زمزمه های جدی توافق


آفتاب یزد: دور هشتم مذاکرات وین در حالی سپری می شود که قریب به اتفاق هیات‌های مذاکره کننده در گفت‌وگوهایی که با محور رفع تحریم‌ها در پایتخت اتریش جریان دارد نسبت به پیشرفت‌های حاصل شده در راستای دستیابی به توافق نهایی اتفاق نظر دارند. حالا علاوه بر چین و روسیه، طرف‌ اروپایی هم اخیرا به گونه‌ای محتاطانه ارزیابی مثبتی را در اظهارنظرهای عمومی نسبت به روند مذاکرات ارائه می‌کنند.منابع نزدیک به مذاکرات
می گویند که گفت‌وگوها در سطوح کارشناسی و سیاسی در چارچوب
دیدارهای دوجانبه و چندجانبه میان ایران و ۱+۴ و نیز میان ایران و آمریکا از طریق مکاتبات غیررسمی با محوریت هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام در روزهای آتی ادامه می یابد. این در حالی است که علی باقری روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت که «تلاش‌ها برای دستیابی به نتیجه ادامه دارد.» باقری تاکید کرده است که رمز موفقیت مذاکرات وین دستیابی به توافق در زمینه لغو موثر تحریم‌های ظالمانه علیه ایران است.وی گفته است که «هرچه قدر طرف مقابل ما آمادگی جدی‌تری برای لغو تحریم‌ها داشته باشد و اراده جدی‌تری برای پذیرش سازوکارهای مد نظر جمهوری اسلامی ایران در لغو تحریم‌ها نشان دهد به ویژه در دو موضوع راستی آزمایی و تضمین در مدت زمان کوتاه‌تری می‌توانیم به توافق دست پیدا کنیم.»این در حالی است که مهمترین خبر این روزها از اجلاس وین آزاد سازی پول های بلوکه شده ایران توسط کره جنوبی است؛ این کشور در بیانیه‌ای از موافقت خود با انجام گرفتن فوری آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران در بانک‌های کره‌ای خبر داده است و حالا باید دید آیا این موضوع می تواند تضمینی باشد که ایران به دنبال آن است؟ از سوی دیگر چقدر محتمل است که کره بر سر عهد خود باقی بماند؟
>آزادسازی فوری پول‌های بلوکه‌شده ایران


سفر معاون وزیر امور خارجه کره جنوبی به وین و دیدار با روسای هیات‌های مذاکره کننده ایران و ۱+۴ در روز چهارشنبه و پنجشنبه از موضوعات مهم و قابل توجه بود.
حرف و حدیث درباره اینکه معاون وزیر خارجه کره جنوبی به دعوت کدام طرف یا طرف‌های برجامی به وین سفر کرده، زیاد است؛ با این حال این مقام کره ای روز پنجشنبه به طور جداگانه با علی باقری رئیس هیات مذاکره کننده ایران در محل نمایندگی کشورمان در وین دیدار کرد. در عین حال دولت کره جنوبی اعلام کرده است که هدف از دیدار با رئیس هیات ایرانی در وین رایزنی در مورد پول های بلوکه شده ایران در کره است.
وزارت خارجه کشورمان روز پنج شنبه اعلام کرد: در جلسه‌ای که به درخواست طرف کره‌ای و در محل نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در وین برگزار شد، معاون وزیر خارجه کره جنوبی با اشاره به اهمیت روابط سئول - تهران، توضیحاتی در خصوص پول‌های بلوکه‌ شده ایران نزد کره جنوبی ارائه و عنوان کرد که این کشور برای بازپرداخت بدهی خود به ایران تلاش می‌کند.
همچنین معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این دیدار تاکید کرد که فارغ از نتایج گفت‌وگوها در وین، دولت کره جنوبی موظف به آزادسازی پول‌های بلوکه‌ شده ایران است و تحریم‌هاییک جانبه آمریکا نمی‌تواند توجیهی برای عدم پرداخت بدهی‌ها به ایران باشد.
در این جلسه تصریح شد که خودداری غیرقانونی و غیرقابل توجیه کره جنوبی از بازپرداخت بدهی‌های خود به ایران، نقطه‌ای تیره در تاریخ روابط دو کشور خواهد بود و سئول باید هرچه سریع‌تر نسبت به آزادسازی منابع ایران اقدام نماید.
کره جنوبی حدود ۷ میلیارد دلار برای خرید میعانات گازی به ایران بدهکار است که از سال ۲۰۱۸ به این سو و به بهانه تحریم های ایران از پرداخت آن تاکنون خودداری کرده است؛ اختلاف میان تهران و سئول بر سر پرداخت این بدهی و چگونگی صدور مجوز پرداخت از سوی آمریکا در اواخر دولت حسن روحانی به یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در روابط ایران و کره جنوبی منجر شد.
همچنین وزارت امور خارجه کره جنوبی اعلام کرد، چوی جونگ کان با رابرت مالی نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران، انریکه مورا هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام و به علاوه، نمایندگان فرانسه، آلمان و انگلیس ملاقات داشته است.
