روزنامه آفتاب یزد
1400/10/28
پیکربندی متوازن در گفتمان سیاست خارجی
سید محمد حسینی- با بهره ای آزاد از ارنست لاکلاو، جامعه‌شناس سیاسی پست مدرن، پادگفتمان (گفتمان ناقد) با نقد وضع موجود می تواند گفتمان غالب را متزلزل کند اما غالب شدن پادگفتمان (به تعبیر لاکلاو هژمون شدن گفتمان) وابسته به پیکره ای منتظم از دال ها و مدلول هایی است (مفاهیم و مصادیق) که به شکلی متوازن و هدفمند در کنار یکدیگر چیده شدند و یکدیگر را به صورتی هم افزا تقویت می کنند.گزاره های گفتمانی در مثل مانند پازلی هستند که قطعات پازل با ابعاد و اشکال مختلف در کنار یکدیگر معنا پیدا میکنند و یک کل هدفدار را تشکیل میدهند.
حاملان یک گفتمان دارای اهمیت بیشتری هستند. نفوذ کلام، باورمندی جامعه (در اینجا جامعه بین الملل) به توانایی و اراده حاملان گفتمان در فرایند هژمونی یک گفتمان و بازتولید گفتمان مسلط حائز اهمیت است.دال مرکزی گفتمان سیاست خارجی دولت آقای رئیسی، سیاست همسایگی و نگاه به شرق عنوان شد. در تحلیل گفتمان، این دو گزاره در نقد «تنش زدایی با کدخدا» در گفتمان سیاست خارجی دولت روحانی تفسیر میشود.
اظهارات دکتر امیر عبداللهیان در چین اما نشان داد راهبرد همسایگی و نگاه به شرق صرفا در فرایند ضدیت سازی در رقابت های گفتمانی نبوده است بلکه این دو گزاره به مثابه دو دال مرکزی سازنده پیکره گفتمانی سیاست خارجی دولت سیزدهم را تشکیل میدهند. «سیاست خارجی متوازن، فعال، پویا، هوشمند و …» که به عنوان سرفصل های سیاست خارجی دولت سیزدهم توسط وزیر امور خارجه بیان شد، مدلول های منتظم نسبت به دو دال مرکزی سیاست همسایگی و نگاه به شرق است. این مفاهیم در کنار هم یک کلیت هدفدار را تشکیل میدهند و نشان از نگرش راهبردی دولت به سیاست خارجی دارند. نقطه عزیمت این گفتمان از درون به برون است. از توان ملی به همسایگی، از همسایگی به منطقه گرایی و از منطقه گرایی به بین الملل گرایی است.
۱- سیاست متوازن؛ نیاز ذاتی سیاست ورزی ایران در عرصه
بین المللی . ایران طی دو قرن اخیر از قطبی نگری در سیاست خارجی بسیار آسیب دیده است و رویکرد متوازن در روابط خارجی مستظهر به اجماع نخبگی و ملی پیرامون منافع ملی، تهدیدهای خارجی را کاهش و فرصت های بهره برداری از شکافهای طبیعی میان قدرت های بزرگ را افزایش میدهد.
۲- سیاست هوشمند؛ ناظر بر هم افزایی وجوه قدرت کشور در عرصه بین المللی است. قدرت ملی و دیپلماسی دو روی یک سکه هستند که یکدیگر راتقویت میکنند. عرصه دیپلماسی از همه توان و قدرت ملی در محیط بین الملل برای ارتقاء توان و قدرت ملی استفاده میکند. در سیاست هوشمند، میدان و دیپلماسی هم افزا عمل میکنند و دو مقوله جدا از هم و یا مقابل هم تلقی نمی شوند.
۳- سیاست پویا؛ ناظر بر سناریویی اندیشیدن است. دستگاه دیپلماسی برای هر راهبرد و سیاستی، بدیل های گوناگون در نظر دارد و به هنگام میتواند پلن های عملیاتی گوناگونی را برای تحقق اهداف تعیین شده پیاده کند. در سیاست خارجی پویا، سیاست ها در خدمت راهبرد، راهبردها در خدمت هدف و اهداف (سیاست همسایگی و نگاه به آسیا) در خدمت چشم انداز (عزت- حکمت- مصلحت) هستند.
۴- سیاست خارجی فعال ناظر بر مدیریت دستگاه دیپلماسی کشور است. وزارت امور خارجه به عنوان مرکز فرماندهی دیپلماسی، هماهنگ کننده چهرههای مختلف دیپلماسی اعم از دیپلماسی اقتصادی، دیپلماسی علمی، دیپلماسی فرهنگی، دیپلماسی رسانه ای و دیپلماسی خط دو است. آقای امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه با طرح چهار گزاره سیاست خارجی متوازن، پویا، فعال و هوشمند علاوه بر پیکربندی منتظم سیاست خارجی دولت سیزدهم با دال های مرکزی همسایگی و نگاه به شرق نشان داد، دولت یازدهم یک گفتمان منسجم و راهبردی در سیاست خارجی دارد. وزیر خارجه به واسطه سابقه علمی و تجربی در حوزه خاورمیانه و نفوذ شخصی ایشان در ساختار قدرت نظام به عنوان حامل مشروع و پرنفوذ این گفتمان شناخته خواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
نگران نباشید فشاری به مردم وارد نمی‌شود!
قوه قضائیه ؛احیای حقوق عامه
بانک‌ها به مردم تسهیلات دهند نه تضییقات
خنده‌ها و گریه‌های شاپوری
پیکربندی متوازن در گفتمان سیاست خارجی
پول شویی و پست شویی
موج مرده در جام شگفتی ها!
چرا به نظر آن‌ها عجول و کوته‌فکر می‌رسیم؟!
اعتیاد رفتاری چیست؟
ایران هم می‌داند معامله بر سر اوکراین و تایوان محتمل است!
حمایت معماران برجام از احیاگران برجام
آقای وزیر بر اساس کدام حجت شرعی؟!
