روزنامه خراسان
1400/10/19
آن سوی ناآرامی ها در قزاقستان
با کاهش نسبی درگیری های خیابانی ردپای مداخلات خارجی آشکارتر می شود همزمان نخست وزیر سابق و متحد نزدیک نورسلطان نظربایف به اتهام خیانت بازداشت شد شریفی-تحولات امنیتی و اعتراضات در قزاقستان در حالی دیروز وارد هفتمین روز خود شد که رفته رفته نقش مداخلات خارجی و به ویژه غرب در تشدید نا آرامی ها در این کشور هویدا می شود. خبرگزاری فرانسه به دنبال شورش، ناآرامی و خشونت‌های چند روز اخیر در قزاقستان خصوصا در آلماتی، پایتخت پیشین این کشور را همچون «شهر ارواح » توصیف کردند که در آن اکثر بانک‌ها، سوپرمارکت‌ها و رستوران‌ها همچنان بسته‌اند. شهر آلماتی پر از لاشه خودروهای سوخته است و خودروهای زرهی پلیس در خیابان‌ها گشت‌زنی می‌کنند.همزمان، بنا به اعلام کمیته امنیت ملی قزاقستان کریم ماسیموف روز پنج شنبه به دنبال آغاز تحقیقات علیه او به اتهام «خیانت بزرگ» بازداشت شد. کریم ماسیموف که متحد نزدیک نورسلطان نظربایف، رئیس‌جمهوری پیشین قزاقستان محسوب میشود دو بار بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ و سپس ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ نخست‌وزیر قزاقستان بود. با زبانه کشیدن شعله های خشم معترضان، کرملین دیروز از گفت وگوی تلفنی ولادیمیر پوتین با قاسم توکایف خبر داد. رئیس جمهور روسیه در این مکالمه «طولانی» با همتای قزاق خود، درباره اتخاذ تدابیر لازم برای بازگشت نظم و آرامش به قزاقستان بحث و رایزنی کرده است به نظر می‌رسد آمریکا سعی دارد به موازات بحران اوکراین جبهه جدیدی را برای تحت فشار قراردادن روسیه باز کند. همزمان رئیس جمهور چین در پیامی به همتای قزاقستانی خود به خاطر فرونشاندن ناآرامی‌های اخیر این کشور تبریک گفت و به رئیس‌جمهور توکایف قول دوستی، حمایت و همدردی داد. به گزارش دویچه وله، حداقل ۲۶ تن از تظاهرکنندگان کشته و صدها نفر زخمی و بیش از 4 هزار نفر در سراسر کشور بازداشت شده‌اند. بر اساس اطلاعات رسمی، تا کنون حداقل ۱۸ افسر پلیس و سرباز نیز کشته شده‌اند. ساختمان‌های عمومی در سراسر قزاقستان نیز، در بدترین خشونتی که این جمهوری شوروی سابق در ۳۰ سال گذشته تجربه کرده غارت شده و توسط معترضان به آتش کشیده شده است. تعداد کشته و زخمی ها در حالی رو به افزایش است که رئیس‌جمهوری قزاقستان روز جمعه گفت که به نیروهای امنیتی دستور «تیراندازی برای کشتن» داده است. قاسم توکایف همچنین هرگونه مذاکره با معترضان را رد کرد. تظاهرات اخیر با افزایش قیمت سوخت آغاز شد، اما به شورشی گسترده علیه دولت و سیاستمداران حاکم بر این کشور بدل شد. به طور گسترده اعتقاد بر این است که نظربایف، رئیس‌جمهور پیشین قزاقستان همچنان در نورسلطان، پایتخت کنونی، قدرت را در پشت پرده در دست دارد و توزیع پرفساد سمت‌های سیاسی و منافع اقتصادی به دست او و خانواده‌اش انجام میشود. روز گذشته خبرهای تایید نشده‌ای از فرار نظربایف و دخترانش از قزاقستان هم منتشر شد. علاوه بر این رئیس جمهور قزاقستان همچنین از نیروهای صلح سازمان پیمان امنیت جمعی خواست تا با ورود به این کشور در آرام سازی و حفظ و برقراری امنیت به نیروهای قزاقی کمک کنند که با موافقت این سازمان قرار گرفت. روز گذشته نیروهایی از روسیه، قرقیزستان، تاجیکستان و دیگر کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی به قزاقستان منتقل شدند. سازمان پیمان امنیت جمعی در طول عمر 20ساله خود، برای نخستین بار به یکی از کشورهای عضو نیرو اعزام کرده است. پیمان امنیت جمعی در سال ۱۹۹۲، پس از فروپاشی اتحاد شوروی و تشکیل «جمهوری‌های تازه استقلال یافته»، در شهر تاشکند ازبکستان امضا شد. کشورهای روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان عضو این پیمان هستند. به اعتقاد بسیاری، هدف اصلی این پیمان که با محوریت روسیه به امضا رسید، محدود کردن گسترش ناتو و نفوذ آمریکا در آسیای میانه و قفقاز بوده به نظر می‌رسد قزاقستان به میدان جدیدی برای وزن‌کشی قدرت‌های جهانی مبدل شده است. 7600 کیلومتر مرز مشترک قزاقستان و روسیه از یک سو و وجود جمعیت اویغور چین در بخشی از شرق و جنوب قزاقستان اهمیت این کشور را برای روسیه و چین فزاینده کرده است. از سوی دیگر رویکردهای رئیس‌جمهور جدید در برقراری رابطه با غرب، آمریکا و متحدان آن را برای نفوذ در این کشور مجاب کرده است. با توجه به ویژگی‌های دموگرافی و ژئوپلیتیک قزاقستان، این کشور را می‌توان به عنوان «مکمل ژئوپلیتیک روسیه و چین» قلمداد کرد. این امر به منزله جایگاه ویژه این کشور در مناسبات قدرت‌های جهانی است. علاوه بر این، وجود جمعیت ترک زبان در این کشور به تعاملات و نفوذ ترکیه در آن منجر شده و مرز طولانی این کشور در دریای خزر که بیشترین سهم از این پهنه آبی را برای آن فراهم کرده ، جایگاه مهمی به قزاقستان در معادلات انرژی و ترانزیتی داده است. از سوی دیگر در قزاقستان به دلیل جبر جغرافیا و فعالیت جریان‌های فکری و سیاسی بسترهای بسیاری برای حرکت‌های ایدئولوژیک وجود دارد. همین بسترها باعث شد تا بیش از 8 هزار نفر از کشورهای آسیای مرکزی فقط عضو داعش شوند و عددی بیش از این هم عضو سایر گروه‌های تروریستی فعال در شمال سوریه. باید دید این عناصر که جنگ‌دیده، آموزش دیده و دارای قابلیت نظامی بالایی هستند، چه کاری از پیش خواهند برد.
سایر اخبار این روزنامه
19 دی 56 سرنوشت سازترین قیام
اقساط وام نهضت ملی مسکن به ۲ روش
تبدیل کرسی تفسیر به سنگر مبارزه با رضاشاه
جان ما ننویس جناب‌سروان!
وضعیت شیوع اُمیکرون صعودی با شیب ملایم
زوایای پنهان بحران در قزاقستان
اضافه کنید، اذیت نکنید!
آن سوی ناآرامی ها در قزاقستان
راست و چپ علیه اهانت اولیانوف و رقابت نوروزیِ پژمان و علی صبوری
افشای راز یک جنایت بعد از ۱۷سال !
تحقق عدالت در بودجه ریزی و تقسیم امکانات
معمای خودروهای ناقص خودروسازها
هوادار محروم شد، نه سرخابی
