روزنامه آرمان ملی
1400/10/15
تبعات حذف ارز 4200 تومانی
سیدمرتضی افقه تحلیلگر مسائل اقتصادی حذف ارز 4200 تومانی، تبعات افزایش تورم را به همراه دارد، به خصوص در کالاهایی که مشمول این ارز هستند. قرار است برای جبران این افزایش تورم ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، به ۵ دهک پایین جامعه یارانه بیشتری اختصاص داده شود اما مشکل این است که حذف ارز و رانت در واقع برای گروه‌های کم درآمد بوده و یک تورم بیشتر تحمیل میشود. با فرض اینکه این یارانه بیشتر جبران افزایش قیمت را هم بکند، تجربه هدفمندی یارانه نشان می‌دهد که یارانه ثابت در طول سال به دلیل افزایش تورم خنثی میشود، اما افزایش قیمت‌ها کماکان وجود دارد. بنابراین بعد از ۲ تا ۳ سال حتی اگر سال اول هم مقداری از فشار ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی کم بشود، اما در سال‌های بعد به دلیل خنثی‌شدن یارانه‌ای که پرداخت میشود یا کاهش ارزش یارانه، قدرت خرید مردم شروع به کاهش خواهد کرد. در شرایط فعلی و با تداوم تحریم‌ها این کار سخت است. دولت وقتی می‌تواند مداخله کند که بازار در سمت تعادل بوده و ابزارش را هم داشته باشد. برای اینکه نرخ ارز تثبیت و بی‌ثباتی حذف شود نیاز کافی به ارز هست تا وقتی قیمت‌ها بالا رفت، ارز را به بازار تزریق کند و بالعکس وقتی پایین می‌آید ذخیره کند. در بخش اول دولت ارز را به اندازه کافی ندارد که بتواند مدیریت کند به همین دلیل هرگونه شوکی که به بازار وارد بشود در شرایط فعلی که ارز نداریم، عملاً بازار از دست دولت خارج میشود، مثل اتفاقاتی که ظرف یک ماه گذشته افتاد و یکباره افزایش قیمت شروع شد. در غیاب فروش نفت و درآمدهای ارزی ناشی از سایر صادرات عملا باید ابزاری برای کنترل و به ثبات رساندن قیمت ارز وجود داشته باشد. سهمیه‌بندی کالاها، افزایش یارانه نقدی و صدور کارت الکترونیک اجتناب‌ناپذیر است چون شرایط عادی نیست. دولت ناچار است به ۶ الی ۷ دهک جامعه یارانه یا سهمیه بدهد. این نشان می‌دهد که اقتصاد و متغیرهای اقتصادی در شرایط عادی نیستند. نمی‌توان گفت که پرداخت یارانه در شرایط عادی خوب است، تعداد زیادی از مردم به دلیل بی‌تدبیری‌های گذشته دچار فقر شدند بنابراین دولت برای حفظ قدرت خرید انبوه افرادی که از سیاست‌های غلط دچار مشکل شده‌اند، ناچار است که از سیستم کوپن و سهمیه‌بندی پرداخت‌های نقدی و غیر نقدی استفاده کند، تا آن ۵ الی ۶ دهک که دچار لطمه شده‌اند قدرت خرید خود را حفظ کنند. هدفمندی یارانه‌ها به غلط اعلام شد، واقعیت این است که هیچ هدفمندی در کار نبود که فقط افراد نیازمند یارانه بگیرند و افرادی که نیازمند نیستند یارانه نگیرند. اینکه شما به همه رقم معینی مثل ۴۵ هزار تومان بدهید، اسم این دیگر هدفمندی نیست. در یکی دو دهه گذشته به دلیل بی‌تدبیری‌ها تعداد زیادی از طبقه متوسط به زیر خط فقر سقوط کردند و در سه، چهار سال گذشته بعد از تحریم‌ها وضعیت بسیاری از افراد فقیر، آنهایی که در دهک‌های یکم تا چهارم هستند، بدتر شده و به اصطلاح شدت فقر بیشتر و بدتر شده است. بنابراین دولت در چنین شرایطی حتماً باید یارانه این گروه از افراد را که از سیاست‌های غلط و یا از مشکلات ناشی از تحریم‌ها صدمه شدیدی دیده‌اند بیشتر کند و آنهایی که درآمد بهتری دارند یارانه کمتری بگیرند و حتی آنهایی که تمکن لازم را دارند یارانه آن‌ها را حذف کند. برای اینکه روی ریل توسعه و پیشرفت قرار بگیریم دو مجموعه اقدامات باید انجام بدهیم؛ اول اینکه روابط در سطح بین‌الملل با دیگر کشورها باید سامان داده شود، زیرا اقتصاد کشور به فروش نفت وابسته است و این نیازمند رابطه خوب با کشورهای دیگر است. اکنون اقتصاد کشور آنقدر به نفت وابسته است که قابل تصور نیست؛ بنابراین با توجه به تشدید تحریم‌ها که از ۴ سال پیش تقریباً شروع شد و تا به امروز ادامه دارد و در این سال‌ها از ذخایر استفاده کرده‌ایم تا وضعیت را حفظ کنیم، ادامه آن خیلی دشوارتر خواهد بود. به همین دلیل احتمال می‌دهم توافق حاصل شود. در صورتی که تحریم‌ها برداشته شوند، اگر دولت می‌خواهد روی ریل توسعه قرار بگیرد و از وابستگی خارج شود، باید یک‌سری تحولات عمیق، وسیع و اساسی را در ساختار ضد تولید و ضد توسعه حاکم بر نظام مدیریت و نظام بوروکراسی اداری و اجرایی و موانع کسب و کار، رقم بزند.
سایر اخبار این روزنامه
درمان نسيه به دليل افزايش قيمت دارو
سكوت در مذاكرات؛ -گرفتن ضمانت برجام اولويت اصلی است
مهار نقدينگي با دستور ممكن نيست
بازگشت اعتماد در گروی«اقدام هاي عملي» است
مشكلات با «اصلاحات روبنايی» حل نمي‌شود
نظارت كليد حكمراني مطلوب است
طالبان، مسبب سیل در سیستان و بلوچستان؟
رقـابت باشد می‌آیـیم
«عوارض» حمل و نقل را گران مي‌كند
شغل یک میلیونی!
حاج قاسم سپر دفاعی اشتباهات سیاسی نیست!
مذاکرات وین؛ بیم‌ها و امیدها
چرخ مذاکرات خوب می‌چرخد؟
تبعات حذف ارز 4200 تومانی
