روزنامه آرمان ملی
1400/10/21
نگرانی‌های مذاکرات سخت وین
جعفرگلابی روزنامه‌نگار مذاکره میان دولت‌ها خصوصا وقتی مسائل مهم و راهبردی در میان باشد، پردامنه، حساس، سخت، پیچیده، شکننده و سرنوشت‌ساز خواهد بود. کشور ما نزدیک 20 سال است که بر سر موضوع هسته‌ای با کشورهای غربی درحال مذاکره است و با همه فراز و فرودهای پیش آمده هنوز به نتیجه‌ای قاطع، موثر و مستمر نرسیده است. در ایران تا‌کنون چهار دولت در این راه کوشش کرده‌اند و در طرف غربی هم دولت‌های متعدد آمده و رفته‌اند و همچنان موضوع هسته‌ای ایران برایشان چالشی بزرگ و استراتژیک است. اکنون مذاکرات مذکور در وین در جریان است و این درحالی است که بیش از هر زمان دیگر مردم و نخبگان و سیاسیون کشور چشم به این گفت‌وگوها دوخته‌اند و همه امیدوارند که نتیجه‌ای حاصل شود و ایران از این چالش 20 ساله که تقریبا همه امور کشور را به نوعی تحت تاثیر خود قرار داده است، بیرون بیاید. این بیرون آمدن فارغ از هرنتیجه‌ای که حاصل شود خود اهمیت مستقل و راهبردی پیدا کرده است و ایران بدون مشکل هسته‌ای امکان جهش در پیشرفت‌های مختلف را به دست خواهد آورد. گفته شد که مذاکرات مهم بسیار پیچیده، حساس و سخت هستند و گاهی گنجاندن یا حذف یک کلمه و حتی یک حرف در متن مورد توافق نهایی عوارض و پیامدهای گسترده و طولانی دارد. اگر این نکته مقبول همه باشد که گریزی از آن نیست کاش مجموع شرایط اصلا بجایی نمی‌رسید که ما مجبور باشیم با 6 قدرت بزرگ جهان مذاکره کنیم و منافع بزرگ کشورمان به کلمه‌ای گره بخورد و تاوان آن را میلیون‌ها نفر بدهند. اگر واقعگرا باشیم و نخواهیم با موضوع مثل همیشه شعاری برخورد کنیم 6 قدرت مذکور یک تجربه حداقل 100 ساله با انبوهی از مذاکرات مهم در موضوعات گوناگون جهانی داشته‌اند و آمریکا که طرف اصلی ما در این مذاکرات است اولا مرکز دیپلماسی جهان یعنی سازمان ملل را در خود جای داده است که روزانه صدها دیپلمات از کشورهای مختلف درآنجا آمد و شد می‌کنند و انواع گفت‌وگوها را سامان می‌دهند، افزون بر آن این کشور قلدر حداقل پس از جنگ جهانی دوم تا کنون یک پای مذاکرات در اغلب چالش‌های جهانی و منطقه‌ای بوده است و برفنون مذاکره اشراف کم نظیری دارد. آنها در این مدت انقلابی نداشته‌اند که سیر تجربی‌شان در گفت‌وگوهای رسمی و غیررسمی منقطع شده باشد درست برعکس ما که با انقلاب سال 57 تجربیات دیپلماتیک کشور دچارگسست نسبی شد و بسیاری از دیپلمات‌های رژیم گذشته یا منعزل شدند یا خود به کناری رفتند. در واقع تجربه مستقیم دیپلماسی ما که افزون بر اسناد و مدارک در سینه کارشناسان این حوزه مضبوط است عمری 42 ساله دارد که درآن تنها شاهد چند دوره مذاکرات مهم از جمله مذاکرات آزادی گروگان‌های آمریکایی، مذاکرات قبول قطعنامه 598 و مذاکرات هسته‌ای است. با این اوصاف کاملا مشخص است که تیم اعزامی ایران به وین با چه کار دشوار و عظیمی روبه‌روست ودر هرحال ناچار است پای میزی بنشیند وکلمه به کلمه سخنانی بگوید و بشنود که هرکدامشان بار حقوقی گسترده دارند و در سرنوشت کشور تاثیر خواهند گذاشت. قطعا (یعنی رفتارعقلایی فارغ از اختلافات سیاسی و داخلی چنین حکم می‌کند) تیم ایرانی حاضر در وین درجلسات متعدد وطولانی با تیم آقای ظریف تمام ریزه‌کاری‌های مذاکرات قبلی و نوع رفتار وآداب هریک ازکشورها خصوصا آمریکا را مرور کرده‌اند. با این حال به نظر می‌رسد اگر در هیات اعزامی حداقل یک یا چندتن ازاعضای هیات قبلی حضور داشته باشند و در طول مذاکرات آقای باقری‌کنی با آقای ظریف یا آقای عراقچی مباحث را مرور کنند امکان موفقیت طرف ایرانی و جلوگیری از رندی و فریبکاری طرف‌های مقابل کمتر میشود. اتفاقا درست در چنین روندی است که عدم اعتماد به کشورهایی که هرکدام منافع خود را دنبال می‌کنند معنا پیدا می‌کند و هوشیاری ومسئولیت شناسی تیم اعزامی به اثبات می‌رسد. پشت میز مذاکره در وین قطعا شعاردادن نه تنها ثمری ندارد که احتمالا باعث استفاده حریف میشود. ممکن است آنان حتی بپذیرند که بند یا پاراگرافی با کلمات مورد علاقه ما ولی فاقد بارحقوقی گنجانده شود ولی درعوض روی نکاتی انگشت بگذارند که به ظاهر ضرری برای ایران نداشته باشد ولی درنهایت منافی منافع کشور باشد. من نمی‌دانم نوشتن این نکات تا چه حد درست و موافق اصول کارشناسانه است و هیات ایرانی تا چه حد به آنها و انواع ملاحظات دیگر توجه دارد ولی ازلابه‌لای این همه حساسیت ونکاتی که همه روزه روزنامه‌نگاران و کارشناسان مشفقانه ارایه می‌کنند یک نکته اساسی هویداست وآن این است که چشممان خیره وین است، نگران منافع عظیم کشورهستیم که 20 سال است در این مورد هزینه شده است، نگرانی سخت‌تر این است که مذاکرات شکست بخورد واین بار پرواز دلار به 50 هزارتومان برسد و اغنیا و کاسبان تحریم به رقص درآیند و بینوایان که اصلی‌ترین قشر آسیب‌پذیر از بی‌نتیجه شدن مذاکرات هستند بیشتر به قهقرا بروند و زانوی غمی که در بغل گرفته‌اند را هرگز رها نکنند.پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
«مرگ‌هاي جاده‌اي» جاي كرونا را گرفت
«مذاكره ايران و آمريكا» با واقع بينی در دسترس است
خطر افـزایـش قـربـانیــانِ زیر خط فقـر
روس‌ها نمي‌خواهند ايران در سوريه رقيب شان باشد
برخی از یاران انقلاب به هاشمی جفا کردند
«اجراي تامين زنجيره مالي» با تاخير
دود سفید از هتل کوبورگ بلند میشود؟
خودروسازان زيان‌ده « فرار رو به جلو» نكنند
شرایط احتمالی توافق برجام
خانه‌های خالی با مالیات پر نمی‌شوند
تصویب کلیات لایحه بودجه با اما و اگر
الزامات پیوستن به نظام زنجیره ارزش جهانی
نگرانی‌های مذاکرات سخت وین
