روزنامه وطن امروز
1400/10/28
تحول بانکی با پیوست عدالت
گروه اقتصادی: روز گذشته جلسه رئیسجمهور با مدیران عامل بانک‌ها پس از گذشت یک دهه در حالی برگزار شد که در این جلسه برگرداندن سود مازاد دریافتی، اعلام بدهکاران کلان بدحساب بانکی، توسعه وام قرض‌الحسنه و دسترسی مردم به وام‌های خرد مبتنی بر اعتبارسنجی بدون نیاز به وثیقه و ضامن مورد تاکید رئیسی قرار گرفت. حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی صبح دیروز در نشست با مدیران عامل بانک‌ها با بیان اینکه دولت سیزدهم اصلی‌ترین وظیفه خود را ایجاد تحول در عرصه‌های مختلف و بویژه تحول در وضع موجود نظام بانکی به سطح مطلوب می‌داند، گفت: عدالت به عنوان مسیر و مقصد حرکت، مبنای عمل دولت در ایجاد تحول در نظام بانکی است. رئیسجمهور افزود: نظام بانکی با ۲ دسته مشکلات درونی و بیرونی مواجه است. اگر مجموعه نظام بانکی نتواند این مشکلات را مرتفع کرده و عملکرد صحیحی داشته باشد بالطبع عدالت را نیز نقض کرده است. رئیسی با بیان اینکه به نتیجه رسیدن تحول اقتصادی در گرو موفقیت در ایجاد تحول در نظام بانکی است، اظهار داشت: وضع موجود نظام بانکی باید بر مبنای عدالت و به نفع مردم متحول شود. * کارگروه بازنگری نظامات و مقررات بانکی تا پیش از پایان سال تشکیل شود رئیسی ادامه داد: خود بانک‌ها با همکاری بانک مرکزی، تا پیش از پایان سال کارگروهی برای شناسایی و رفع مشکلات درونی نظام بانکی تشکیل دهند تا با بازنگری مقررات بانکی به رفع تعارض‌ها، ایجاد شفافیت و تسهیل مسیر فعالیت‌های بانکی در زمینه ارتباط مردم و تولیدکنندگان با بانک‌ها اقدام کنند. رئیسجمهور تصریح کرد: بزرگ‌ترین سرمایه بانک‌ها آبرو و اعتبار نظام بانکداری کشور نزد مردم است که این سرمایه با امانتداری صحیح بانک‌ها از پول مردم به دست آمده و حفظ خواهد شد. آفت این اعتبار فساد در عملکرد نظام بانکی است و لذا نظام بانکی با «خودمراقبتی» پیش و بیش از هر کس مانع از مخدوش شدن حیثیت و اعتبارش شود. * هدف تحول در نظام بانکی تطبیق کامل مراودات بانکی با احکام اسلامی است رئیسجمهور بازنگری در عملکردها را در کنار بازنگری در مقررات بانکی مورد تأکید قرار داد و افزود: هدف تحول و بازنگری در نظام بانکی تطبیق کامل مراودات بانکی در کشور با احکام اسلامی است. رئیسی گفت: تجربه و دانش مدیران بانکی سرمایه‌ای ارزشمند است که به ایجاد تحول واقعی در نظام بانکی کمک می‌کند. در عین حال مدیران بانک‌ها بدانند شرط موفقیت در ایجاد تحول در نظام بانکی آن است که همه اجزا و کارکنان نظام بانکی به تحول مورد نظر مقید و متعهد باشند. رئیسجمهور افزود: مدیران بانکی همچنین باید ریسک‌پذیر و مسؤولیت‌پذیر باشند و مدیری که شجاعت نداشته باشد، نمی‌تواند مجری خوبی برای سیاست‌های تحولی باشد. رئیسی از مدیران بانکی خواست با حساسیت و دقت و در عین حال شجاعت در چارچوب مقررات الزام‌آور، برای ایجاد تحول در نظام بانکی تلاش کنند. رئیسجمهور همچنین توسعه زیرساخت‌ها و خدمات الکترونیک در بانک‌ها را باعث ارتقای شفافیت و تسهیل نظارت بر عملکرد بانک‌ها دانست. * اعطای تسهیلات به مردم سهل و برای افراد بدحساب سختگیرانه باشد رئیسی بر