روزنامه آرمان ملی
1400/10/25
برجام در فرآیند تنش‌زدایی ایران و آمریکا
حشمت‌ا... فلاحت‌پیشه نماینده ادوار مجلس فراز و نشیب در مذاکرات یکسری عوامل دارد که تابه‌حال زیاد درباره‌اش گفته شده. عواملی که بیشتر نقش کشورهای دیگری بود که قرار شد به عنوان کاتالیزور یا کشورهایی که نقش میانجی و واسط در مذاکرات را داشته باشند ولی برعکس برای خودشان حوزه منافع برجامی تعریف کردند و عملا پیچیدگی‌هایی را به این مذاکرات تحمیل کردند، طوری که حتی مدیریت مذاکرات از دست دو هیات ایرانی و آمریکایی خارج شد. دو هیاتی که بیش از همه منافع‌شان در توافق هست ولی دیگر اعضای برجام عمدتا یک نگاه خاص اینگونه به برجام دارند و منافع خودشان را دنبال می‌کنند. حتی اخیرا هم بازیگرانی را دعوت می‌کنند برای اینکه نوعی رشوه سیاسی، اقتصادی بگیرند. اما عاملی که به دو طرف اصلی یعنی ایران و آمریکا ربط دارد، موضوع عدم اعتماد و عواملی است که در دو کشور به این موضوع کمک می‌کنند. به هر حال اگر صرف موضوع برجام و هسته‌ای بود، امکان توافق بیشتر بود اما عواملی در دو طرف سعی می‌کنند که مسائل دیگری را شکل دهند که نتیجه‌اش بی‌اعتمادی نسبت به آینده است. موضوع هسته‌ای یک جنبه چالش‌زا بین دو دشمن به اسم ایران و آمریکاست ولی این موضوع هم مهم‌ترین چالش بین ایران و آمریکا به حساب می‌آید. به‌طور طبیعی زمانی که دو کشور رقیب یا دشمن موارد اختلافی دارند با رفع هر اختلاف، زمینه برای کاهش تنش بین آنها فراهم میشود. اگر در دو طرف عواملی وجود داشته باشند که یک اختلاف را به‌گونه‌ای شکل دهند که حتی توافق بر سر آن منجر به کاهش تنش نشود، میشود گفت که نقش و اثر دیپلمات‌ها کاهش پیدا می‌کند و عوامل مخل بیشتر فعالیت می‌کنند. دو دسته رفتارها مرتبط با دو طرف ایرانی و آمریکایی شکل گرفته که به نظر می‌رسد آینده را مبهم و چالش‌زا نشان می‌دهند، فلذا موضع طرفداران توافق برجام را هم تضعیف می‌کنند. در طرف آمریکایی هنوز جریان‌های محافظه‌کار و لابی‌های ضدایرانی در تلاش هستند تا به‌گونه‌ای حتی برجام را در رفع تحریم‌ها بی‌اثر نشان دهند و با این سیاست عملا کمک کنند به کسانی که معتقدند با موضوع هسته‌ای مشکل تحریم‌ها حل نشود و موضع طرفداران احیای برجام در ایران هم تحت تاثیر قرار گیرد. لابی صهیونیست‌ها و مرتجعان عرب منطقه از این شرایط استفاده و سعی می‌کنند عوامل تنش‌زایی را به برجام مرتبط کنند و مانع از این شوند که دولت بایدن بتواند در توافق با سرعت بیشتری عمل کند. طرح این ادعا که اگر تحریم‌ها برداشته شود، ایران از پول‌های آزادشده استفاده می‌کند برای اینکه تنش‌های منطقه‌ای را شکل دهد و منافع آمریکا و متحدان منطقه‌ای را تهدید کند و مواردی از این دست در این میان مطرح میشود. در طرف دیگر، عواملی که به درستی یا نادرستی خودشان را به ایران وصل می‌کنند، چه در داخل و چه در کشورهای منطقه رفتارهایی را شکل می‌دهند که آینده مناسبات ایران و آمریکا حتی با توافق هم مبهم و توام با چالش نشان دهند. مثل یکسری اقداماتی که الان در عراق شکل می‌گیرد. حملاتی که انجام میشود و متاسفانه به‌رغم اینکه بعضا تکذیبه‌هایی هم صادر میشود ولی