تغییرات جدید در جراحی‌های زیبایی در ایران

آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعراء:این روزها عمده مراجعین کلینیک‌های زیبایی و پزشکان این حوزه افراد میانسال هستند که وقت خود را در صف‌های انتظار می‌گذرانند و هزینه صرف می‌کنند تا به گونه‌ای جوان بمانند. در چند سال اخیر و با گسترش افسارگسیخته فضای مجازی نمایش دادن به امری بسیار مهم تبدیل شده است. این امر در قالب‌های مختلف خود را نشان می‌دهد که یکی از آن‌ها جراحی‌های زیبایی برای ساخت و به نمایش گذاشتن ظاهری زیبا‌تر مطابق با معیار‌های تعریف شده است. قبل‌تر غالب تمرکز عمل‌های زیبایی بر جراحی بینی قرار داشت و عمده مراجعین نیز جوانانی خواهان زیبایی بیشتر بودند. اما با توجه به آنکه جمعیت کشور ما به سمت میانسالی در حرکت است ما با افزایش میزان عمل‌های جراحی جدید مطابق با این رده سنی مواجه هستیم. یعنی ورود به دنیای میانسالی برای بسیاری از افراد ترسناک است و آن‌ها برای مقابله با بحران میانسالی به سمت جراحی‌های زیبایی متعددی می‌روند تا روند افزایش سن خود را به تعویق بیندازند یا بهتر است بگوییم افزایش سن خود را پنهان کنند. عده‌ای نیز برای حفظ جوانی از دست رفته خود به صورت وسواسی در پی جراحی‌های زیبایی می‌روند و این اقدامات به چند عمل و جراحی محدود نمی‌شود.شاید بتوانیم استقبال بیش از اندازه از جراحی‌های زیبایی مانند لیفت گردن، زاویه‌سازی صورت و پیکر تراشی را نشانه‌هایی از فرار پیری در افراد میانسال بدانیم. این افراد به نوبه‌ای به دنبال جوانی و گرفتن تحسین از دیگران هستند و تنها راه پیش روی خود را عمل‌های زیبایی قلمداد می‌کنند.
>جراحی‌های زیبایی و پیکرتراشی نتیجه بحران میانسالی
چندی پیش یک روانشناس بالینی، در گفتگو با ‌ مهر از بحران میانسالی به عنوان یکی از علل گرایش افراد به انجام جراحی‌های زیبایی نام برد.مینا رشیدی، گفت: با ورود فضای مجازی در زندگی و بروز اشکال مختلف خودشیفتگی برخی افراد در قالب نمایش زندگی‌های شخصی پرزرق و برق باعث شد تا اهمیت دادن افراطی به ظاهر و مادیات بیش از پیش گسترش یابد تا جایی که پیری و ورود به دنیای میانسالی برای خیلی‌ها امری ترسناک و وحشت آفرین قلمداد شود که البته همین امر باعث عمیق‌تر شدن بحران میانسالی شده است.وی تصریح کرد: مقایسه‌های اجتماعی نه تنها باعث از بین رفتن اعتماد به نفس و مشکلات هویتی در بسیاری از افراد شده است بلکه موجب شده تا گروه میانسالان برای حفظ جوانی دست به اقدامات وسواسی در عمل‌های جراحی و عمل‌های زیبایی متعدد بزنند.رشیدی با بیان اینکه استقبال بیش از اندازه به جراحی‌های زیبایی و پیکر تراشی غیرضروری نشانه فرار از پیری و پایین آمدن اعتماد به نفس است، افزود: انجام عمل‌های غیرضروری زیبایی، کاهش وزن در خانم‌های بالای۳۵ سال و عضله‌سازی در آقایان بالای۴۰ سال نشان می‌دهد که بحران میانسالی در این افراد تا حدی عمیق شده که وسواس زیاد نسبت به ظاهر در آنها کاملاً مشهود است.وی، خودشیفتگی، انتظارات غیر واقعی و تصمیمات عجیب و عجولانه را از دیگر نشانه‌های بحران میانسالی دانست و افزود: سن گریزی و نپذیرفتن واقعیت‌ها اغلب به شکل تصمیمات هیجانی و دینامیکی مانند تغییر پوشش، خرید اتومبیل‌های گران قیمت و یا تغییر وسایل منزل با گرفتن وام و قرض بروز می‌کند چون این افراد تشنه تازگی و گرفتن تحسین از دیگران هستند.رشیدی خاطرنشان کرد: ناامیدی از آینده نیز مسئله تازه‌ای است که در بحران میانسالی دیده می‌شود. فرد هیچ چشم‌اندازی برای آینده نمی‌بیند و تلاش‌هایش برای بهبود زندگی را از دست می‌دهد. فکر کردن زیاد به مرگ نیز از عوارض بحران میانسالی است که مانع امید به آینده می‌شود و در نهایت فرد را دچار وسواس مرگ و حتی افسردگی می‌کند‎ به همین دلیل همواره پیشنهاد می‌شود افراد دچار بحران میانسالی به جای تخلیه روانی خود به شکل غلط، درصدد آموزش مهارت‌های برون رفت از این چالش باشند.