>بیانیه وزارت امور خارجه کره جنوبی
بیانه ای که پس از دیدار معاون وزیر خارجه این کشور با همتای ایرانی‌اش در وین صادر شد آورده است، چوی در دیدار با
مذاکره کنندگان کشورهای عضو برجام و نماینده آمریکا تصریح کرده است که دور فعلی مذاکرات وین به یک مقطع حساس رسیده و خواستار تلاش برای دستیابی به پیشرفت‌های مثبت شده است.
همچنین در این بیانیه آمده است، چوی بار دیگر تاکید کرده است که دولت سئول به تلاش‌های دیپلماتیک برای پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای با ایران ادامه می‌دهد و در عین حال به صورت فعال هر نقشی که بتواند در این راستا ایفا می‌کند. سئول ابراز امیدواری کرده است که احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به رسیدگی به موضوع پیچیده دارایی‌های مسدود شده جمهوری اسلامی ایران در کره جنوبی به واسطه تحریم‌های ایالات متحده کمک کند.
>حواشی مذاکرات
همزمان با سفر این مقام کره‌ای به وین از سوی دولت عراق اعلام شد که بدهی بغداد به تهران بابت واردات گاز به طور کامل پرداخت شد.علاوه بر این حواشی سفر معاون وزیر خارجه کره به وین، دیدار متفاوت نماینده عربستان در آژانس بین المللی انرژی اتمی و میخاییل اولیانوف نماینده روسیه در گروه ۱+۴ در روز پنجشنبه نیز قابل توجه بود.اولیانوف در توییتی با انتشار تصویری از دیدارش با نماینده عربستان در آژانس خبر داد اما به جزییات این دیدار اشاره‌ای نکرد.
وی نیز جداگانه با معاون وزیر خارجه کره جنوبی و نمایندگان تروئیکای اروپا در گروه ۱+۴ دیدار داشت.
در همین چارچوب در ادامه رایزنی های چندجانبه در وین، نمایندگان روسیه، آمریکا، چین و تروئیکای اروپا با حضور انریکه مورا هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام روز پنجشنبه با یکدیگر دیدار کردند و در آن درباره مسائل دشوار و چالش برانگیز در مذاکرات گفتگو شد.
حسین امیرعبداللهیان در آخرین موضع گیری درباره مذاکرات وین و نگاه ایران تصریح کرد که « مذاکرات در مسیر طبیعی و خوب جریان دارد. ابتکارات طرف ایرانی این فضا را رقم زده است و اکنون این طرف غربی است که باید نشان دهد حسن نیت و اراده جدی برای توافق خوب دارد یا خیر.» وی گفته است که ما از هیات آمریکایی صحبت های خوبی می شنویم ولی مشاهده اقدامات جدی، اهمیت دارد.
وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرده است که ایران در مذاکرات وین خواستار ضمانت هایی است که مانع اعمال تحریم های جدید و بازگشت تحریم بعد از برداشته شدن آن شود.
>قدمی رو به جلو است اما تضمین نیست
با این همه باید دید چراغ سبز آمریکا و موافقت کره جنوبی برای بازپرداخت بدهی های ایران می تواند بخشی از همان تضمینی تلقی شود که ایران به دنبال آن است؟
محسن جلیلوند، کارشناس روابط بین الملل در این خصوص به آفتاب یزد گفت:« این موضوع قدمی برای رفع تحریم ها است اما ارتباطی با تضمین ندارد. واقعیت این است که در عرصه بین الملل هیچ کس تضمین یا گارانتی برای کار خودش نمی دهد، یعنی هیچ کشوری امضا نمی کند که حتما اقدامی را انجام خواهد داد چون عرصه روابط بین الملل و روابط میان کشور ها یک واقعیت سیال و متحرک است بنابراین هیچ الزامی برای آن وجود ندارد.»
وی تصریح کرد:« آمریکایی ها بر این اعتقادند که اگر تضمینی هم برای رفع تحریم های ایران بدهند، ایران چه تضمینی می دهد که برنامه های هسته ای خود را گسترش ندهد و یا اینکه از تعهدات خودش تخطی نکند؟ بنابراین این چراغ سبز آمریکا و موافقت کره جنوبی برای بازپرداخت بدهی های ایران را نمی توان به عنوان یک تضمین به حساب آورد اما می توان آن را یک قدم موثر و رو به جلو برای دستیابی به توافقات برجام تلقی کرد. به همین دلیل هم سخنگوی وزارت خارجه آمریکا مطرح کرده است که روند مذاکرات مثبت است اما به کندی پیش می رود.»
او در پاسخ به این سوال که چقدر این احتمال وجود دارد که کره جنوبی بر سر عهد خود باقی بماند و پول های بلوکه شده ایران را باز گرداند گفت:« این موضوع عملی خواهد شد اما این طور نیست که کره جنوبی خیلی زود بدهی های خود را یکجا واریز کند. این اقدام مسلما در چند نوبت و با پیشرفت های مذاکرات صورت
خواهد گرفت چون آمریکا این اجازه را به کره جنوبی نمی دهد که بدهی های خود را یکباره به ایران پرداخت کند. به همین دلیل هم من فکر می کنم این اتفاق گام به گام رخ خواهد داد.»