روزنامه آرمان ملی
1400/10/22
«رفع تحريم ها» رسيده به ايستگاه آخر
آرمان ملی- مطهره شفیعی: هر روز که از رحلت آیت‌ا... هاشمی می‌گذرد، خسارات و تبعات این نبودن بیش از همیشه نمایان میشود. به‌راستی اگر او بود، رای به تداوم اعطای یارانه می‌داد یا مانند دولت پس از جنگ که رئیس‌جمهورش بود، راهکار دیگری داشت که منجر به سازندگی می‌شد؟ اگر آیت‌ا... هاشمی در قید حیات بود چه توصیه‌ای به مذاکره‌کنندگان هسته‌ای داشت و آیا او همان‌طور که دخترش فائزه به «آرمان ملی» گفت با آمریکا مذاکره می‌کرد تا تحریم‌ها را لغو کند. حتی مخالفان آیت‌ا... هاشمی هم تردیدی در هوش اقتصادی او نداشتند که نمونه آن سامان دادن اقتصاد پس از جنگ بود. او مخالف یارانه بود و مانند بسیاری از بزرگان کشور آن را نوعی توهین به مردم قلمداد می‌کرد. به اعتقاد آیت‌ا... هاشمی باید با توسعه کشور و ایجاد امکانات و اشتغال در جامعه، مردم را از دریافت یارانه بی‌نیاز کرد. یدا... طاهرنژاد فعال سیاسی اصلاح‌طلب که روابط نزدیکی با آیت‌ا... هاشمی داشت، درباره تفکرات و دیدگاه‌های اقتصادی ایشان با «آرمان ملی» به گفت‌وگو پرداخته است که می‌خوانید. چند وقتی است که شاهد مشکلات معیشتی مردم و وضعیت نابسامان اقتصادی هستیم که نتیجه آن تجمع‌های کارگران، معلمان و حتی کارکنان قوه قضائیه و... است. تصور می‌کنید با توجه به دستاوردهایی که آیت‌ا... هاشمی در دوران حیاتشان در بخش اقتصادی داشتند در این مقطع چه راهکاری ارائه می‌کردند؟ خدا آقای هاشمی را رحمت کند. انسان در این روزها جای خالی ایشان را بیشتر احساس می‌کند به‌ویژه وقتی این اندازه سردرگمی در لایه‌های مختلف وجود دارد و هیچ راهکار روشنی برای مشکلات اجتماعی، اقتصادی و حتی سیاسی ارائه نمی‌شود، جای خالی آن بزرگمرد تاریخ بیشتر احساس میشود. ایشان در مقاطع مختلف همواره برای حل مشکلات و بحران‌ها دارای ایده و انگیزه و هم اینکه منشأ اثر و حرکت بودند. افراد اندیشمند زیادی در کشور به آقای هاشمی تعلق خاطر داشتند چرا که ایشان با دقت و حوصله به نظرات و دیدگاه‌های مختلف حتی مخالفان توجه می‌کردند و در مورد موضوعات مختلف با آنها بحث می‌کردند تا به راه حل خوبی برسند و هیچگاه سبب فشار بر یک صنعت یا جریان نمی‌شدند. ایشان پس از یافتن راهکارها بود که آنها را در دیدار با مقامات مختلف مطرح می‌کردند. متاسفانه این جایگاه اکنون خالی است و هیچ شخصیتی نتوانسته این جای خالی را پر کند. جای خالی آیت‌ا... هاشمی در این روزها بیش از همیشه احساس میشود به‌ویژه که شاهد اعتراضات مردم به وضعیت اقتصادی و معیشتی خودشان هستیم. اگر آیت‌ا... هاشمی بودند، حتما تدبیری داشتند. البته آیت‌ا... هاشمی در پیشبرد مســیر سازندگی با موانع و مانع‌تراشی‌های زیادی مواجه بودند که ظاهــرا بدون توجه به این مخالفت‌ها به ادامه مسیـــری پـرداختند کــه به صلاح کشـور و سازندگی می‌دانستند. اینطور نیست؟ از ابتـــدای انقلاب موضــوع اقتصادی و معیشت مردم برای آقای هاشمی موضوع مهم و اصلی بود. شما در خاطرتان نیست اما ایشان موضوع مترو را در نماز جمعه مطرح کردند. دلیل طرح مترو در نمازجمعه چه بود چرا که سابقه ندارد چنین موضوعاتی در نماز جمعه مطرح شود و عجیب بود. زمانی که جامعه شناختی از مترو نداشت، بسیاری از بزرگان کشور بدون اینکه شناختی از مترو و نقش آن در حمل و نقل شهری و رفاه عمومی آن داشتند، با آن مخالفت می‌کردند و به همین دلیل بود که آیت‌ا... هاشمی مجبور شدند به توضیح یک موضوع بدیهی در نمازجمعه بپردازد. دستاوردهای دیگر چه بود؟ توسعه صنعت فولاد و سیمان و پتروشیمی که در دوره تحریم، کشور را به معنای واقعی نجات داد و از بحران و فروپاشی دور کرد، از دستاوردهای آقای هاشمی و دولت ایشان بود. توسعه پارس جنوبی از بنیان‌های مبارکی بود که آقای هاشمی پایه‌گذاری کرد. ایشان اولین بار وارد منطقه شد، شناسایی دقیقی از مولفه‌های منطقه به‌دست آورد و پس از آن بود که کار توسعه را با سرعت ادامه داد و حتی با آمریکایی‌ها مذاکره کردند. آیت‌ا... هاشمی از آن زمان تا روز فوتشان در مراتب و موضوعات مختلف نقش‌آفرینی کردند و این نقش‌آفرینی سبب حل بسیاری از مشکلات کشور شد. درحوزه سیاسی چه مواجهه‌ای با مخالفان اعتدال داشتند؟ آیت‌ا... هاشمی در بسیاری مواقع به تعدیل دیدگاه‌های تند و افراطی می‌پرداخت و بسیاری از مواضع افراطی به‌خاطر حضور آقای هاشمی و اقتدار ایشان بود که تعدیل می‌شد یا اصلا طرح نمی‌شد. اقتدار و منش آیت ا... اجازه تندروی را به برخی افراد نمی‌داد. متاسفانه اکنون در خلأ آن بینش متعالی با شرایطی مواجه هستیم که هر فردی هر چه تمایل دارد بر زبان می‌‌آورد. این روزها جای آقای هاشمی بسیار خالی است و احساس دلتنگی می‌کنیم. به زیرساخت‌هایی که در زمان جنگ تخریب شد، اشاره نکردید. تصاویری از آن دوران هست که نشان دهنده تخریب کامل برخی مناطق بود. بله. دقیقا همین‌طور است. زمانی که آقای هاشمی، رئیس‌جمهور شد، زیرساختهای 10 استان کشور به‌صورت کامل و نیمه کامل ویران شده و زیرساخت‌ها از بین رفته بود. در سراسر کشور با خاموشی مواجه بودیم و آب آشامیدنی در برخی در روستاها و حتی شهرها وجود نداشت. نیازهای اولیه مردم بر اثر فرسایش تدریجی امکانات کشور در زمان جنگ با تنگنای شدید مواجه شده بود. در این شرایط آقای هاشمی در 8 سال دولتش بنیانی گذاشت که بعد از آن همین بنیان قوی توانست اقتصاد دولت اصلاحات را در امور اقتصادی موفق کند. آن زیرساخت‌ها در زمان آقای هاشمی ایجاد شد و نمی‌توان به دوره دیگری نسبت داد چراکه بنیان‌های محکم و حساب شده‌ای بود که توانستند بسیاری از کاستی‌ها را جبران کنند. آیت‌ا... هاشمی تا چه اندازه قائل به استفاده از منابع و کمک‌های خارجی بودند؟ آقای هاشمی با وارد کردن منابع از خارج کشور به طرق مختلف توانست منابع قابل توجهی به اقتصاد کشور پس از جنگ کمک کند به نحوی که 10 استان کشور بازسازی و مشکلاتی مانند برق حل شد. سدها و راههای ارتباطی زیادی ساخته شد. من فکر نمی‌کنم دولتی پس از انقلاب به اندازه دولت آقای هاشمی در توسعه زیرساختهای کشور نقش داشته باشد. با این همه اما انتقادات زیادی از میزان افزایش تورم در دولت سازندگی هست. برخی انتقاد می‌کنند در زمان آقای هاشمی نرخ تورم به بیش از 40 درصد رسیده بود اما اشاره‌ای به رونق بی‌نظیری نمی‌کنند که در دولت آقای هاشمی ایجاد شد. این رونق در هیچ مقطعی یعنی از سال 50 بعد در کشور ایجاد نشده بود و رشدی که در اقتصاد کشور ایجاد شد، بی‌نظیر بود. تصور می‌کنم تاریخ ایران در آینده از آقای هاشمی به عنوان شخصیت برجسته‌ای یاد خواهد کرد که در همه ابعاد علمی، فقهی، اجتماعی، اقتصادی و سازندگی دارای نقش موثر بود. اکنـــون ارائه یارانه به عنوان کمکی به مـــردم برای گذراندن زندگی است اما ظاهرا این یارانه اندک پاسخگوی نیازها نیست. چرا آیت‌ا... هاشمی در دورانی که رئیس‌جمهور بود، به مردم یارانه نداد؟ آقای هاشمی مخالف یارانه بود. اسلام هم مخالف یارانه است و اقتصاد صدقه‌ای مورد پذیرش اسلام نیست و اسلام تاکید زیادی به حرمت انسان‌ها دارد. حکومت موظف است زیرساختهای اقتصادی را به نحوی ساماندهی کند که افراد جامعه بتوانند معیشت شرافتمندانه خود و خانواده‌اش را تامین کنند و دست نیاز به سمت حکومت دراز نکنند. اخیرا آقای جوادی آملی در این خصوص به آقای رئیس‌جمهور تذکر هم دادند که «اسلام اجازه نمی‌دهد که کرامت انسان‌ها ضایع شود. “اقتصاد باید به گونه‌ای شکوفا شود و توسعه پیدا کند که هر فردی معیشت خود را ساماندهی کند. اکنون این یارانه‌ای که به مردم پرداخت میشود چه دردی از مردم دوا می‌کند؟ چندی پیش دیدم که نماینده چابهار گفته است «با پول یارانــه حتی نمی‌توان یک ماست نــمی‌توان خرید. “یعنی قیمــــت ماســت بیشتر از یارانه است. چرا آقای هاشمی باید با درایتش از این پول اندک که یارانه نام دارد، نفعی هم در زندگی مردم ندارد و 40 تا 50 هزارمیلیارد از منابع عمومی کشور در سال صرف آن میشود، دفاع می‌کرد؟ از ابتدا معلوم بود که دادن یارانه به مردم عوام فریبی است و دردی از مردم دوا نمی‌کند. مانند بسیاری از کارشناسان از اعطای یارانه به مردم انتقاد کردید. پیشنهاد خودتان برای بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی کشور چیست؟ اگر دولت‌ها در آینده بخواهند به دنبال توسعه و ترویج اعطای یارانه بروند باید بدانند این راه به ناکجا آباد ختم میشود. کشور باید توسعه پیدا کند، منابع تزریق شود، اقتصاد شکوفا شود، رشد رقم بخورد و معیشت مردم بر اثر کار و تلاش تامین شود. اینکه مردم در خانه بنشینند و سر ماه یارانه بخور و نمیری بگیرند، نه خلاقیت و استعدادشان شکوفا میشود و نه کرامت‌شان حفظ خواهد شد و نه دردشان دوا میشود، بنابراین یارانه از اول چیز عبثی بود و در آینده نیز عبث و بیهوده خواهد بود. تحریم چه تاثیری در این شرایط گذاشته است؟ همه عقلای کشور گفتند که باید با دنیا تعامل کنیم و اگر تعامل سازنده داشته باشیم، تحریم هم نخواهیم داشت. من فکر نمی‌کنم که ضرورتی داشته باشد که این اندازه مردم را در مضیقه و مشقت قرار دهیم و زیرساختهای اقتصادی کشور را نابود کنیم و زیر بار تحریم بمانیم. اکنون فضا برای حل مساله و برداشته شدن تحریم‌ها مساعد است البته در دولت قبل هم آماده بود. به نظر من، امروز خیر دنیا و آخرت در این است که همه تلاش کنند تحریم‌ها برداشته