روزنامه خراسان

هشدارهای امیرمؤمنان(ع) درباره عواقب دوری جامعه از «غیرت دینی»

نوائیان / حلاجیان – حضرت آیت‌ا...خامنه‌ای طی بیانات اخیرشان در ارتباط تصویری با مردم قم، به مناسبت سالروز قیام 19 دی‌ماه سال 1356، در کنار توجه به تحلیل تاریخی و ارائه ارزیابی دقیق درباره رویدادهایی که منجر به پیروزی نهضت شد، به بررسی شاخص‌هایی که عامل اصلی و اساسی این پیروزی بود و در دهه‌های بعد نیز، ملت بزرگ ایران را به سلامت از پیچ‌های تند تاریخی گذراند هم، پرداختند. بخش مهمی از بیانات معظم‌له، در ارزیابی این شاخص‌ها، به موضوع «غیرت دینی» و اهمیت آن در پیروزی ملت ایران و تقویت جایگاه انقلاب اسلامی در منطقه و جهان اختصاص داشت. نظر به اهمیت موضوع یادشده، در گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد نظافت، استاد حوزه و مدیر مدارس علمیه حضرت مهدی(عج)، به بررسی جایگاه «غیرت دینی» و مفهوم آن با تکیه بر آموزه‌های امیرمؤمنان(ع) در کتاب ارجمند «نهج‌البلاغه» پرداختیم. اما پیش از درج سخنان این استاد حوزه در مصاحبه با خراسان، لازم است برای یادآوری بیانات رهبر انقلاب، بر فرازهایی از سخنان ایشان که درباره «غیرت دینی» ایراد شده‌است، مروری دوباره داشته‌باشیم. تعابیر رهبرانقلاب از مفهوم «غیرت دینی» «یک نکته دیگر این است که نقش غیرت دینی مردم را در این قضیّه نبایستی نادیده گرفت. علّت این‌که من روی این تکیه می‌کنم این است که انسان می‌بیند تبلیغ می‌شود و در واقع تلاش فرهنگی وسیعی انجام می‌گیرد برای این‌که چیزهایی که ناشی از غیرت دینی است، به بی‌منطقی و خشونت‌های  بی‌منطق متّهم کنند. من می‌خواهم عرض بکنم که نه، قضیّه این‌جور نیست؛ غیرت دینی، در آن‌جایی که  خودش را نشان می‌دهد و تأثیرگذار است، همراه با عقلانیّت است؛ و غیرت دینی اساساً ناشی از بصیرت است، که بصیرت یک شعبه‌ای از عقلانیّت است و نشان‌دهنده عمق دین‌داری است و در اغلب موارد این غیرت دینی وقتی شما نگاه می‌کنید، می‌بینید که با عقلانیّت همراه است. شخصیّت‌هایی که بیشترین غیرت دینی را دارند، این‌ها غالباً دارای عقلانیّت بالا هستند؛ نمونه‌اش شخص امام بزرگوار؛ اوج غیرت دینی بود، واقعاً هیچ‌‌کس را ما ندیدیم و نشناختیم که از لحاظ غیرت نسبت به دین و فرهنگ دینی و زندگی دینی و سبْک زندگی دینی و احکام دینی مثل امام بزرگوار باشد؛ در عین حال در اوج عقلانیّت بود؛ خردمند، عاقل و دانشمند و من خوب است در این مناسبت یاد کنم از فقیه و فیلسوف معاصرمان، مرحوم آیت‌ا... مصباح‌یزدی که ایشان هم همین‌‌جور بودند؛ ایشان هم انصافاً شاگرد شایسته امام بود و هم در غیرت دینی در اوج بود، هم در عقلانیّت، یک فیلسوف به معنای واقعی کلمه بود. قیام نوزدهم دی، یک ترکیب درخشانی است از غیرت و عقلانیّت.» نقش غیرت دینی در تبدیل تهدید به فرصت «عزیزان من، کسانی که این سخن را از این بنده حقیر می‌شنوید! غیرت دینی را حفظ کنید؛ غیرت دینی را حفظ کنید. عامل نجات کشور در بزنگاه‌های مختلف، غیرت دینی ملّت ایران بوده. غیرت دینی است که تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کند. یک نمونه‌اش جنگ تحمیلی و دفاع هشت‌ساله که یک تهدید بزرگ بود، [امّا] غیرت دینی مردم، غیرت دینی