شروع مجدد وین از امروز با خوش‌بینی محتاطانه

در شرایطی که انبوهی از اخبار پراکنده و بعضاً به پشتوانه امریکا، دسترسی هرچه سریع‌تر به توافق را القا می‌کنند، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در عین حال که بر تلاش‌ها برای به نتیجه رسیدن مذاکرات آتی تأکید دارد از پیگیری گفتگو‌ها در مسیری محتاطانه سخن می‌گوید. وزیر دفاع پیشین اتریش هم واقع‌بینی در مسیر مذاکرات را ضروری می‌داند.
به‌رغم ادامه مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین، شواهد حاکی از این است که همچنان مسائل زیادی باید حل شوند تا توافقی خوب به دست آید. با این حال، احتمال دسترسی قریب‌الوقوع به توافق در روز‌های گذشته، بیش از پیش برجسته شده است. از جنبه فنی، برخی منابع می‌گویند که بیش از نیمی از مسائل مورد بحث در مذاکرات باید حل شوند. انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا دیروز در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: «جلسه کارگروه لغو تحریم‌ها در هتل کوبورگ برگزار شد. برای نشست‌های بیشتری برنامه‌ریزی شده است.» وی نیز از موضع‌گیری قاطع درباره آینده مذاکرات خودداری کرد و افزود: «موفقیت مذاکرات وین درباره برجام هنوز نامعلوم است، چیزی که در چنین مذاکرات پیچیده‌ای واقعاً معقول است. اما من به عنوان هماهنگ‌کننده، تنها می‌توانم هیئت‌ها را به تعهد نسبت به موفقیت توصیه کنم.» وارنر واسلابند، وزیر دفاع پیشین اتریش که مذاکرات در کشورش جریان دارد، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی الجزیره ابعاد آنچه را در مذاکرات جریان دارد، اینطور تشریح کرد: «به اعتقاد من، از همان ابتدا روشن بود که اقدامات دشوار خواهد بود. از یک سو کشور‌های غربی نمی‌خواهند ایران به یک قدرت هسته‌ای تبدیل شود و از سوی دیگر، تهران به لغو تحریم‌ها توجه دارد؛ بنابراین ما با دو هدف متفاوت در مذاکرات وین روبه‌رو هستیم. با اینکه هدف هر دو طرف قابل قبول است، اما راه رسیدن به تحقق هر دو هدف دشوار است.» این مقام اروپایی علاوه بر اینکه پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای خود را تأیید کرد، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور پیشین امریکا را فردی دانست که تعهدات خود را در این توافق نقض کرده است. وی در عین حال، دو طرف را به واقع‌بین بودن دعوت و تأکید کرد: «امریکایی‌ها باید گام نخست را با لغو تحریم‌ها علیه ایران بردارند.» وی همچنین ضمن تأکید بر ارائه ضمانت‌هایی به ایران، خطاب به ایرانی‌ها گفت که امکان اینکه ضمانت‌ها ۱۰۰ درصد باشند وجود ندارد، بنابراین باید واقع‌بین بود و با واقعیت روبه‌رو شد.
ماهیت دیپلماتیک عملکرد محتاطانه
پیتر استانو، سخنگوی اصلی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در خصوص مذاکرات وین برای احیای برجام نیز با اشاره به ادامه مذاکرات و تلاش اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ‌کننده برجام برای پیشبرد مذاکرات، گفت: «ما به‌عنوان اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده برجام هرگز درباره روند‌های جاری، به‌ویژه مذاکرات و روند دیپلماتیک، علنی اظهارنظر نمی‌کنیم. ماهیت دیپلماسی این است که با احتیاط کار می‌کند و این همان کاری است که ما به انجام آن ادامه می‌دهیم. ما همچنین نظرات شرکت‌کنندگان را در نظر نمی‌گیریم و بر ارائه نتایج لازم در یک فرآیند دیپلماتیک متمرکز هستیم.»‌وی در مورد بیانیه‌هایی که از سوی تروئیکای اروپایی منتشر می‌شود نیز گفت: «وظیفه ما این نیست که درباره گمانه‌زنی‌های مختلف منتشر شده در رسانه‌ها اظهارنظر کنیم. هدف از مذاکرات در وین بازگرداندن برجام به اجرای کامل آن و احترام به تعهدات مرتبط از سوی همه شرکت‌کنندگان است.»


عدم تکیه بر حدس و گمان
به گفته استانو «در هر صورت، زمان به نفع ما نیست و بسیار ضروری است که به زودی به یک راه‌حل برسیم. با این حال، ما به عنوان هماهنگ‌کننده، تمام تلاش خود را برای حرکت رو به جلو انجام می‌دهیم، اگرچه در نهایت پیشرفت به آمادگی و تمایل طرف‌های شرکت‌کننده برای توافق روی نتایج نهایی بستگی دارد.»‌وی در مورد تحریم‌های امریکا و تأثیر این تحریم‌ها بر مذاکرات گفت: «ما هرگز در مورد سناریو‌های «چه می‌شد اگر» حدس و گمان نمی‌زنیم و روی هدف اصلی که برگرداندن برجام به اجرای کامل آن است تأکید می‌کنیم.» سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مورد مخالفت اسرائیل با برجام گفت که اسرائیل بخشی از مذاکرات نیست.
وی ادامه داد: «هدف از تلاش‌های کنونی بازگرداندن امریکا به برجام، لغو تحریم‌های امریکا و اطمینان از این است که ایران به تمام تعهدات برجام بازمی‌گردد.»‌پل پیلار، استاد دانشگاه «جرج تاون» و از کارشناسان ارشد اندیشکده بروکینگز در گفتگو با ایسکانیوز گفت که رژیم صهیونیستی قصد دارد ایالات متحده را از هرگونه امتیازی به ایران باز دارد. وی افزود: «رهبران اسرائیل علاقه خاص به حفظ احساس تهدید و تنش با ایران دارند. ترویج نگاه به ایران به عنوان عامل تمام مشکلات منطقه که باید تحقیر و منزوی شود، توضیحی است که برای همه مشکلات منطقه ارائه می‌کنند؛ دلیلش هم این است که این رویکرد می‌تواند توجهات را از سیاست‌ها و اقدامات اسرائیل منحرف کند. همچنین مانع از هرگونه نزدیکی بین ایالات متحده و ایران می‌شود. تهدید به حمله نظامی بخشی از استراتژی حفظ تنش است.»