ضرورت توسعه جریان قرض‌الحسنه در نظام بانکی تأکید کرد و گفت: بانک‌ها تلاش کنند کارمزد و سود تسهیلات اعطایی را تا حد ممکن کاهش دهند. همچنین در پرداخت تسهیلات خرد به مردم اعتبارسنجی جایگزین اخذ وثیقه شود؛ بانک‌ها به مردم تسهیلات بدهند نه تضییقات. رئیسی اظهار داشت: مقررات بانک‌ها در اعطای تسهیلات به مردم باید سهل و آسان و در اعطای تسهیلات به افراد بدحساب سختگیرانه باشد. بدهکاران بدحساب بانکی شناسایی، دسترسی آنها به اعتبارات بانکی قطع و در صورت لزوم معرفی شوند. بعضی بدحساب‌ها با بانک‌های متعدد در ارتباط هستند، لذا این هماهنگی بین بانک‌ها وجود داشته باشد که از ارتباط چنین افرادی با بانک‌های مختلف و متعدد جلوگیری شود. * اخذ هر گونه وجه بابت تسهیلات غیر از سود مصوب بانک مرکزی غیرمجاز است رئیسی با تاکید بر اینکه دریافت سود مشارکت از تسهیلات بانکی باید دقیقا بر اساس مقررات مصوب و ابلاغی بانک مرکزی انجام شود، گفت: اخذ هرگونه وجه دیگری تحت هر عنوان از تسهیلات‌گیرنده مجاز نیست و باعث ایجاد نگاه منفی در مردم نسبت به نظام بانکی خواهد شد. چنانچه بانکی مبالغی غیر از نرخ سود مشارکت مصوب از افراد اخذ کرده این مبالغ را به آنها بازگرداند. رئیسجمهور در بخش دیگری از سخنانش، خاطرنشان کرد: بانک‌ها تا آنجا که ممکن است از تملیک واحدهای تولیدی خودداری کنند اما چنانچه ناچار به این کار شدند، در کوتاه‌ترین زمان ممکن یا آن واحد تولیدی را مجددا راه‌اندازی یا واگذار کنند تا تولید دچار وقفه نشود و کارگران بیکار نشوند. * اگر نقدینگی به سوی تولید هدایت نشود مانند سیل خرابی به بار می‌آورد رئیسجمهور بر ضرورت هدایت نقدینگی به سوی نظام تولید تاکید کرد و اظهار داشت: اگر نقدینگی به سمت تولید هدایت شود، مشکلی ایجاد نخواهد کرد اما اگر نقدینگی به سوی تولید نرود، مانند سیل در جامعه به راه افتاده و به هر جا برسد، خرابی به بار می‌آورد. رئیسی سرمایه‌گذاری و ایجاد بنگاه‌های اقتصادی از سوی بانک‌ها را امری مفید اما بنگاهداری را مضر عنوان کرد و گفت: ایجاد بنگاه آری اما بنگاهداری هرگز؛ این باید اساس کار بانک‌ها باشد. در این جلسه که بیش از 2 ساعت به طول انجامید، علاوه بر مدیران عامل بانک‌های کشور، معاون اول رئیسجمهور، رئیس‌کل بانک مرکزی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، وزیر امور اقتصادی و دارایی، معاون اقتصادی رئیسجمهور و رئیس کل بانک مرکزی نیز در سخنانی به تشریح برنامه دولت برای ایجاد تحول در نظام بانکی کشور پرداختند. *** لیست بدهکاران عمده بانکی منتشر میشود علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به سایر مسائل طرح‌شده در جلسه دیروز با رئیس‌جمهوری گفت: نکات متعددی در جلسه با رئیس‌جمهوری مطرح شد از جمله آنکه بانک‌ها باید تسهیلات را به سمت بخش‌های مولد در حوزه اقتصاد، چه حوزه تولیدی و چه حوزه خدماتی هدایت کنند و این امر باید جزو اولویت‌های پرداخت تسهیلات شبکه بانکی باشد. وی درباره تاکید رئیس‌جمهوری بر معرفی بدهکاران بانکی نیز گفت: لیست بدهکاران عمده بانک‌ها در صورت‌های مالی بانک‌ها در سامانه کدال منتشر میشود. صالح‌آبادی افزود: همچنین رئیسجمهور تأکید