جوان‌ها، غیرت دینی پدران و مادران و همسران موجب شد که جوان‌های ما بروند به جبهه و در این جنگِ در واقع بین‌المللی، ‌که آمریکای آن روز، شوروی آن روز، ناتوی آن روز، ارتجاع منطقه در آن روز، همه با هم همدست شده بودند که ایران را شکست بدهند و امام را به زانو دربیاورند و نهضت را نابود بکنند، همه این‌ها را شکست داد و توانست پیروز بشود. منشأ این، غیرت دینی بود. حالا این، دفاع مقدّس؛ در سال‌های بعد هم حوادث گوناگونی وجود داشته. در همین برهه کنونی خودمان، شهادت همین شهید عزیزمان، شهید سلیمانی. واقعاً شهادت شهید سلیمانی یک حادثه تاریخی و عجیب شد؛ هیچ‌‌کس فکر نمی‌کرد، دوستان هم فکر نمی‌کردند که این حادثه این‌‌جور عظمت پیدا بکند و خدای متعال به این حادثه برکت بدهد تا بتواند هویّت دینی و انقلابی مردم را جلوی چشم همه قرار بدهد و همه ببینند. ملّت ایران ، زیر تابوت شهید سلیمانی به معنای واقعی کلمه هویّت خودش را نشان داد، وحدت خودش را نشان داد. خب در تهران تشییع، در کرمان تشییع، در تبریز تشییع، در مشهد تشییع، در شهرهای مختلف [ایران] تشییع، در عراق آن تشییع عظیم؛ اگر چنان‌چه بنا براین بود که مثلاً این پیکر شهید و مقدّس را به سوریه و لبنان ببرند، آن‌جا هم همین حادثه به وجود می‌آمد؛ اگر پاکستان هم می‌بردند، آن‌جا هم این حادثه همین‌‌جور به وجود می‌آمد. یعنی این حرکت عظیم ملّت مسلمان را نشان داد؛ این حادثه، حادثه عظیمی بود. یعنی شهادت یک شخصیّت بزرگی مثل شهید سلیمانی از نظر دشمن و از نظر همه، یک تهدید محسوب می‌شد، امّا غیرت ملّت مسلمان، ملّت ایران، این تهدید را تبدیل کرد به فرصت و یک فرصتی شد. ما از این قبیل [حوادث] در تاریخ گذشته‌مان داریم؛ حادثه نهم دی هم از همین قبیل است. حادثه نهم دی سال ۸۸ هم همین‌‌جور است؛ آن‌جا هم یک تهدید بزرگی راه افتاد، چندماه هم طول کشید، امّا غیرت مردم روز نهم دی به میدان آمد و آن حادثه را از بین برد، بلکه آثار سوء را هم از بین برد، آن تهدید را تبدیل کرد به فرصت. این یک نکته که عامل اصلی این پیروزی‌ها، این موفّقیّت‌ها، این تبدیل شدن تهدیدها به فرصت، غیرت دینی مردم بوده؛ این را بایستی حفظ کرد. گویندگان، نویسندگان، افراد مؤثّرِ در فضاهای ذهنی و فکری مردم به این نکته توجّه کنند. البتّه معلوم است که مخالفین و دشمنان هم کار خودشان را در این زمینه انجام می‌دهند؛ به همین عرایض بنده هم در این زمینه ایراد خواهند کرد، حرف خواهند زد، امّا حقیقت همین است؛ حقیقت این است که بایستی این غیرت دینی در مردم محفوظ بماند، و به توفیق الهی محفوظ خواهد ماند.»   غیرت ،یکی از مهم ترین نشانه های ایمان  حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت، سخنان خود را با بررسی مفهوم غیرت آغاز می‌کند و می‌گوید: یکی از ویژگی‌های مهم مؤمنان، «غیور»بودن است. در روایتی از پیامبراکرم(ص) می‌خوانیم: «الغِیرَتُ مِنَ الایمانِ»؛ غیرت داشتن نشانه ایمان است. حالا مفهوم این غیوربودن یا غیرت داشتن چیست؟ مؤمن آدم بی‌تفاوتی نیست، او احساس مسئولیت می‌کند؛ طبق تعبیری از رسول‌خدا(ص) ارزش‌ها با جان مؤمن پیوند خورده‌است و لذا، هر نوع هجمه‌ای را به ارزش‌ها، هجمه به خودش تلقی می‌کند و واکنش نشان می‌دهد. کسانی که فاقد غیرت هستند، خوابند؛ یعنی فقط با تازیانه دشمن و آن هم زمانی که دیر شده‌است، بیدار می‌شوند. بحثی که امیرمؤمنان(ع) در خطبه 27 نهج‌البلاغه دارند، مبتنی بر همین مسئله‌ است. سپاه معاویه وارد انبار شده و دست به غارت و کشتار زده، حرمت حریم مسلمانان را رعایت نکرده؛ امام(ع) می‌خواهد غیرت کوفیان را برانگیزد؛ می‌فرماید: «وَ لَقَدْ بَلَغَنی اَنَّ الرَّجُلَ مِنْهُمْ کانَ یَدْخُلُ عَلَی الْمَرْاَةِ الْمُسْلِمَةِ وَ الاُخْرَی الْمُعاهَدَةِ فَیَنْتَزعُ حِجْلَها وَ قُلْبَها وَ قَلائِدَها وَ رِعاثَها، ما تَمْتَنِعُ مِنْهُ اِلاّ باِلاْسْتِرْجاعِ وَ الاِسْتِرْحامِ، ثُمَّ انْصَرَفُوا وافِرینَ، ما نالَ رَجُلاً مِنْهُمْ کَلْمٌ، وَلااُریقَ لَهُمْ دَمٌ»؛ به من خبر رسیده‌است که مردی از آن‌ها به زنی مسلمان و نیز، زنی [غیرمسلمان] که در حمایت حکومت اسلامی قرار دارد، هجوم و زیورآلات آن‌ها را به یغما برده‌ و آن زن که نمی‌توانسته ‌است دشمن را از خود دور کند، با استرجاع (گفتنِ انا لله و انّا الیه راجعون) از آن یغماگر طلب رحم می‌کرده‌است. آن‌گاه غارتگران، بی‌آن‌که کسی مانع آن‌ها شود و خونی از بینی یک نفر از آن‌ها بیاید، بازگشته‌اند. این‌جا امیرمؤمنان(ع) می‌فرماید: «فَلَوْ اَنَّ امْرَءاً مُسْلِماً ماتَ مِنْ بَعْد هذا اَسَفاً ما کانَ بهِ مَلُوماً، بَلْ کانَ بهِ عِنْدی جَدیراً»؛ اگر یک مرد مسلمان، از شنیدن این خبر دق کند و بمیرد، شایسته است و مورد ملامت نیست. امام(ع) می‌فرماید نباید چنین مردی را بابت غیرتی که داشته‌است، مورد سرزنش قرار داد. وقتی مردم یک جامعه غیرت داشته‌باشند، در مقابل دشمن و اقدامات او بی‌تفاوت نمی‌نشینند. دین از کدام غیرت صحبت می‌کند؟ این استاد حوزه تصریح می‌کند: غیرتی که دین تجویز می‌کند، البته با بصیرت همراه است؛ به دیگر سخن، آن نوع غیرتی در آموزه‌های دینی اعتبار دارد که با بصیرت و آگاهی مرتبط است. فرد بصیر و باغیرت، طبعاً دشمن‌شناس است و می‌داند که دشمن از چه مسیری ورود می‌کند و قصد او چیست.ممکن است او با یک جنگ نرم روبه‌رو باشد. این جنگ با جنگ سخت تفاوت دارد؛ آن‌جا تیر یا خمپاره‌ای می‌آمد، باعث شهادت همرزمان می‌شد و اثرش بر غیرت رزمندگان، سریع و فوری بود، اما در زمان امیرمؤمنان(ع)، مردم آماج تیرهای جنگ نرم بودند و اتفاقاً در همین گیر و دار، غیرت خود را از دست دادند؛ انگار تیرهای جنگ نرم، خواب‌آور است! انسان را به خواب غفلت فرو می‌برد و فرد را بی‌غیرت می‌کند. اگر کسانی که در کنار امام علی(ع) قرار داشتند، فریادهای بیدارکننده امام(ع) را می‌شنیدند و غیرت ازدست‌رفته را بازمی‌یافتند، سرنوشت غم‌انگیزی که در تاریخ شاهد آن هستیم، رقم نمی‌خورد. بنابراین، ما باید در دوران خودمان، هوشیار باشیم تا دچار چنین مشکلی نشویم. عواقب نادیده گرفتن «غیرت دینی» یکی از عوارض کنار گذاشتن غیرت دینی، پراکندگی جمع است. امیرمؤمنان(ع) در همان خطبه 27 می‌فرماید: «وَاللّهِ یُمیتُ الْقَلْبَ، وَ یَجْلِبُ الْهَمَّ اجْتِماعُ هؤُلاءِ الْقَوْمِ عَلی باطِلِهِمْ، وَ تَفَرُّقُکُمْ عَنْ حَقِّکُمْ»؛ به خدا سوگند این امر قلب را می‌کشد؛ این‌که چگونه شما از گرد حق پراکنده شده‌اید و آن‌ها، به دور باطل جمع