روزنامه ابتکار
1400/10/28
چرا همچنان پس از سال‌ها قانونی یا دستورالعملی مشخص برای ممیزی تدوین نمی‌شود؟ سردرگمی سریال‌سازان در مواجهه با ممیزی
گروه فرهنگ و هنر – ماجرای ممیزی در صدا و سیما و حالا در شبکه نمایش خانگی اتفاق تازه‌ای نیست. تقریبا همه‌مان به آن‌ها عادت کرده‌ایم. سانسورهای سلیقه‌ای که دایره‌اش هر بار تنگ‌تر و مثال‌هایش هر بار عجیب‌تر میشود. یک روز یک روز آباژور اضافه میشود، این بار اما ماجرا، حذف گربه است!بسیاری از ما که سال‌ها مخاطب صدا و سیما بوده‌ایم، ممیزی‌های مختلف در تصویر دیگر برایمان عادی شده است. اما هر چند وقت یکبار اتفاق تازه‌ای در این زمینه رخ می‌دهد که باز هم می‌تواند باعث تعجب‌مان شود. به تازگی کیانوش عیاری، کارگردان سینما و تلویزیون، در مصاحبه‌ای تصویری با ماهنامه «فیلم امروز»، خاطراتی از صحنه سریال «۸۷ متر» را بازگو کرد. کیانوش عیاری در این‌گفت‌وگو گفت: «ما در محله‌ای ضبط داشتیم که پر از گربه بود. من این حماقت را نکردم که گربه‌ها را به خانه‌ای که لوکیشن فیلمبرداری بود، بیاورم اما آشپزخانه پنجره‌ای داشت که گربه‌ها همیشه پشت آن بودند. عجیب اینجا بود که ممیزهای محترم، از ما خواستند صحنه‌های تمام گربه‌ها را حذف کنیم؛ چه در حیاط، خیابان و... هرجای دیگر باشند.»
این کارگردان ادامه داد: «من می‌خواهم پیش آقای جبلی (رییس صداوسیما) بروم و این را بگویم که گربه مثل سگ نیست تا مثلا بگویید از نظر شریعت مشکلی برای تلویزیون ایجاد می‌کند. همه جای ایران پر از گربه است، در یک روستا یک پیرزن غذا می‌خورد و یک گربه کنارش نشسته و غذا می‌خورد. اصولاً هم ثابت شده بچه‌هایی که با حیوان‌های بزرگ می‌شوند، بچه‌های بهتری هستند.»
یکی دیگر از این نمونه‌ها که به چند سال پیش باز می‌گردد، مربوط به سانسور لوگوی باشگاه رم در یک پخش زنده بود که باعث بازتاب گسترده‌ای نه تنها در داخل کشور، بلکه در جهان داشت. این جریان باعث شد تا باشگاه رم نخستین باشگاه اروپایی باشد که حساب رسمی در توئیتر با زبان فارسی راه‌اندازی کرد.
باشگاه رم ایتالیا پس از سانسور عجیب لوگوی این باشگاه در صداوسیما و بازتاب این خبر در رسانه‌های مختلف جهان، در اقدامی، نخست توئیت‌هایش را در حمایت از هواداران این تیم در ایران منتشر کرد.
در اقدام بعدی حساب رسمی توییتر باشگاه رم پس از این جریان، حساب رسمی فارسی این باشگاه را راه‌اندازی کرد که در پیامی به عنوان اولین توییت رسمی این حساب اعلام کرد: از این که باشگاه رم به عنوان اولین باشگاه فوتبال اروپا می‌تواند به زبان فارسی با طرفداران خود ارتباط برقرار کند به خود می‌بالیم. این موضوع حتی انتقاد یک عضو شورای نظارت بر سازمان صداوسیما را نیز به دنبال داشت؛ احسان قاضی‌زاده سانسور لوگوی تیم رم در تلویزیون را کج‌سلیقگی دانست و ابراز امیدواری کرد که مسوولان معاونت سیما چنین اعمال نظرهای سلیقه‌ای را در آینده تکرار نکنند.
نشان ندادن سازهای موسیقی هم که سال‌ها است موجب گلایه اهالی این هنر است.
بعد ازآنکه صدا و سیما توانست نظارت بر شبکه نمایش خانگی را هم در دست بگیرد، دامنه ممیزی‌های سلیقه‌ای به شبکه نمایش خانگی هم کشیده شد تا آنجا که حتی یک سریال توقیف شد و کارگردان‌ها و صاحبان دیگر سریال‌ها در مقابله با این قبیل ممیزی‌ها تهدید کردند که آثارشان را به این ترتیب به نمایش درنخواهند آورد. پیشتر، محمدمهدی عسگرپور، دبیر صنف وی.او.دی در نشستی خبری به این موضوع اشاره کرد و گفت: تفکری که در طول سال‌ها ممیزی کرده است ادامه دارد و می‌توان گفت ممیزی در کشور ما انتها ندارد. برای ممیزی آثار مثلاً ممکن است ابتدا روی خروجی کار ممیزی شود و بعد می‌بینند باید از قبل‌تر مثلاً در فیلمنامه ممیزی را اعمال کنند و باز به این می‌رسند که باید به مرحله‌ای قبل تر بازگردند. سیستم نظارتی به این ترتیب همیشه جلوتر می‌آید و مثل دهه ۶۰ میشود که حتی تست گریم را هم می‌دیدند. ممیزی پایان ندارد و شن‌زاری است که گسترش می‌یابد ما باید از این موضوع مراقبت کنیم. اگر قرار باشد ممیزی‌ها سرانجامش همان شود که در تلویزیون رخ می‌دهد مردم انگیزه‌ای ندارند پولی بپردازند یا باید دکمه تلویزیون را بزنند و یا ماهواره ببینند. بحث ما با دوستان حوزه ممیزی همین است که البته درباره آن مذاکره کنیم.
دبیر انجمن اضافه کرد: درباره پدیده‌ای حرف می‌زنیم که مردم انتخاب می‌کنند و برای آن هم پول می‌پردازند بخش مهمی از کار ما هم این است که مفاهمه شکل بگیرد اینگونه هم نیست که بگوییم تیغ ارشاد کمتر می‌برید و ممکن است فرقی بین دو نهاد صداوسیما و ارشاد نباشد. به هر حال ما جزو معدود کشورهایی هستیم که این خدمات و سرویس‌های آنلاین وجود دارد و خودمان هم محتوا تولید می‌کنیم و این مزیت نسبی ماست.
بسیاری از اهالی تلویزیون که سال‌ها با این رسانه کار کرده‌اند هم بر نبود قانون یا دستورالعملی مشخص در حوزه ممیزی آثار تاکید دارند. علیرضا رئیسیان، کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده نیز پیشتر در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها در پاسخ به بودن یا نبودن قواعد مشخص ممیزی در تلویزیون گفته بود: من چندان با جزئیات قوانین و قراردادهای تلویزیون آشنایی ندارم. اما این را دیگر همه می‌دانند که تلویزیون در این زمینه کاملا خودمختار است و حتی تولیدات خودش را هم ممیزی می‌کند؛ آن هم درحالی که از شروع فیلمنامه تا آخرین مرحله کار روی آن نظارت داشته و همه چیز از زیر دست خود مدیران تلویزیون رد شده است. روشی که در این روزگار دیگر کارایی ندارد و نتیجه‌اش هم این میشود که می‌بینیم برای دو پلان باقی‌مانده از یک سریال شهر شلوغ میشود و یکبار دیگر ناکارآمدی مدیریت فرهنگی و روش‌هایش آشکار میشود. به‌خصوص اتفاقات نوروز امسال ثابت کرد ظاهرا هر چه نظارت بیشتر شود، چیزهای بیشتری از زیر دست ناظران رد میشود.
درباره بودن یا نبودن قواعد و مقررات روشن برای ممیزی آثار نیز رئیسیان عقیده دارد که همه‌چیز به سلیقه فردی که ممیزی را انجام می‌دهد و البته توانایی‌های عقلی و فکری او بستگی دارد نتیجه این وابستگی به فرد و سلیقه‌اش هم این میشود که نمی‌توان قاعده‌ای مشخص برای ممیزی‌هایی که اعمال میشود، پیدا کرد و حتی اگر ٢٠ سال هم در پی رسیدن به قاعده‌ای بگردید، مطمئن باشید به هیچ نتیجه‌ای نخواهید رسید. این بی‌قاعدگی هم یکی از دلایل منسوخ شدن ممیزی در دنیای مترقی است. در اینجا هم واقعا دلیلش را نمی‌دانم، به‌خصوص وقتی می‌بینیم که هر اتفاق یا هر صحنه‌ای از فیلم در یک چشم به هم زدن می‌تواند به دست خیل عظیمی از مردم برسد و تمام کارایی سیستم ممیزی را زیر سوال ببرد. علیرضا داودنژاد، کارگردان، هم در همان گفت‌وگو تنها قاعده حاکم بر ممیزی را سلیقه دانست و گفت: تنها چیزی که در مورد این جریان می‌دانم این است که تنها قاعده حاکم بر سیستم ممیزی، سلیقه است و بس.
به نظر می‌رسد دایره سلیقه‌های حاکم بر ممیزان صدا و سیما هر روز تنگ‌تر و تنگ‌تر میشود و سرانجام باید فکری به حال این بی‌قانونی شود.
سایر اخبار این روزنامه
دستور رئیس قوه قضائیه در ادامه روند اقدامات اصلاحی
بنای مربوط به قوه قضائیه در حاشیه رود چالوس تخریب شود
جلال خوش‌چهره
دو جنس متفاوت در عراق
خطیب‌زاده با تاکید حفظ خط قرمزها برای رسیدن به توافق
در وین بن‌بست لاینحلی نداریم
چرا همچنان پس از سال‌ها قانونی یا دستورالعملی مشخص برای ممیزی تدوین نمی‌شود؟
سردرگمی سریال‌سازان در مواجهه با ممیزی
چین، روسیه و ایران چگونه پاسخ ائتلاف سازی ایالات متحده را می‌دهد؟
مثلث کشورهای همگرا علیه آمریکا
رییس فدراسیون کشتی گرین کارت آمریکا راپس داده است
جنجنال گرین کارت «دبیر»
امیرعبداللهیان:
در وین وقت‌کشی نمی‌کنیم
«ابتکار» تاثیر ورود ارزدیجیتال داخلی به اقتصاد را بررسی کرد
رمزارز ملی، وارد شدن به دنیای جدید ثروت؟
رئیس جمهوری در جلسه دوساعته رئیسی با بانکی‌ها مطرح کرد
بانک‌ها به مردم تسهیلات دهند، نه تضییقات
سخنگوی دولت:
نوع وثیقه‌گذاری وام‌های زیر ۱۰۰میلیون تومان تغییر می‌کند
در عراق چه خبر است
گام بعدی مقتدی صدر در عراق چه خواهد بود؟
لاوروف:
دوستی روسیه و چین علیه هیچکس نیست
چین:
مخالف تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران هستیم
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس:
همه چیز برای رسیدن به توافق خوب آماده است