ویژه‌ای بر بهبود وجهه نظام بانکی داشتند، چراکه بانک‌ها خدمات ارزنده‌ای را ارائه می‌کنند و در این باره خود بانک‌ها نیز ضروری است خدمات خود را بهتر به جامعه معرفی کنند. همچنین لازم است دسترسی مردم به تسهیلات خرد و با وثایق سهل امکان‌پذیر شود. وی خاطرنشان کرد: بحث عدالت بانکی و تحول در فرآیندها، نگاه تحولی به نظام بانکی و ارتباط بانک‌ها با بانک مرکزی و مشتریان و سایر ذی‌نفعان از دیگر موارد مدنظر رئیس‌جمهوری است که باید بهبود یابد. همچنین بحث کفایت سرمایه بانک‌ها، اصلاح ناترازی نظام بانکی و اصلاح نظام بانکی از جمله محورهای مدنظر رئیسجمهور بود. صالح‌آبادی در ادامه تأکید کرد: هدایت تسهیلات به سمت سرمایه‌گذاری‌های تولیدی و مولد و تأکید ایشان بر این مهم که بانک‌ها امانت‌دار مردم هستند از دیگر مواردی بود که رئیس‌جمهوری به آنها اشاره کردند. رئیس‌جمهوری همچنین بانک‌ها را به عنوان مجموعه‌ای که سرمایه‌های مردم و منابع مردم در آنهاست تلقی کردند و لذا بانک‌ها باید در این زمینه شرایط را بهبود بخشند. رئیس‌کل بانک مرکزی درباره دیگر مباحث طرح شده از سوی ریاست‌جمهوری گفت: یکی دیگر از مواردی که در جلسه با رئیس‌جمهوری مطرح شد، موضوع واحدهای تعطیل شده و در اختیار بانک‌ها بود، از این منظر تصمیم بر آن شد بانک‌ها یا این واحدها را فعال کنند یا به بخش خصوصی واگذار شود. همچنین ایشان تأکیداتی درباره بانکداری اسلامی و تقویت جریان قرض‌الحسنه و نقش بانک‌های قرض‌الحسنه در این باره داشتند. *** پرداخت وام‌های زیر 100 میلیون تومان بدون ضامن سخنگوی دولت گفت: به دستور رئیسجمهور نوع وثیقه‌گذاری وام‌های زیر 100 میلیون تومان تغییر خواهد کرد تا مردم بتوانند تسهیلات خرد را آسان دریافت کنند. علی بهادری با اشاره به جلسه رئیسجمهور با مدیران عامل بانک‌ها، اظهار داشت: یکی از خبرهای خوش این است که با دستور رئیسجمهور احتمالا نوع وثیقه‌گذاری وام‌های زیر 100 میلیون تومان تغییر می‌کند و کلیدواژه‌ای که رئیسجمهور استفاده کردند این بود که «تسهیلات تضییقات (سختگیری) نشود» تا مردم بتوانند تسهیلات خرد را آسان دریافت کنند. علی بهادری‌جهرمی گفت: رئیسجمهور دستور اکید دادند و وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی مسؤول گزارش‌دهی شدند تا این موضوع در سال جاری محقق شود. وی درباره شیوه اعتبارسنجی متقاضیان تسهیلات بیان داشت: کسی که کارمند یا حقوق‌بگیر ثابت دولت است طبیعتا می‌تواند حقوق خود را وثیقه و اعتبار وامش کند. بهادری‌جهرمی در پاسخ به این سوال که آخرین وضعیت اصلاح ارز ترجیحی به کجا رسید، تصریح کرد: مطابق بودجه سال 1400 سقف منابع تمام شده و دولت از مجلس استمهال خواست منابع بیشتری در اختیار بگذارد که مهلت بخرد اما مجلس موافقت نکرد و اکنون با ابزارهای قانونی دیگر کار پیش می‌رود تا تدبیر مشترکی برای شیوه جایگزین کردن ارز ترجیحی طراحی شود تا اصابت به هدف آن مطمئن‌تر باشد و سر سفره مردم نمود عینی داشته باشد. سخنگوی دولت در پاسخ به این سوال که منظور از ابزار قانونی همان مجوز برداشت از صندوق توسعه ملی است، گفت: الزاما برداشت از صندوق توسعه ملی نیست اما با تصمیم سران قوا انجام میشود.