روزنامه جوان
1400/10/19
حق فوتبال را به فوتبال بدهید
حرفهای دیروز رئیس سازمان خصوصی‌سازی مطالبه‌ای است که اهالی فوتبال سال‌هاست آن را تکرار می‌کنند، اما به جایی نمی‌رسد. حسین قربان‌زاده در مصاحبه با یکی از پایگاه‌های خبری با کنار گذاشتن رودروایسی‌هایی که برخی از تصمیم‌گیرندگان دارند، موفقیت خصوصی‌سازی باشگاه‌های فوتبال را منوط به حل و فصل شدن حق پخش تلویزیونی دانسته است، حقی که در دهه‌های گذشته از فوتبال گرفته شده و باشگاه‌ها از داشتن آن محروم هستند. او گفته است: «شترسواری دولا‌دولا نمی‌شود. مهم‌ترین منبع درآمدزایی باشگاه‌های فوتبال در همه دنیا، حق پخش تلویزیونی بازی‌های آن باشگاه است. تا زمانی که این دو باشگاه منبع درآمدزایی مستمر و پایداری نداشته باشند که سودآوری این باشگاه‌ها را تضمین کند، عملاً هر نوع انتقال و واگذاری آن‌ها با شکست مواجه میشود.»رئیس سازمان خصوصی‌سازی برخلاف مدیران دیگر که سعی در لاپوشانی واقعیت دارند و بدون توجه به عواقب خصوصی‌سازی، تنها به انجام واگذاری‌ها فکر می‌کنند، حق پخش تلویزیونی را لازمه موفقیت خصوصی‌سازی می‌داند، به‌خصوص که بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد هزینه‌های یک باشگاه در فوتبال جهان را حق پخش تلویزیونی پوشش می‌دهد و اولین فاکتور در فوتبال حرفهای برای درآمدزایی به حساب می‌آید. با وجود چنین اهمیتی، اما در فوتبال ایران این حق نادیده گرفته شده و باشگاه‌ها با توجه به محروم شدن از این حق، تنها به درآمد‌های محدود تبلیغاتی اکتفا کرده و همواره زیان‌ده بوده‌اند و کفه هزینه‌های‌شان همیشه از درآمد‌ها سنگین‌تر است.
البته دولتی بودن فوتبال در ایران سبب شده باشگاه‌ها با توجه به استفاده از بودجه دولتی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، هزینه‌های‌شان را از منابع عمومی تأمین کنند. وابستگی به پول‌های دولتی زمینه‌ای را به وجود آورده که سالانه بیش از هزار میلیارد تومان که می‌تواند در بخش‌های مختلف اقتصادی، عمرانی و حتی بخش همگانی ورزش هزینه شود در فوتبال هزینه شود. ریخت و پاش باشگاه‌های دولتی از بیت‌المال، آن هم در شرایطی که نهاد‌های بازرسی کمتر نظارتی روی هزینه‌ها ندارند، زمینه‌ای برای فساد و سوءاستفاده از بیت‌المال در فوتبال را به وجود آورده است، فسادی که هر سال که می‌گذرد با توجه به اهمال نهاد‌های قضایی و نظارتی بیشتر از قبل میشود.
استفاده از منابع دولتی توسط باشگاه‌های دولتی در فوتبال البته با توجه به بسته بودن راه‌های درآمدزایی که مهم‌ترین آن حق پخش تلویزیونی است گریزناپذیر است، به‌خصوص که در صورت کمک نکردن دولت به فوتبال، عملاً باشگاه‌ها رو به ورشکستی کامل می‌روند. با این حال هزینه بیش از هزار میلیاردی دولتی‌ها در فوتبال در شرایطی است که با احیای حق پخش تلویزیونی و بهره بردن باشگاه‌ها از این حق، دیگر فوتبال نه‌تن‌ها محتاج کمک دولتی نیست، بلکه به گفته یکی از پیشکسوتان فوتبال، حتی می‌تواند با توجه به پولساز بودن صنعت فوتبال به دولت هم کمک کند.
در این مقال، بحث مقایسه حق پخش تلویزیونی‌مان با فوتبال اروپا که در بالاترین سطح برگزار میشود و و طبیعتاً بیشترین جذب اسپانسر و حق پخش را دارد، نیست، اما در لیگ امارات که سطحی پایین‌تر از لیگ کشورمان دارد، حق پخش تلویزیونی لیگ این کشور ۳۹۰ میلیون درهم معادل هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است، پولی که بین باشگاه‌ها به اندازه سهمی که بر اساس فاکتور‌های مشخص تعیین می‌کنند، تقسیم میشود. رقم حق پخش تلویزیونی در فوتبال ایران که لیگ باکیفیت‌تری دارد، اما صفر است و تلاش‌های صورت گرفته در دو دهه گذشته برای گرفتن این حق از صداوسیما، بی‌نتیجه بوده است، آن هم در حالی که جام‌جم‌نشینان از کنار فوتبال، سالانه درآمد‌های چندهزار میلیاردی با جذب آگهی کسب می‌کنند.
حال در روز‌هایی که بحث خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس با توجه به الزمام کنفدراسیون فوتبال آسیا دوباره داغ شده و همچنین تجربه شکست‌خورده واگذاری تیم‌ها به بخش غیردولتی که آخرین نمونه آن تراکتور بود، به نظر می‌رسد برای موفقیت خصوصی‌سازی باید راه‌های درآمدزایی فوتبال مانند حق پخش تلویزیونی باز شود تا باشگاه‌ها بتوانند از طریق حق طبیعی‌شان که در ایران نادیده گرفته میشود، هزینه‌های خود را تأمین کنند. تصمیمی که سبب میشود هم سالانه بیش از هزار میلیارد تومان که دولت در فوتبال هزینه می‌کند، صرفه‌جویی شود و این پول در بخش‌های ارجح‌تر هزینه گردد و هم فوتبال با اتکا به حق طبیعی‌اش روی پای خود بایستد و وابسته به پول‌های دولتی نباشد.
در این راستا ضروری است مسئولان وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال با رایزنی‌های فراتر از ورزش با مسئولان صداوسیما، احیای حق فوتبال را پیگیری کنند تا رشته‌ای که با گرفتن حق بدیهی و اولیه‌اش، یعنی حق پخش تلویزیونی می‌تواند حتی یک دولت را هم بچرخاند، مانند امروز محتاج دست‌درازی به بودجه دولتی نباشد.
سایر اخبار این روزنامه
پیشگامان ۱۹ دی پیشتازان جهاد تبیین در جنگ روایت‌ها
پاسخ روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب به ۲ شبهه اصلاح‌طلبان درباره حاج قاسم
تمجید سفیران امریکای لاتین از «قهرمان صلح» در دانشگاه تهران
آبادان مدیر می‌خواهد نه اداره!
حق فوتبال را به فوتبال بدهید
فوتبالیست کتابخوان به حاشیه نمی‌رود
جوانه زدن ۱۳ هزار تن جو ۴۲۰۰ تومانی در گمرک!
فانوس‌های «عمار» روشن شد
بوی توافق سعودی‌ها را به وین کشاند
سوری‌سازی قزاقستان برای ضربه به روس‌ها
دولت اصلاح نرخ ارز را با فروش دارایی مدیریت کند
چشمک آبی‌ها به قهرمانی نیم فصل