شده‌اند. برای آدم بی‌غیرت دیگر مهم نیست که بر سر دوستش، برادرش و همسایه‌اش چه بیاید. جامعه درگیر بی‌غیرتی، منافع ملی را هم فراموش می‌کند؛ آن‌وقت هرکسی به فکر منافع خود و خانواده‌اش است؛ چنین جامعه‌ای در سراشیبی سقوط قرار می‌گیرد. در روزگار ما برخی هستند که مسئولیتی هم دارند، اما انگار تحت تأثیر تبلیغات دشمن، غیرت را کنار گذاشته‌اند؛ یادمان نرود که مسئولان جامعه، فرهنگ‌ساز هستند و نباید نسبت به این قضایا بی‌تفاوت بمانند، باید به هجمه‌ها، واکنش درخور نشان دهند. در روزگار ما، دشمن با سلاح رسانه و فرهنگ، به جنگ با اعتقادات ما پرداخته‌است، اما برخی بی‌تفاوت مانده‌اند و هرچه هم به آن‌ها تذکر می‌دهند، انگار فایده‌ای ندارد. انگار قرار است، به قول معروف، تاریخ تکرار شود. امام علی(ع) به کوفیان می‌فرمود: وقتی به شما دستور می‌دهم در تابستان به دشمن بتازید، گرما را بهانه می‌کنید و در زمستان هم، بهانه تخلف شما، سرماست! با این وضعیت، شما از شمشیر و جنگ گریزان‌تر خواهید بود. توصیف امام(ع) از افراد بی‌غیرت، بسیار گویا و صریح است: «یا اَشْباهَ الرِّجالِ وَلا رِجالَ، حُلُومُ الاَطْفالِ»؛ ای نامردان مردنما که عقلتان مانند اطفال است! خدا به شما فرصت بیداری و مقاومت داده، اما دریغ می‌کنید. بعد می‌فرماید: «لَوَددْتُ اَنِّی لَمْ اَرَکُمْ وَلَمْ اَعْرِفْکُمْ. مَعْرِفَةٌ وَاللّهِ جَرَّتْ نَدَماً، وَ اَعْقَبَتْ سَدَماً. قاتَلَکُمُ اللّهُ»؛ کاش هرگز شما را ندیده و نشناخته بودم که به خداسوگند، آشنایی با شما، موجب پشیمانی است؛ خدا شما را بکشد. این یک نمونه از روایت مربوط به غصه‌های امیرمؤمنان(ع) درباره بی‌غیرتی و بی‌حمیّتی یارانش است.  مکتب حاج قاسم،همان مکتب غیرت است امروزه صحبت درباره حاج‌قاسم و مکتب او، بسیار است؛ اگر به دنبال چرایی جذابیت مکتب حاج‌قاسم هستید، باید بگویم که این مکتب، همان مکتب غیرت است؛ این غیرت، چه در هجوم تسلیحاتی و امنیتی دشمن و چه در هجمه‌های سیاسی، فرهنگی و عقیدتی، فعال می‌شود؛ از جهات گوناگون فعال است. امیرمؤمنان(ع) در جایی می‌فرماید که انسان ذلیل نمی‌تواند مانع ظلم و ستم شود؛ انسان بی‌غیرت ذلیل است؛ یعنی اگر کسی بی‌غیرت باشد، به ذلت کشیده می‌شود و پس از آن، حتماً گرفتار دشمن ظالم خواهد شد. اما باز هم تکرار می‌کنم، این غیرت باید با عقلانیت همراه باشد؛ نباید در این مسیر، از مدار عبودیت و بندگی خدا خارج شویم.  
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
وزیر کار:یارانه ثروتمندان به تدریج حذف می‌شود (شهروند) اتمام حجت هسته‌ای تهران (جوان)فرصت‌هاي ترامپيزم (اعتماد) اخبار ویژه (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
آغاز اجرای توافق 25 ساله ایران و چین روایت از انتقامی که حتمی است دریاچه ای که آب می رود! خاطره ‌بازی با سلف ‌دانشگاه امان از بدقولی «جیران» تصمیم بانکی که خشک و تر را می سوزاند! پشت پرده قفل بانک ها برتسهیلات بهشت هرمز چشم انتظار تحول هشدارهای امیرمؤمنان(ع) درباره عواقب دوری جامعه از «غیرت دینی» دستیابی سپاه به فناوری پرتاب ماهواره با سوخت جامد دستورات کاغذی ستاد مقابله با کرونا جنایت در آتش حسادت سرقت های مخوف کارآگاهان قلابی !