>انکار سن تقویمی


فاطمه رسولی روانشناس بالینی درباره علت یابی بالا بودن میزان جراحی‌های زیبایی در ایران در سن میانسالی به آفتاب یزد گفت:«با بالا رفتن انتظار افراد از زیبایی و تغییر معنا و مفهوم آن تغییراتی در جامعه و گرایش فکری افراد نیز به وجود آمده است.وقتی که فضای مجازی، فرهنگ و رسانه جوانی را مترادف با زیبایی می‌داند، این تصور به وجود می‌آید که افراد در گروه‌های سنی دیگر زیبا نیستند و تنها معنا و مفهوم زیبایی جنبه ظاهری دارد.شاید این تصور ذهنی بیشتر در گروه زنان جامعه به وجود آمده است که چون جوانی مساوی با زیبایی است باید خودم را به هر قیمت ممکن در سن جوانی نگه دارم.این حفظ جوانی می‌تواند با خود بهای سنگینی را به همراه داشته باشد.عده‌ای هزینه‌های بسیار زیادی را صرف جراحی‌های پلاستیک می‌کنند؛ به خصوص جراحی در زمینه تغییر در اندام، پوست صورت و هرچیزی که به وسیله آن بتوان سن تقویمی خود را پنهان کرد.افراد به گونه‌ای سعی می‌کنند که سن تقویمی خود را انکار کنند و ما با یک هجوم این گروه سنی به سمت عمل‌های زیبایی مواجه هستیم.»
>الگوی دیکته شده در کشورهای جهان سوم
وی ادامه داد:« اما می‌بینیم که در کشورهای دیگر معنای زیبایی تغییر پیدا کرده است و روز به روز شاهد آن هستیم که اهداف افراد در جوامع جهان به سمت سلامتی و پیشرفت در حرکت است. آن‌ها تاکید زیادی دارند بر منحصر بفرد بودن هر انسان در صورتی که در کشورهای جهان سوم یک الگویی دیکته شده است و همه سعی دارند شبیه به آن باشند. در این کشورها معمولا معنای زیبایی یعنی لاغر اندام بودن، سفید بودن، چشمان رنگی داشتن، بینی کوچک و..... ما شاهد هستیم که استفاده از لنز، پیکر تراشی و جراحی‌های گوناگون در کشور‌های جهان سوم آمار بسیار بالایی دارد. ما حتی در کشور‌های جهان اول شاهد هستیم که کارتون‌ها و انیمیشن‌ها معیار‌های زیبایی را تغییر داده اند. قبلا در این تولیدات افراد زیبا لاغر اندام، قد بلند، سفید پوست و... به نمایش گذاشته می‌شدند اما الان طیف گسترده‌ای از افراد وارد این گونه تولیدات شده اند.در این تولیدات گفته می‌شود که هر انسانی منحصر بفرد است و افراد باید اهداف شخصی زندگی خودشان را دنبال کنند.اما متاسفانه در کشورهای جهان سوم همچنان تاکید بر جنبه ظاهری افراد وجود دارد.برای مثال تاکید می‌شود افراد برای حفظ محبوبیت خود و دستیابی به جایگاه خوب در جامعه نیازمند ظاهر زیبا هستند و این اهمیت بیش از حد دادن به ظاهر باعث شده که این عمل‌های زیبایی روز به روز افزایش پیدا کند.»
