از کشور حدود 2تا 4هزار دام مازاد داریم بنابراین صادرات محدود نمی‌تواند بازار را تحت تأثیر قرار دهد. در حال حاضر هر کیلو بره نر پرواری و گوسفند 55 هزار تومان از دامدار خریداری می‌شود. این قیمت برای میش 35 تا 36 و برای بز 25 تا 30 هزار تومان است. وقتی بز هر کیلو 25هزار تومان خریداری می‌شود قیمت آن در قصابی باید 70 تا 80 هزار تومان باشد اما قیمت بیش از 100 هزار تومان است و حتی گاهی می‌بینیم گوشت بز یا میش با عنوان گوشت گوسفندی و هرکیلو بیش از 150 هزار تومان در قصابی‌ها فروخته می‌شود.