چین و دورنمای همکاری با ایران

حسن هانی‌زاده تحلیلگر مسائل بین الملل سفر آقای حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران به چین و دیدار وی با وزیر خارجه این کشور در چارچوب اجرایی کردن توافقنامه همکاری 25 ساله ایران و چین قابل تجزیه و تحلیل است. با توجه به اینکه این قرارداد یکسری مزایایی برای طرفین دارد، لذا جمهوری اسلامی ایران برای تقابل با تحریم‌های غرب و آمریکا با اجرایی کردن توافقنامه همکاری 25 ساله ایران و چین موافقت کرده و سفر وزیر خارجه هم در همین چارچوب قرار دارد. با توجه به اینکه چین یکی از شرکای اقتصادی ایران است به نظر می‌رسد این کشور تمایل دارد با شرایطی که هم منافع ایران و هم منافع چین را تضمین کند، در طول دو دهه آینده بیش از 350 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی نفت و گاز داشته باشد. طبیعتا هم چین، هم ایران و هم روسیه سه کشوری هستند که همواره مورد تحریم آمریکا و غرب قرار دارند و نزدیک شدن این سه کشور به یکدیگر می‌تواند به ایستادگی آنها در برابر تحریم‌های ظالمانه آمریکا منجر شود. به همین دلیل سفر وزیر خارجه ایران به پکن می‌تواند گشایشی در زمینه همکاری‌های اقتصادی و رفع تحریم‌ها به وجود آورد و ایجاد کند ضمن اینکه چین در رابطه با مذاکرات ایران و 1+4 در وین موضع شفافی اتخاذ نکرد و این مسئله طبیعتا موجب نارضایتی ایران شده و وزیر خارجه هم مراتب نارضایتی خودش را از سکوت چین در برابرتحریم‌های آمریکا به طرف‌های چینی منتقل کرده است. ولی به هر حال روابط چین و ایران به سطح بسیار بالایی هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ اقتصادی رسیده است. سفر دیگر آقای امیرعبداللهیان به پادشاهی عمان و قطر بود که این دو کشورعضو همکاری خلیج فارس رابطه بسیار تنگاتنگی هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ اقتصادی با ایران دارند و این سفر دوره‌ای وزیر خارجه می‌تواند فشارهای تحریمی آمریکا علیه ایران را کاهش دهد. ضمن اینکه پادشاهی عمان تجربه بسیار گراسنگی درخصوص نزدیک کردن دیدگاه‌های ایران با کشورهای اروپایی دارد. از طرف دیگر تحولاتی که در منطقه رخ داده و تاثیر آن به طور طبیعی در جامعه ایران باقی خواهد ماند، مسئله تشکیل پارلمان عراق و انتخاب رئیس پارلمان عراق است. از آنجایی‌که در انتخابات عراق «جریان سائرون» به رهبری مقتدی صدر 73 کرسی را به دست آورده، لذا الان جریان مقتدی صدر در پارلمان عراق دست بالایی دارد و به همین دلیل با ائتلاف با کردها و اهل سنت، «محمد الحلبوسی» رئیس سابق پارلمان بار دیگر به عنوان رئیس دوره پنجم پارلمان عراق انتخاب شد درحالی که برخی از جریان‌های شیعه موافق این انتخاب نبودند. مهم‌ترین مشکلی که وجود دارد، انتخاب نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور است. اکنون اختلاف بین کردهای عراق بر سر تعیین یک نامزد بالا گرفته و حزب دموکرات خواهان تعیین شخصیتی غیر از «برهم صالح» است درحالی که اتحادیه میهنی عراق بر روی باقی ماندن برهم صالح و یا انتخاب هوشیار زیباری، وزیر خارجه سابق به عنوان رئیس‌جمهور اصرار دارد. اما در رابطه با انتخاب نخست‌وزیر که بزرگ‌ترین چالش سیاسی در پارلمان عراق تلقی می‌شود، هنوز طرف‌های پارلمانی و اعضای مجلس عراق به توافق قابل قبولی نرسیدند درحالی‌که مقتدی صدر اصرار دارد مصطفی الکاظمی برای بار دیگر به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شود. اما جریان الحشد الشعبی و الفتح به رهبری هادی العامری و جریان دولت قانون به رهبری نوری المالکی به شدت مخالف انتخاب مصطفی الکاظمی نخست وزیر فعلی برای تشکیل کابینه هستند. لذا مقتدی صدر تلاش می‌کند تا بر تمام ارکان سیاسی، حکومتی و پارلمانی عراق تسلط پیدا کند. امری که ممکن است بر روند همکاری‌های ایران و عراق تاثیر منفی باقی بگذارد.