>افزایش گرایش به مواد مخدر در زنان میانسال
رسولی در ادامه تصریح کرد:« حتی ما می‌بینیم که به دلیل وجود باور‌های غلط،گرایش به سمت مصرف مواد مخدر در بین زنان میانسال در حال افزایش است.برای مثال عده‌ای به استفاده از داروهای محرک سوق پیدا می‌کنند تا به تناسب اندام برسند. متاسفانه یک باور غلط دیگر در کشورهای جهان سوم رایج شده این است که زنان تمایلی به بچه‌آوری ندارند به دلیل اینکه فکر می‌کنند بارداری با تغییرات هورمونی، جسمانی و ظاهری همراه است.اما نکته‌ای که وجود دارد این است که زیبایی مساوی با سلامتی است؛ سبک زندگی سالم، توجه به تحرک زیاد، استفاده از ویتامین‌ها و... باید مورد توجه قرار بگیرد. الان در کشورهای جهان اول ما می‌بینیم که استفاده از بوتاکس و مواردی که روند طبیعی رشد را با مشکل مواجه می‌کند، رو به کاهش است به این علت که آن‌ها این معنا و مفهوم را پذیرفته‌اند که هر سنی با خود زیبایی‌هایی به خصوص را به دنبال دارد.آن‌ها این مفهوم را در رسانه هایشان به اشتراک می‌گذارند که پشت هر کدام از این تغییرات تجربه زیادی وجود دارد. آن‌ها به معنا و مفهوم پشت تغییرات جسمی و ظاهری خود توجه دارند و به دنبال آن نیستند که آن‌ها را از بین ببرند. »
>تلاش رسانه‌ها و فرهنگ سازی
این روانشناس بالینی ادامه داد:«از سوی دیگر تساوی حقوق زن و مردی که در کشورهای جهان اول ایجاد شده باعث شده است که زنان هم مانند مردان دوران میانسالی را دوران خوشی بدانند و در آن دوران سعی کنند بیشتر به سمت اهداف شخصی خود بروند و به این فکر کنند که در طول زندگی شان به فکر رشد شخصی خود باشند و خود را با دیگران مقایسه نکنند. این موارد نتیجه چندین سال تلاش رسانه‌ها و فرهنگ‌سازی بوده که باعث شده است زنان در سنین مختلف بازهم خود را زیبا ببیند و سعی کنند به دنبال معیار‌ها و اهداف شخصی بروند. قبلا سن میانسالی 30 تا 45 سال اعلام شده بود اما الان این سن تغییر کرده‌ و بحران میانسالی یک اتفاقی است که فرد با خود کنکاش می‌کند که تا چی میزان توانسته به اهداف خود و موفقیت برسد.سن تقویمی قابل انکار نیست و هرچقدر افراد بیشتر به ظاهر خود اهمیت بدهند بحران میانسالی را سخت‌تر سپری می‌کنند.»
>ظاهر پرستی و خودنمایی
فاطمه فرحمند روانشناس نیز در این باره به آفتاب یزد گفت: «امروزه گرایش به زیبایی به عنوان یک پدیده اجتماعی به مرحله ظاهر پرستی و خودنمایی رسیده‌ که در جامعه ما در حال گسترش است و این شامل زنان میانسال هم شده است.بررسی‌های زیاد نشان می‌دهد بیشترین انگیزه در تمایل زنان به این جراحی‌ها زیبا شدن به عنوان عاملی برای ارتقا اعتماد به نفس شناسایی شده است. در ایجاد این تمایل ماهواره و شبکه‌های اجتماعی موثر بودند. به نظر می‌رسد جامعه پسند شدن و کسب ارزش و احترام در جامعه می‌تواند در گرایش زنان میانسال به انجام عمل‌های زیبایی موثر باشد و ایران در این تحول اجتماعی رتبه بالایی را دارا است.مدرنیته در این تحول نقش بسزایی دارد و باعث شده زنان میانسال وارد عرصه زیبایی و جوان‌سازی شوند.علل روانشناسی در این باره نبود اعتماد به نفس، تجمل گرایی، تقلید و خودنمایی در شبکه‌های مجازی، نداشتن معنا در زندگی، احساس پوچی و ترس از پیری و مرگ می‌باشد که متاسفانه علاوه بر خطرات این جراحی‌ها بر روی بانوان مسن خطرات دیگری از جمله تمرکز بر زیبایی و بی‌توجهی به خودشناسی و معنویات را به همراه
دارد. »