به‌گونه‌ای نیست که عملا ادعای نقش منفی حامیان ایران در منطقه را تکذیب کند. معتقدم مقاومت واقعی، مقاومتی بود که منجر به شکست رژیم صهیونیستی در جنگ 33 روزه شد. مقاومتی بود که منجر به شکست داعش شد ولی موشک پراکنی‌هایی که به منطقه سبز بغداد صورت می‌گیرد، به هیچ وجه در مقوله نمی‌گنجد بلکه آثار بلندمدت آن به ضرر جمهوری اسلامی ایران هم تمام میشود. طوری که الان کشورهای مختلف منافع اقتصادی خودشان را در عراق پیش می‌برند. درعراقی که هم مردم و هم دولت روند توسعه و بازسازی اقتصادی را شروع کردند، یکسری عوامل هنوز به دنبال موشک‌پراکنی هستند و به جایگاه و منافع اقتصادی و راهبردی ایران در عراق ضربه می‌زنند. به هیچ وجه موشک‌پراکنی‌های عراق را در راستای منافع ایران نمی‌بینم. در داخل هم یکسری مواضع و مسائل تنش‌آمیز مطرح میشود که عملا شائبه ادامه تنش و تشدید تنش بین ایران و آمریکا را مطرح می‌کند. متاسفانه در کشور کسانی که صاحب تریبون یا رسانه هستند، گاه به عمد موضوعات تنش را مطرح می‌کنند تا فضای مناسبات خارجی ایران کماکان امنیتی باشد و وقتی که امنیتی باشد، آن موقع راهبردهای امنیتی نقش حق وتو را دارند و راهبردهای توسعه‌ای کشور باز هم نادیده گرفته می‌شوند. به‌ویژه اینکه شرایط تحریم یعنی حفظ منافع کاسبان تحریم و شک نکنید کاسبان تحریمی که اکنون نفت ایران را به ارزان‌ترین نفت دنیای امروز تبدیل کرده‌اند و فقط جیب خودشان را پر می‌کنند. اینها کسانی هستند که در ازای از بین رفتن فرصت‌های اقتصادی کشور، فرصت‌های بادآورده برای خودشان تعریف می‌کنند، به‌شدت مخالف تنش‌زدایی هستند، فلذا همان‌گونه که در داخل آمریکا منافع برخی از لابی‌ها در تشدید تنش بین ایران و آمریکاست در داخل ایران هم منافع کاسبان تحریم در تشدید تنش‌هاست. بنابراین ایران و آمریکا نیازمند یک فضای اعتمادی هستند فراتر از موضوع هسته‌ای، یعنی این فضا باید شکل بگیرد که با احیای برجام، تنش‌های آینده کاهش پیدا می‌کند، وگرنه اگر این نتیجه شکل بگیرد که حتی با احیای برجام تنش‌ها تشدید میشود، آن موقع موضع دیپلماسی تضعیف میشود و موضع ضددیپلماسی تقویت میشود. معتقدم در شرایط کنونی کسانی که زمینه تنش بین ایران و آمریکا را فراهم می‌کنند به هیچ وجه منافع ملت را تامین نمی‌کنند، بلکه منافع‌شان در تشدید تحریم‌ها علیه کشور و تداوم اقتصاد زیرزمینی است، وگرنه منافع ملی ایران و آمریکا بیش از منافع دیگر اعضای برجام الان به توافق و احیای برجام برمی‌گردد.
سایر اخبار این روزنامه
توافق 25 ساله ايران- چين؛ جزييات نامشخص فعلا
طالبان از«ترانزيت مواد مخدر» ايران، از «احمد مسعود» نمی‌گذرد
معلمان و بازنشستگان در تجمع سراسري
حادثه‌ای عجیب؛ سنگ‌پرانی به اتومبیل‌ها در اتوبان‌ها
رضا عطاران، دلتنگ قاب تلويزيون؟
بازگشت اعتماد عمومي؟ - فقط عمل به وعده‌ها
یارانه نقدی و کوپن در انتظار خانوارها
علي عسگري با دستور بالاتري‌ها آمده
«اعتبارسنجی» جاي «وثيقه» در گرفتن وام بانكي
شوخی با اقشار میلیونی زیر خط فقر
حکایت صادرات محصولات زراعی
برجام در فرآیند تنش‌زدایی ایران و آمریکا
استراتژی حفظ بقا
ضمانت‌های اجرایی یک بخشنامه مهم