شود. اقتصاد ایران ظرفیت بالایی برای شکوفایی دارد. ایران به‌صورت بالقوه کشور ثروتمندی است و هم اکنون نیز این ثروت در کشور وجود دارد. اکنون کشور ما در منطقه و شاید هم جهان کم بدهکار‌ترین کشور است بنابراین کاملا مسیر برای توسعه سرمایه‌گذاری فراهم است و فقط کافی است که قیود از دست و پای اقتصاد کشور باز شود. سنگین‌ترین قید نیز همین تحریم است که کشورمان را با تنگناهای شدیدی مواجه کرده است. آیت‌ا... هاشمی تا چه اندازه برای لغو تحریم‌ها دغدغه داشتند و راهکار ارائه می‌کردند؟ آقای هاشمی مخالف تحریم بود و معتقد بود که باید به هر صورت که امکان دارد، این تحریم‌ها برداشته شود. ایشان مخالف اختلاف با همسایه‌ها و موافق تعامل با دنیا و برداشته شدن تحریم بود. دولت آقای روحانی و تیم مذاکره کننده را به شدت حمایت می‌کرد. یک بار به طور علنی در مقابل آنهایی که می‌گفتند تحریم خوب است، موضع گیری کرد که «تحریم نه تنها هیچ خوب نیست بلکه تمام زیرساختهای اقتصادی کشور را تهدید می‌کند و معیشت مردم را در تنگنا قرار می‌دهد.” فکر می‌کنم مجموعه صحبت‌ها و مواضع آقای هاشی را اگر همین امروز هم بازگو کنند، برای کشور خیلی راهگشا خواهد بود. البته باید به این نکته هم اشاره داشت که تحریم برای کاسبان ضرر نداشت چرا که آنها توانستند منابع زیادی را از کشور بدون هیچ ممیزی و کنترل خارج کنند و خیلی از این منابع رفته و برنگشته است. یک بار وقتی آقای به‌همنی فهرستی از ارقامی که از کشور خارج شده و برنگشته را توضیح می‌داد، حالش بد شد. اینها فرصت‌طلبان و منفعت‌طلبان تحریم بوده و هستند که تلاش می‌کنند مذاکره انجام نشود، تعامل شکل نگیرد و توافق انجام نشود. آنها سودهای مقطعی و کوتاه مدت خود را به منافع کشور ترجیح می‌دهند که این روند عاقبت خوبی هم برای کشور و خود آنها ندارد. چراکه اگر فقر در کشور گسترش پیدا کند، مرفهین نیز امنیت نخواهند داشت. اتفاقات اخیری در جامعه رخ می‌دهد. دلیل بسیاری از اعتراضات معیشتی وضعیت بغرنج اقتصادی مردم و نشان دهنده این است که اگر فقر گسترش پیدا کند، برای هیچ‌کس امنیت وجود ندارد. حتی آنهایی که از تحریم کاسبی می‌کنند، نمی‌توانند از کسب خود سود ببرند و بهره‌اش را با آرامش ببرند البته اگر وجدان داشته باشند که در هیچ حالتی نمی‌توانند اما اگر وجدان هم نداشته باشند ناامنی آنها را به خودشان خواهد آورد و خواهند دید که این مسیر مسیر درستی نیست.
سایر اخبار این روزنامه
ماجراي هواپيماهاي فرسوده وباقي قضايا
«گسترش خط فقر» آسيب‌های روانی را هم بيشتر كرد
از مذاكرات وين تا واكسن و معيشت مردم
دیگر جان زندان كشیدن ندارم
تخصصي‌تريـن هلدينگ در يَـد مدير بي‌تخصص
«ورك شاپ‌هاي نه گانه زمستانه» مدرسه روزنامه نگاري و مطالعات رسانه
بستن چشم و پابند ممنوع! بستن چشم و پابند ممنوع!
احمدي‌نژاد؛ اين بار استفاده از نام فردين و بهروز وثوقي!
«رفع تحريم ها» رسيده به ايستگاه آخر
بین مردم و مسئولان مفاهمه برقرار نیست!
برای فقرا، چه باید کرد؟
به عمل کار برآید
لطف «ای‌اف‌سی» به فوتبال ایران!
طالبان؛ از شناسایی «دوفاکتو» تا وضعیت زنان
